Elektromaqnit dalğaları

Elektromaqnit dalğaları (rus. Электромагнитные колебания) — dövri olaraq dəyişən elektrik və maqnit sahələrinin fəzada yayılmasıdır. Elektromaqnit dalğasında elektrik sahəsinin intensivlik vektoru (E) və maqnit induksiya vektoru (B) bir-birinə, həm də dalğanın yayılma istiqamətinə perpendikulyar istiqamətdə rəqs edir, yəni eninə dalğadır.

Elektromaqnit dalğalarının yayılma sürəti - sonludur və işıq sürətinə bərabərdir, c=300 000km/san=3·10⁸m/san. Vakuumdan mühitə keçdikdə dalğanın tezliyi dəyişmir. Sürəti və deməli dalğa uzunluğu azalır. Görünən işıq - dalğa uzunluğu 0,4mkm÷0,76 mkm

(1mkm=10^-6m) intervalında olan elektromaqnit dalğalarıdır.

Ultrabənövşəyi şüalar - dalğa uzunluğu 4·10^-7÷4·10^-9m intervalında yerləşən elektromaqnit dalğalarıdır.

Rentgen şüaları - dalğa uzunluğu 2·10^-9÷6·10^-10m intervalında yerləşən elektromaqnit dalğalarıdır.

ɣ(qamma) şüalanma - dalğa uzunluğu 10^-11÷10^-13m intervalında olan elektromaqnit dalğalarıdır. ɣ - şüaları güclü ionlaşdırıcı təsirə malik olduğuna görə canlı orqanizmlər üçün təhlükəlidir və hətta qısa müddətdə qəbul edilən yüksək doza ölümlə nəticələnə bilər.

İnfraqırmızı şüalar - dalğa uzunluğu qırmızı işığın dalğa uzunluğundan böyük olub 5·10^-4÷7, 6·10^-7m intervalında yerləşən elektromaqnit dalğalarıdır.

Radio dalğaları - dalğa uzunluğu 3000m÷5·10^-5m intervalında olan dalğalardır. Elektromaqnit dalğaları şüalananda və udulanda özünü zərrəciklər( fotonlar) seli kimi aparır,yəni ikili təbiətə malikdir. Radio dalğaların dalğa uzunluğu radiotexnikada aşağıdakı kimi qruplaşdırılr:

• Uzun dalğalar - dalğa uzunluğu 30000-3000 m olan dalğalardır.
• Orta dalğalar - dalğa uzunluğu 3000-200 m olan dalğalardır
• Qısa dalğalar - dalğa uzunluğu 200-10 m olan dalğalardır.
• Ultraqısa dalğalar - dalğa uzunluğu 10-0,1 mm olan dalğalardır.

Ədəbiyyat

• A. Mehrabov və b. Fizika kursu. Maarif nəşriyyatı, Bakı, 1982.