Müqəddəs Lavrentiya körfəzi: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 36: Sətir 36:


== Hidroqrafiyası ==
== Hidroqrafiyası ==
Körfəzin sahəsi 263 min. km², dərinliyi 572 m, həcmi 35 min. km².
Körfəzin sahəsi 263 min. km², dərinliyi 572 m, həcmi 35 min. km².


Körfəzi okeanla birləşdirən boğazlar:
Körfəzi okeanla birləşdirən boğazlar:
* [[Kanso boğazı]] cənubda, Keyp-Breton adasını Yeni Şotlandiya yarımadası arasında.
* [[Kanso boğazı]] cənubda, Keyp-Breton adasını Yeni Şotlandiya yarımadası arasında.
* [[Kabot boğazı]] cənub-şərqdə Nyufaundlend və Keyp-Breton adaları arasında.
* [[Kabot boğazı]] cənub-şərqdə Nyufaundlend və Keyp-Breton adaları arasında.
* [[Bell-Ayl (boğaz)]] şimal-şərqdə Labrador yarımadası ilə Nyufaundlend adası arasında.
* [[Bell-Ayl (boğaz)]] şimal-şərqdə Labrador yarımadası ilə Nyufaundlend adası arasında.


Körfəzə Müqəddəs Lavrentiya çayı axır.
Körfəzə Müqəddəs Lavrentiya çayı axır.
Qışda suyun orta temperaturu −1 °S, yayda 15 °S. Duzluğu şimal-şərqdə 32 ‰, qərbdə isə 12-15 ‰ təşkil edir.
Qışda suyun orta temperaturu −1 °S, yayda 15 °S. Duzluğu şimal-şərqdə 32 ‰, qərbdə isə 12–15 ‰ təşkil edir.
* 100 metr dərinlikdə suyun temperatur 0 °S, duzluğu 32-33 ‰ təşkil edir.
* 100 metr dərinlikdə suyun temperatur 0 °S, duzluğu 32–33 ‰ təşkil edir.
* Dibində temperaturu 5 °S, duzluğu 35 ‰.
* Dibində temperaturu 5 °S, duzluğu 35 ‰.


Axınların hündürlüyü 2 metrə çatır. Dekabr ayında körfəz donur, mayda isə buzdan azad olur. Bəzən [[Aysberq]]lərə rast gəlinir.
Axınların hündürlüyü 2 metrə çatır. Dekabr ayında körfəz donur, mayda isə buzdan azad olur. Bəzən [[Aysberq]]lərə rast gəlinir.
[[Şəkil:StLawrence Gulf bathymetry.jpg|thumb|300px|Körfəzim dibi və mərkəzdən keçən kanal]]
[[Şəkil:StLawrence Gulf bathymetry.jpg|thumb|300px|Körfəzim dibi və mərkəzdən keçən kanal]]


== İqlimi ==
== İqlimi ==
İqlimi [[musson]]dur. Qış dönəmində soyuq şimal-qərb küləkləri, yayda isə cənub-qərb küləkləri əsir. период в основном наблюдаются холодные северо-западные ветры, летом — тёплые юго-западные.
İqlimi [[musson]]dur. Qış dönəmində soyuq şimal-qərb küləkləri, yayda isə cənub-qərb küləkləri əsir. период в основном наблюдаются холодные северо-западные ветры, летом — тёплые юго-западные.
Havanın orta temperaturu fevral −10 °S, avqust 15 °S.
Havanın orta temperaturu fevral −10 °S, avqust 15 °S.


Sətir 64: Sətir 64:


== Ekologiya ==
== Ekologiya ==
Müqəddəs Pavla və Keyp-Berton adasının sahilləri Kanada sahil mühafizə xidməti vastəsi ilə qorunur. Üstləlik körfəzdə olan kiçik adalarda miqrasiya edən quşlar məskən salır. Körfəzin sahillərində bir neçə milli park vardır
Müqəddəs Pavla və Keyp-Berton adasının sahilləri Kanada sahil mühafizə xidməti vastəsi ilə qorunur. Üstləlik körfəzdə olan kiçik adalarda miqrasiya edən quşlar məskən salır. Körfəzin sahillərində bir neçə milli park vardır
* Şimal hissəsi Müqqəddəs Lavrentiya çayının estuarisi Saqeney-Sen-Loran parkı.
* Şimal hissəsi Müqqəddəs Lavrentiya çayının estuarisi Saqeney-Sen-Loran parkı.
* Şimal hissəsi Şahzadə Eduard adasında yerləşın eyni adlı milli park.
* Şimal hissəsi Şahzadə Eduard adasında yerləşın eyni adlı milli park.
* Nyu-Brunsvika afasının şimalı Kuçiboqvak milli parkı.
* Nyu-Brunsvika afasının şimalı Kuçiboqvak milli parkı.
* Keyp-Breton adasının şimalı Keyp-Breton-Haylends milli parkı.
* Keyp-Breton adasının şimalı Keyp-Breton-Haylends milli parkı.
* Nyufaundlend adasının şimal-qərbində Qros-Morn milli parkı.
* Nyufaundlend adasının şimal-qərbində Qros-Morn milli parkı.

21:14, 8 mart 2021 tarixindəki versiya

Müqəddəs Lavrentiya körfəzi
fr. Golfe du Saint-Laurent, ing. Gulf of Saint Lawrence
Ümumi məlumatlar
Tip Körfəz
Sahəsi
  • 226.000 km²
Həcmi 34.500 km³
Dərin yeri 572 m
Tökülən çay Müqəddəs Lavrenti çayı
Duzluluğu 32 ‰
Yerləşməsi
48°36′ şm. e. 61°24′ q. u.
Ölkə  Kanada
Akvatoriyası
Müqəddəs Lavrentiya körfəzi xəritədə
Müqəddəs Lavrentiya körfəzi
Müqəddəs Lavrentiya körfəzi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Müqəddəs Lavrentiya körfəzi (fr. Golfe du Saint-Laurent; ing. Gulf of Saint Lawrence) — Dünyada ən böyük estuarisidir, Müqəddəs Lavrentiya çayının tölüldüyü yer olaraq Şimali Amerikanın şərq sahillərində yerləşir.

Ərazisinin böyüklüyünə və qapalılığına görə bəzən dəniz adlandırılır. Kanadanın Kvebek, Nyu-Bransuik, Yeni Şotlandiya, Şahzadə Eduard adası, Nyufaundlend və Labrador.

Coğrafiya

Körfəzin şimalında Labrador yarımadası, şərqdə Nyufaundlend, cənubda Keyp-Breton və Yeni Şotlandiya, qərbdə isə Şimali Amerika materiki ilə əhatələnir.

Hidroqrafiyası

Körfəzin sahəsi 263 min. km², dərinliyi 572 m, həcmi 35 min. km².

Körfəzi okeanla birləşdirən boğazlar:

  • Kanso boğazı cənubda, Keyp-Breton adasını Yeni Şotlandiya yarımadası arasında.
  • Kabot boğazı cənub-şərqdə Nyufaundlend və Keyp-Breton adaları arasında.
  • Bell-Ayl (boğaz) şimal-şərqdə Labrador yarımadası ilə Nyufaundlend adası arasında.

Körfəzə Müqəddəs Lavrentiya çayı axır.

Qışda suyun orta temperaturu −1 °S, yayda 15 °S. Duzluğu şimal-şərqdə 32 ‰, qərbdə isə 12–15 ‰ təşkil edir.

  • 100 metr dərinlikdə suyun temperatur 0 °S, duzluğu 32–33 ‰ təşkil edir.
  • Dibində temperaturu 5 °S, duzluğu 35 ‰.

Axınların hündürlüyü 2 metrə çatır. Dekabr ayında körfəz donur, mayda isə buzdan azad olur. Bəzən Aysberqlərə rast gəlinir.

Körfəzim dibi və mərkəzdən keçən kanal

İqlimi

İqlimi mussondur. Qış dönəmində soyuq şimal-qərb küləkləri, yayda isə cənub-qərb küləkləri əsir. период в основном наблюдаются холодные северо-западные ветры, летом — тёплые юго-западные. Havanın orta temperaturu fevral −10 °S, avqust 15 °S.

İqtisadi potensialı

Körfəz gəmiçilik üçün əlverişlidir. Baqılçılıq inkişaf etmişdir. Burada Pikşa, dəniz okunu, Paltus, Kambala, Siyənək kimi balıqlar. Üstəlik neft çıxarılır.

Limanları:

Ekologiya

Müqəddəs Pavla və Keyp-Berton adasının sahilləri Kanada sahil mühafizə xidməti vastəsi ilə qorunur. Üstləlik körfəzdə olan kiçik adalarda miqrasiya edən quşlar məskən salır. Körfəzin sahillərində bir neçə milli park vardır

  • Şimal hissəsi Müqqəddəs Lavrentiya çayının estuarisi Saqeney-Sen-Loran parkı.
  • Şimal hissəsi Şahzadə Eduard adasında yerləşın eyni adlı milli park.
  • Nyu-Brunsvika afasının şimalı Kuçiboqvak milli parkı.
  • Keyp-Breton adasının şimalı Keyp-Breton-Haylends milli parkı.
  • Nyufaundlend adasının şimal-qərbində Qros-Morn milli parkı.

Müqəddəs Lavrentiya körfəzi üç ekosistemə bölünür[1]:

  • Şelf Nort-Flaq (англ. North Gulf Shelf)[2] — körfəzin dayaz şimal hissə.
  • (англ. Magdalen Shallows)[3] — dayaz cənub hissə.
  • Lavrentiya kanalı (англ. Laurentian Channel)[4] — dərin mərkəzi hissə.

İstinadlar

  1. ↑ National Marine Conservation Areas of Canada. Canada’s National Marine Conservation Areas System Plan. Canada’s Atlantic Marine Environment
  2. ↑ National Marine Conservation Areas of Canada. Canada’s National Marine Conservation Areas System Plan. North Gulf Shelf
  3. ↑ National Marine Conservation Areas of Canada. Canada’s National Marine Conservation Areas System Plan. Magdalen Shallows
  4. ↑ National Marine Conservation Areas of Canada. Canada’s National Marine Conservation Areas System Plan. Laurentian Channel
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Müqəddəs_Lavrentiya_körfəzi&oldid=5832166"