Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 8: Sətir 8:
|Lideri = Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının Baş katibi
|Lideri = Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının Baş katibi
|Sədri =
|Sədri =
|Quruluş tarixi = [[1898]] <small> ([[Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyası|RSDFP]])</small><br>[[1912]]-[[1917]] <small> ([[Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyası (bolşeviklər)|RSDFP(b)]])</small><br>[[1918]] <small> ([[Rusiya Kommunist (bolşeviklər) Partiyası|RK(b)P]])</small><br>[[1925]] <small> ([[Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyası|ÜİK(b)P]])</small><br>[[1952]] <small> ( [[Sov.İKP]])</small><br>
|Quruluş tarixi = [[1898]] <small> ([[RSDFP]])</small><br>[[1912]]-[[1917]] <small> (RSDFP)</small><br>[[1918]] <small> (RK(b)P)</small><br>[[1925]] <small> (ÜİK(b)P)</small><br>[[1952]] <small> (Sov.İKP)</small><br>
|Qapanış tarixi = [[1991]]
|Qapanış tarixi = [[1991]]
|Qərargahı = Köhnə Meydan, Tver rayonu, Mərkəzi İnzibati Dairəsi, [[Moskva]], [[SSRİ]]
|Qərargahı = Köhnə Meydan, Tver rayonu, Mərkəzi İnzibati Dairəsi, [[Moskva]], [[SSRİ]]
Sətir 27: Sətir 27:
}}
}}


'''Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası''' (qısaca '''Sov.İKP''') — ''( Коммунистическая партия Советского союза КПСС)'', [[Sovet İttifaqı]]nın bütün tarixi boyu yeganə, hakim siyasi partiyası. Fəaliyyəti ilk qurucularından olan [[Vladimir İliç Lenin]]inin adı ilə bağlı olub.


== Tarixi ==
<span lang="kk" dir="ltr">'''Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası''' (qısaca '''Sov.İKP''') — ''( Коммунистическая партия Советского союза КПСС)'', [[Sovet İttifaqı]]nın bütün tarixi boyu yeganə, hakim siyasi partiyası. Fəaliyyəti ilk qurucularından olan [[Vladimir İliç Lenin]]inin adı ilə bağlı olub.</span>
[[Şəkil:Партийный билет КПСС.1989.jpg|thumb|200px|left|Partiya bileti (1989)]]Partiya [[Rusiya imperiyası]]nda XIX əsrin axırında bir neçə sosial-demokrat ("Fəhlə sinfinin azadlığı uğrunda mübarizə ittifaqı", "Fəhlə qəzeti", "[[Bund]]") və marksist dərnəkləri əsasında yaranıb. Xələfi olan [[Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyası]]nın I qurultayı [[Minsk]]də [[13 mart|13]]-15 mart 1898-cu ildə keçirilib.


Partiya faktiki olaraq 1903-cü ildə, [[Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə Partiyası (1898)|Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə Partiyası]]<nowiki/>nın II qurultayında yaranıb. 1912-ci ildə isə RSDFP bolşevik və menşeviklər fraksiyasına parçalanıb. Gələcəkdə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası adlanacaq partiya Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə (bolşeviklər) Partiyası adını (qısaca RSDFP (b)) götürüb. 1918-ci ildə o Rusiya Kommunist (bolşeviklər) Partiyası (qısaca RK(b)P), 1925-ci ildə Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyası (qısaca ÜİK(b)P), 1952-ci ildə isə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası (qısaca Sov.İKP) adını qəbul edib.
=== <span lang="kk" dir="ltr">Yaranması</span> ===
<span lang="kk" dir="ltr">Partiya [[Rusiya imperiyası]]nda [[XIX əsr]]in axırında bir neçə sosial-demokrat ("[[Fəhlə sinfinin azadlığı uğrunda mübarizə ittifaqı]]", "Fəhlə qəzeti", "[[Bund]]") və [[Marksizm|marksist dərnəkləri]] əsasında yaranıb. [[Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyası]]nın I qurultayı [[Minsk]]də [[13 mart|13]]-15 mart 1898-cu ildə keçirilib.</span>


=== Son ad dəyişikliyi ===
<span lang="kk" dir="ltr">Partiya faktiki olaraq 1903-cü ildə, [[RSDFP-nin ikinci qurultayı]]nda yaranıb, 1912-ci ildə isə partiya bolşevik və menşeviklər fraksiyasına parçalanıb və RSDF(b)P adını götürüb. 1918-ci ildə o RK(b)P, 1925-cü ildə ÜİK(b)P, 1952-ci ildə Sov.İKP adını qəbul edib.</span>
1952-ci ildə keçirilən partiyanın 19. Qurultayı zamanı birinci katib [[İosif Stalin|Stalinin]] təklifi ilə ad dəyişikliyi gündəmə gətirildi:


{{Sitat|Artıq menşeviklər yoxdur. Artıq niyə özümüzü bolşevik adlandırmalıyıq? Biz artıq çoxluq deyilik, bütün partiyayıq.|müəllif=— İosif Stalin - 1952}}
== <span lang="kk" dir="ltr">İstinadlar</span> ==
{{İstinad siyahısı}}


Stalinin təklifi qurultayda qəbul edilir və Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının adı Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası olaraq dəyişdirilir. Bundan sonra bolşevik nomenklaturası [[Oktyabr İnqilabı]] və [[Rusiya vətəndaş müharibəsi]] dövrlərində qaldı.
[[Şəkil:Партийный билет КПСС.1989.jpg|thumb|200px|left|Partiya bileti (1989)]]

{{Sov.İKP tarixi}}


{{siyasi partiya-qaralama}}
{{siyasi partiya-qaralama}}

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

== Həmçinin bax ==
{{Sov.İKP tarixi}}


[[Kateqoriya:SSRİ]]
[[Kateqoriya:SSRİ]]

05:47, 22 mart 2021 tarixindəki versiya

Sovet Ittifaqı Kommunist Partiyası

Коммунистическая партия Советского союза КПСС
Sədri İosif Stalin, Nikita Xruşşov, Leonid Brejnev, Yuri Andropov, Konstantin Ustinoviç Çernenko, Mixail Qorbaçov
Qurucu Vladimir İliç Lenin və başqa rus marksistləri
Lideri Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının Baş katibi
Quruluş tarixi 1898 (RSDFP)
1912-1917 (RSDFP)
1918 (RK(b)P)
1925 (ÜİK(b)P)
1952 (Sov.İKP)
Dağılma tarixi 1991
Baş qərargah Köhnə Meydan, Tver rayonu, Mərkəzi İnzibati Dairəsi, Moskva, SSRİ
İdeologiya Marksizm-Leninzm
İdeoloji spektr İfrat solçuluq, solçuluq
Gənclər təşkilatı ÜİLKGİ
Üzv sayı 19 milyon nəfər (1991-ci il)
Şüar Bütün ölkələrin proletarları birləşin!
Himn "İnternasional" himni
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası (qısaca Sov.İKP) — ( Коммунистическая партия Советского союза КПСС), Sovet İttifaqının bütün tarixi boyu yeganə, hakim siyasi partiyası. Fəaliyyəti ilk qurucularından olan Vladimir İliç Lenininin adı ilə bağlı olub.

Tarixi

Partiya bileti (1989)

Partiya Rusiya imperiyasında XIX əsrin axırında bir neçə sosial-demokrat ("Fəhlə sinfinin azadlığı uğrunda mübarizə ittifaqı", "Fəhlə qəzeti", "Bund") və marksist dərnəkləri əsasında yaranıb. Xələfi olan Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyasının I qurultayı Minskdə 13-15 mart 1898-cu ildə keçirilib.

Partiya faktiki olaraq 1903-cü ildə, Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə Partiyasının II qurultayında yaranıb. 1912-ci ildə isə RSDFP bolşevik və menşeviklər fraksiyasına parçalanıb. Gələcəkdə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası adlanacaq partiya Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə (bolşeviklər) Partiyası adını (qısaca RSDFP (b)) götürüb. 1918-ci ildə o Rusiya Kommunist (bolşeviklər) Partiyası (qısaca RK(b)P), 1925-ci ildə Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyası (qısaca ÜİK(b)P), 1952-ci ildə isə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası (qısaca Sov.İKP) adını qəbul edib.

Son ad dəyişikliyi

1952-ci ildə keçirilən partiyanın 19. Qurultayı zamanı birinci katib Stalinin təklifi ilə ad dəyişikliyi gündəmə gətirildi:

" Artıq menşeviklər yoxdur. Artıq niyə özümüzü bolşevik adlandırmalıyıq? Biz artıq çoxluq deyilik, bütün partiyayıq.
— İosif Stalin - 1952
"

Stalinin təklifi qurultayda qəbul edilir və Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının adı Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası olaraq dəyişdirilir. Bundan sonra bolşevik nomenklaturası Oktyabr İnqilabıRusiya vətəndaş müharibəsi dövrlərində qaldı.


İstinadlar

Həmçinin bax