Bakinski raboçi (qəzet): Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k tənzimləmə
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
{{mənbə azlığı}}
{{Qəzet
{{Qəzet
| adı = Бакинский рабочий
| adı = Бакинский рабочий

12:39, 24 mart 2021 versiyası

Бакинский рабочий
Fayl:Bakinskiy Raboçiy qəzeti.jpg
Növ Rəsmi qəzet
Baş redaktor Ə.Əsgərov
Yaranma tarixi 1906-ci ilin may ayı
Dil rus dili
Baş ofis
Ünvan Bakı şəhəri, Mətbuat prospekti, 529-cu kvartal
Tiraj 3000
Бакинский рабочий

Bakinski raboçi (rus. Бакинский рабочий) — RSDFP Bakı Komitəsinin orqanı, bolşevik qəzeti. Azərbaycan mətbuatı tarixində ən uzunömürlü qəzet sayılır.

Yarandığı tarix

"Bakinski raboçi" 1906-cı ilin may ayından bəri çap olunan Azərbaycan ictimai-siyasi qəzetidir. Qəzet fasilələrlə 1906, 1908, 1917-18-ci illərdə rus dilində nəşr olunmuşdur. Redaksiya heyətinə A.M.Amiryan, V.İ.Naneyşvili, N.N.Kolesnikova, M.İ.Batırev, S.D.Vulfson, P.A.Caparidze, V.F.Yefimov, S.S.Spandaryan, S.Şaumyan daxil idilər. Birinci nömrəsi 1906-cı il mayın əvvəllərində Bakıda gizli çıxmış və ilk nömrədən sonra nəşri dayandırılmışdı. Qəzetin ilk nömrəsinin hazırlanmasında M.İ.Batırev, V.P.Noqin, V.F.Yefimov, B.A.Radus-Zenkoviç, S.D.Vulfson, A.A.Caparizde və başqa şəxslər iştirak etmişlər. Müxtəlif vaxtlarda N.Nərimanov, S.M.Kirov, Q.K.Ordenikidze, S.M.Yafyandiyev, A.P.Serebrovski, P.A.Axundov, Q.M.Musabəyov və başqaları bu qəzetin səhifələrində çıxış etmişlər.

Fəaliyyətinin əsas məqsədi

1908-ci ilin sentyabrından neft sənayesi fəhlələrinin ictimai-peşə qəzeti kimi nəşr olunmağa başlasa da, əslində, Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyası Bakı Komitəsinin orqanı idi. "Bakinski raboçi" Azərbaycan xalqının milli mənafelərini təmsil etməkdən çox uzaq idi. O, bolşevik partiyasının mərkəzi orqanı olan "Proletari" qəzeti ilə sıx bağlı idi və onun siyasi xəttini ciddi-cəhdlə həyata keçirirdi. Birinci rus inqilabından sonrakı dövrdə yaranmış bu qəzet bolşeviklərin ideyalarını yayır, xalqı burjuaziyaya qarşı mübarizəyə səsləyirdi.

1917-18-ci illərdə "Bakinski raboçi" V.İ.Leninin, bolşeviklər partiyası MK-nın göstərişlərini rəhbər tutaraq, bolşevik təbliğatı aparır, bolşevik şüarlarını təbliğ edir, kütlələri sosialist inqilabına çağırırdı. Sözdə "proletar beynəlmiləlçiliyi və xalqlar dostluğu"nu bayraq edənə düşmənçilik toxumu yayması üçün geniş meydan açmışdı. "Bakinski raboçi" hər cür milli ideyaya milli özünüdərkə, milli partiyalara, o cümlədən "Müsavat partiyasına qarşı barışmaz mübarizə aparır, Azərbaycan fəhlələrini hər vasitə ilə milli azadlıq hərəkatından uzaqlaşdırmağa çalışırdı. Qəzet Azərbaycan xalqının hürriyyət və cümhuriyyət arzularına qarşı çıxır, bu istəyin real olmadığını, onun qeyri-mümkünlüyünü təbliğ edirdi. Sonradan 10 minlərlə azərbaycanlıya qarşı soyqırımının əsas təşkilatçılarından olan S.Şaumyan "müsavatçıları və demokratik qüvvələri hədələyərək" "Bakinski raboçi"də yazırdı "Azərbaycan muxtariyyətini istəyən müsavatçılar nəticədə bir xarabazar alacaqlar".

Müxtəlif illərdə fəaliyyəti

1908-ci il oktyabrın 31-də çıxan 18-ci nömrəsindən sonra "Bakinski raboçi" "ziyanlı istiqamətrnə görə" çar hakimiyyəti orqanları tərəfindən bağlandı. Bundan sonra Bakı bolşevikləri 1909-cu ilin fevral-martında "Volna" adlı leqal jurnalın iki nömrəsini buraxdılar. Bu, faktik olaraq, əvvəlki redaksiya heyəti tərəfindən buraxılan elə həmin "Bakinski raboçi" idi. 1917-ci il aprelin 22-də (mayın 5-də) " Bakinski raboçi" RSDFP Bakı Komitəsinin həftəlik orqanı kimi bərpa edildi. 1917-ci ilin noyabrına qədər həftədə üç dəfə, noyabrdan isə hər gün (bayramsəhəri günlərdən başqa) çıxırdı. 1917-18-ci illərdə 4000 nüsxə tirajla 267 nömrəsi çıxmışdır. 1917-ci ilin mayından "Bakinski raboçi"nin redaktoru Azərbaycan xalqının qatı düşməni S.Şaumyan, həmin ilin oktyabrından isə A.M.Amiryan olmuşdur. V.Q.Yeqorov, A.B.Karinyan, S.İ.Kasyan, İ.V.Malıgin, İ.T.Fioletov qəzetdə əməkdaşlıq edirdilər.

"Bakinski raboçi" Bakıda və Azərbaycanın digər bölgələrində 1918-ci ilin mart soyqırımlar ərəfəsində bolşevik-daşnak qüvvələrinin ruporu kimi çıxış edirdi. Bakıda S.Şaumyanın Xalq Komissarları Sovet hakimiyyəti devrildikdən sonra, 1918-ci il avqustun 11 –də "Bakinski raboçi"nin sonuncu (267-ci) nömrəsi çıxmış və nəşri dayandırılmışdı. Aprel işğalından (1920) sonra, iyulun 15-dən "Bakinski raboçi""Azerbaydjanskaya bednota" adı ilə, 1920-ci il noyabrın 7-dən isə öz əvvəlki adı ilə yenidə nəşr olunmağa başladı. Sovet hakimiyyəti illərində AK MK, Azərb.SSR Ali Sovetinin və Nazirlər Sovetinin orqanı olmuşdur.

Günümüzdə

Hazırda "Bakinski raboçi" müasir dövrümüzdə də fəaliyyətini davam etdirir. "Bakinski raboçi" müstəqil Azərbaycanın mühüm kütləvi informasiya vasitələrindən biridir. Qəzetin təsisçisi Azərbaycan Respublikası Prezident Aparatının işlər idarəsidir. Qəzet dəfələrlə dövlət mükafatına layiq görülmüşdür.[1]

Xarici keçidlər

Mənbə

  • Şahverdiyev A.B - Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006 - 248 səhifə.

İstinadlar

  1. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, I cild, "Lider nəşriyyat", Bakı-2004, səh. 243

Xarici keçidlər