Ayurbavada Buyantu xan: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
{{iş gedir}} |
{{iş gedir}} |
||
'''Ayurbavada Buyantu xan''' (d. 9 aprel 1285 - ö. 1 mart 1320, [[Monqol dili]]:''Буянт хаа''н) — [[Yuan imperiyası|Yuan sülaləsi]]<nowiki/>ndən olan dördüncü imperator. |
'''Ayurbavada Buyantu xan''' (d. 9 aprel 1285 - ö. 1 mart 1320, [[Monqol dili]]:''Буянт хаа''н) — [[Yuan imperiyası|Yuan sülaləsi]]<nowiki/>ndən olan dördüncü imperator. |
||
== Həyatının erkən dövrü == |
== Həyatının erkən dövrü == |
||
Buyantu Darmabala ilə Konqıradlı Daqinin (Tarqi) ikinci oğlu olmuş və [[Xubilay xan]]<nowiki/>ın nəticəsidir. [[Konfutsiçilik]] təliminin ustalarından olan Li Menqdən dərs almış və o da Buyantunun düşüncələrini formalaşdırmışdır. |
Buyantu Darmabala ilə Konqıradlı Daqinin (Tarqi) ikinci oğlu olmuş və [[Xubilay xan]]<nowiki/>ın nəticəsidir. [[Konfutsiçilik]] təliminin ustalarından olan Li Menqdən dərs almış və o da Buyantunun düşüncələrini formalaşdırmışdır. |
||
Adının mənası monqol dilində "müqəddəs/qutlu xan " deməkdir. Ayurbarvada [[Sanskrit|Sanskrit dili]]<nowiki/>ndə "Āyur-parvata" sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır, mənası uzunömürlülük dağı deməkdir. |
Adının mənası monqol dilində "müqəddəs/qutlu xan " deməkdir. Ayurbarvada [[Sanskrit|Sanskrit dili]]<nowiki/>ndə "Āyur-parvata" sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır, mənası uzunömürlülük dağı deməkdir. |
||
== Taxt uğrunda mübarizə == |
== Taxt uğrunda mübarizə == |
||
Teymur Olcaydu xan 1307-ci ildə vəfat etdiyi zaman varisi yox idi. Çünki oğlu Taçu ondan bir il əvvəl vəfat etmişdi. Beləliklə, Buyantu əvvəlcədə taxt uğrunda olan mübarizəyə qoşulsa da, bu mübarizədə məğlub olmuşdur. 1307-ci ildə vəliəhd şahzadə təyin edilmiş və 1311-ci ildə [[Kaysan Külük xan|Külük xan]]<nowiki/>ın vəfat etməsindən sonra imperator olmuşdur. |
|||
== İslahat cəhdləri == |
== İslahat cəhdləri == |
||
09:44, 8 iyun 2021 tarixindəki versiya
 | Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Ayurbavada Buyantu xan (d. 9 aprel 1285 - ö. 1 mart 1320, Monqol dili:Буянт хаан) — Yuan sülaləsindən olan dördüncü imperator.
Həyatının erkən dövrü
Buyantu Darmabala ilə Konqıradlı Daqinin (Tarqi) ikinci oğlu olmuş və Xubilay xanın nəticəsidir. Konfutsiçilik təliminin ustalarından olan Li Menqdən dərs almış və o da Buyantunun düşüncələrini formalaşdırmışdır.
Adının mənası monqol dilində "müqəddəs/qutlu xan " deməkdir. Ayurbarvada Sanskrit dilində "Āyur-parvata" sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır, mənası uzunömürlülük dağı deməkdir.
Taxt uğrunda mübarizə
Teymur Olcaydu xan 1307-ci ildə vəfat etdiyi zaman varisi yox idi. Çünki oğlu Taçu ondan bir il əvvəl vəfat etmişdi. Beləliklə, Buyantu əvvəlcədə taxt uğrunda olan mübarizəyə qoşulsa da, bu mübarizədə məğlub olmuşdur. 1307-ci ildə vəliəhd şahzadə təyin edilmiş və 1311-ci ildə Külük xanın vəfat etməsindən sonra imperator olmuşdur.
İslahat cəhdləri
Xan olduqdan sonra dövlətin gələcəyi üçün bəzi islahat cəhdləri etmişdir, lakin bəzi dövlət məmurlarına görə bu islahat cəhdləri uğursuzluqla nəticələnmişdir. Hakimiyyəti dövründə incəsənət təşəbbüslərini dəstəkləmiş, üsyanları azaltmağa diqqət ayırmışdır. Gördüyü ən böyük işlərdən biri də, dövlət qulluğuna qəbul olmaq üçün imtahan sisteminin bərpa olunması olmuşdur.
Ölümü
1 mart 1320-ci ildə vəfat etdi. Ölümü ölkədə 12 il davam edən daxili müharibələrə səbəb oldu. Ölümündən sonra öz oğlu ilə böyük qardaşının oğulları arasında taxt uğrunda müharibə başladı. Sonda Buyantunun oğlu Kegen xan qələbə qazandı və özünü xan elan etdi.