Teq: 2017 viki-mətn redaktoru |
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru |
== Tarixi ==
1997-ci ildən etibarən dəniz dolğusu ilə genişləndirilən [[Kordon (İzmir)|Kordon]] üzərində 2000- ci ildə [[Gündoğdu Meydanı]] salındı.<ref>{{WebCite kaynağıweb | url = http://www.izmirmag.net/2016/04/dunden-bugune-kordonun-gecirdigi.html | başlıktitle = Dünden Bugüne Kordon'un Geçirdiği Evrimin Hikayesi | yayımcıpublisher = izmirmag.net | tarihdate = Nisan 2016 | erişimtarihiarchivedate = 28 Ağustos 2018 | arşivurlarchiveurl = https://web.archive.org/web/20180223071939/http://www.izmirmag.net/2016/04/dunden-bugune-kordonun-gecirdigi.html | arşivtarihiarchivedate = 23 Şubat 2018 | ölüurl =evet}}</ref> [[İzmir Böyükşəhər Bələdiyyəsi]] meydana abidə qoyulmağı üçün heykəltəraş Fərid Özşen ilə razılaşdı.<ref name="yapi">{{WebCite kaynağıweb |url=http://www.yapi.com.tr/haberler/gundogduya-medeniyetler-aniti-yapilacak_3255.html |başlıktitle=Gündoğdu'ya Medeniyetler Anıtı Yapılacak |yayımcıpublisher=yapı.com.tr |tarih=4 Şubat 2003 |erişimtarihi=1 Mayıs 2020 |arşivurl=https://archive.today/20200501134901/http://www.yapi.com.tr/haberler/gundogduya-medeniyetler-aniti-yapilacak_3255.html |arşivtarihi=1 Mayıs 2020 |ölüurl=hayır}}</ref> 2003-cü ildə tamamlanan abidə eyni il [[Türkiyədə cümhuriyyətin elan edilməsi|Cümhuriyyətin elan edilməsi]]nin 80 illiyi münasibətiylə 29 oktyabrda açıldı.<ref>{{WebCite kaynağıweb |url=https://www.izmir.bel.tr/tr/Haberler/izmir-anitlar-kenti-oluyor/880/156 |başlıktitle=İzmir 'Anıtlar' kenti oluyor |yayımcı=İzmir Büyükşehir Belediyesi |tarih=22 Aralık 2003 |erişimtarihi=1 Mayıs 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200501135055/https://www.izmir.bel.tr/tr/Haberler/izmir-anitlar-kenti-oluyor/880/156 |arşivtarihi=1 Mayıs 2020 |ölüurl=hayır}}</ref> 2014-cü ildə Türkiyə yerli seçkilərindən əvvəl 16 mart tarixində Gündoğdu Meydanında təşkil edilən [[Ədalət və İnkişaf Partiyası|AKP]] mitinqində abidə vandalların hücumuna məruz qaldı.<ref>{{HaberCite kaynağınews |url=http://www.cumhuriyet.com.tr/galeri/cumhuriyet-agaci-heykeli-temizlenmeye-baslandi-51583 |başlıktitle='Cumhuriyet Ağacı Heykeli' temizlenmeye başlandı |çalışma=Cumhuriyet |ilk=Mete |son=Kızık |tarih=17 Mart 2014 |erişimtarihi=1 Mayıs 2020 |arşivurl=https://archive.today/20200501135241/http://www.cumhuriyet.com.tr/galeri/cumhuriyet-agaci-heykeli-temizlenmeye-baslandi-51583 |arşivtarihi=1 Mayıs 2020 |ölüurl=hayır}}</ref>
== Memarlığı ==
Cümhuriyyət Ağacı 8,5 m hündürlüyündə mərmərlə örtülü pedestal və bu pedestalın üzərinə yerləşdirilən on atlının təmsil edildiyi mis heykəldən ibarətdir.<ref name="yapi"/><ref name="cil">{{WebCite kaynağıweb | url = https://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12397/7050 | başlıktitle = Kamusal Alanda Heykelin Çevreyle İlişkisi ve İzmir | yayımcı = Dokuz Eylül Üniversitesi | ilk = Hayati | son = Çil | yıl = 2010 | yer = İzmir | sayfalar =68-69| erişimtarihi = 1 Mayıs 2020 | arşivengelli = evet |ölüurl=hayır}}</ref> Ümumi uzunluğu 13,5 metr olan abidənin pedestalında Hitit, Səlcuqlu və Osmanlı mədəniyyətlərini və cümhuriyyətin qurulmasından bəhs edən qabartmalar və yazılar yerləşdirilib.<ref name="yapi"/><ref name="cil"/> [[Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsi|İstiqlaliyyət müharibəsi]]ni təmsil edən heykəl daha yaxşı işıq alması üçün üzü qərbə tərəf tikilmişdir.<ref name="yapi"/> Heykəldə təmsil edilən atlıların üzləri bilinmir və əskər ya da sivil geyimləri yoxdur.<ref name="yapi"/> Abidənin ətrafına daş və sütunlardan ibarət bir kölgəlik qoyulması təklifi [[Türkiyə Cümhuriyyəti Ətraf-Mühit və Şəhərçilik Nazirliyi|Ətraf-Mühit və Şəhərçilik Nazirliyi]] tərəfindən qəbul edilmədi<ref>{{Haber kaynağıCite news|url=http://www.egemeclisi.com/haber/19987/gundogdudaki-anitin-yaraticisi-ozsen-eserini-anlatti.html |başlıktitle=Gündoğdu'daki anıtın yaratıcısı Özşen, eserini anlattı |çalışma=Ege Meclisi |ilk=Cengizhan |son=Eren |tarih=24 Mayıs 2015 |erişimtarihi=26 Temmuz 2018 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150526000152/http://www.egemeclisi.com/haber/19987/gundogdudaki-anitin-yaraticisi-ozsen-eserini-anlatti.html |arşivtarihi=26 Mayıs 2015 |ölüurl=evet}}</ref>
{{Şəkillər albomu
| başlıq_yer =
| başlıq_arxafon = #BBDD99
| miqyas = 200400
| şəkil1 = Izmir Republic Tree Monument 3977.jpg
| alt1 = Cənub alt qabartma
|