1989: Redaktələr arasındakı fərq
→Fevral: şəkil |
|||
Sətir 68: | Sətir 68: | ||
=== Mart === |
=== Mart === |
||
* Mart — [[Polşa]] [[kapitalizm]]ə doğru irəliləyərək [[Foreks|valyuta mübadiləsi]]ni liberallaşdırmağa başlayır. |
|||
* [[1 mart]] |
|||
** ABŞ [[Müəllif hüququ|müəlliflik hüququ]] sahəsində [[beynəlxalq müqavilə]] olan [[Ədəbi və incəsənət əsərlərinin mühafizəsi haqqında Bern Konvensiyası|Bern Konvensiyası]]nı ratifikasiya edir. |
|||
* [[22 mart]] — BMT tərəfindən “Təhlükəli (radioaktiv) tullantıların sərhədlərarası daşınmasına və kənarlaşdırılmasına nəzarət haqqında Bazel Konvensiyası”nın qəbul edilməsi. |
* [[22 mart]] — BMT tərəfindən “Təhlükəli (radioaktiv) tullantıların sərhədlərarası daşınmasına və kənarlaşdırılmasına nəzarət haqqında Bazel Konvensiyası”nın qəbul edilməsi. |
||
11:55, 20 iyul 2021 tarixindəki versiya
İllər |
---|
1985 • 1986 • 1987 • 1988 — 1989 — 1990 • 1991 • 1992 • 1993 |
Onilliklər |
1960-cı illər • 1970-ci illər — 1980-ci illər — 1990-cı illər • 2000-ci illər |
Əsrlər |
XIX əsr — XX əsr — XXI əsr |
1989 digər təqvimlərdə | |
---|---|
Qriqori təqvimi | 1989 MCMLXXXIX |
Yuli təqvimi | 1989 |
Yuli təqvimi bizans erasında |
7497-7498 (1 sentyabr) |
Romanın yarandığı gündən | 2741-2742 (21 aprel) |
Avropa təqvimi |
5749-5750 ה'תשמ"ט - ה'תש"ן |
Hicri təqvim | 1409-1410 |
Erməni təqvimi | 4481-4482 (11 avqust)
ՌՋՁԹ |
Çin təqvimi | 4685-4686 戊辰 - 己巳 sarı əjdaha - sarı ilan |
Efiopiya təqvimi | 1981 - 1982 |
Hind təqvimi | |
- Vikram-samvat | 2045-2046 |
- Şaka sambat | 1911—1912 |
- Kali-yuqa | 5090-5091 |
İran təqvimi | 1367-1368 |
Buddist təqvimi | 2532 |
Holosen təqvimi | 11989 |
Yapon xronologiyası | 64 Syova erası — 1 Heysey erası (с 7 января) |
Fransız inqilabı təqvimi | 197—198 |
Çuçxe təqvimi | 78-ci çuçxe ili |
Minqo təqvimi | 78-ci Tayvan ili |
1989 (MCMLXXXIX) — Qriqori təqviminin bazar günündə başlamış olan, bizim eranın və miladi tarixin 1989-cu, II minilliyin 989-cu, XX əsrin 89-cu, 1980-ci illərin 10-cu və sonuncu ili.
1989-cu il siyasət tarixində dönüş nöqtəsi hesab olunur; belə ki, Polşa və Macarıstanda başlayan, noyabrda Berlin divarının açılması və Çexoslovakiyada Məxməri inqilabla zirvəyə çatan, dekabrda Rumıniyada kommunist diktaturasının devrilməsini də əhatə edən və 1991-ci ilin dekabrında Sovet İttifaqının dağılması ilə başa çatan inqilablar dalğası güc bölgüsü təcrübəsi ilə Avropadakı Şərq blokunu "silib-süpürdü". Qeyd edilən hadisələr tarixdə 1989-cu il inqilabları adı ilə tanınır. Kommunist hökumətlərə qarşı yönəlmiş inqilabların Şərqi Avropada əsas etibarilə uğurla nəticələndiyi həmin dövrdə kommunist Çinində etirazlar yatırılırdı. Belə etirazlardan ən məşhuru Pekindəki Tyananmen meydanı etirazları idi.
Bu, həmin il idi ki, iyirmi ildən çox Braziliyanı idarə edən hərbi diktatura rejiminin 1985-ci ildə başa çatması ilə 29 ildən sonra ilk dəfə Braziliyada prezident seçkiləri keçirilirdi; bu da demokratiyanın yenidən qurulması prosesinin son nöqtəsi oldu.
1989-cu ildə Frederik Villem de Klerk Cənubi Afrika Respublikasının dövlət başçısı seçilmiş və onun hakimiyyətdə olduğu beş ildə aparteid sistemi tədricən dağılmışdır. Bu hadisələrin kulminasiya nöqtəsi isə Afrika Milli Konqresinin həbsdə olan lideri Nelson Mandelanın 1994-cü il seçkiləri ilə hakimiyyətə gəlməsi oldu.
İlk özəl internet xidmət provayderi,[1][2] eləcə də ümumdünya hörümçək toru üçün ilk yazılı təklif və Yeni Zelandiya, Yaponiya və Avstraliyanın ilk internet əlaqələri də 1989-cu ildə yarandı. İlk dəfə məhz 1989-cu ildə tətbiq edilən preimplantasiya genetik diaqnoz metodu nəticəsində növbəti il ilk belə körpələr dünyaya gəlmişdir.[3]
Hadisələr
Yanvar
- 1 yanvar — The New York Times qəzeti alman şirkətləri Imhausen və Salzgitter AG-nin Liviyanın Rabta ərazisində kimyəvi silah zavodu tikməsi ilə bağlı xəbər yayır.[4]
- 2 yanvar — Baş nazir Ranasinqhe Premadasa Şri-Lankanın üçüncü prezidenti seçilir.
- 4 yanvar — Sidra körfəzi insidenti: Liviyaya məxsus iki MiQ-23 hədəf alınır və ABŞ Hərbi Donanmasının iki Grumman F-14 Tomcat təyyarəsi tərəfindən vurulur.
- 7 yanvar — İmperator Hirohito vəfat edir, oğlu Akihito dərhal 125-ci Yaponiya imperatoru elan edilir və beləcə, növbəti gün Şova dövrünü Heysey dövrü əvəz edir.
- 8 yanvar — Keqvort hava qəzası: BMİ hava yollarının Boeing 737 təyyarəsi Şərqi Midlends Hava Limanına yaxınlaşarkən qəzaya uğrayır və nəticədə 47 nəfər həyatını itirir.
- 10 yanvar — BMT Təhlükəsizlik Şurasının 626 saylı qətnaməsi və Nyu-York Sazişinə əsasən, Kuba qoşunları Anqoladan geri çəkilməyə başlayır.
- 11 yanvar — Lexus və Infiniti lüks avtomobil brendləri Detroytda keçirilən Şimali Amerika Beynəlxalq Avtomobil Sərgisində 1990 Lexus LS və Infiniti Q45 sedanlarının tanıtımı ilə ictimaiyyətə təqdim olunur.
- 12 yanvar — SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyəti tərəfindən “Azərbaycan SSR-in Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətində xüsusi idarəçilik formasının tətbiq edilməsi haqqında” fərman verilir.
- 15 yanvar
- Vyanada görüşən 35 Avropa dövləti insan hüquqlarını möhkəmləndirmək və Şərq-Qərb ticarətini inkişaf etdirmək barədə razılığa gəlirlər.
- "Palax həftəsi": Praqada demokratiya tərəfdarı olan nümayiş polisin hücumuna məruz qalır.[5]
- 17 yanvar — Klivlend orta məktəbinə silahlı hücum: Patrik Edvard Pördi beş uşağı qətlə yetirir, otuz nəfəri yaralayır və daha sonra Stoktonda özünü güllələyir.
- 18 yanvar
- Polşa Birləşmiş İşçi Partiyası Solidarnostun rəsmiləşdirilməsinə səs verir.
- Ante Markoviç Yuqoslaviyanın Baş naziri vəzifəsində Branko Mikuliçi əvəz edir.
- 20 yanvar — ABŞ-ın 41-ci prezidenti Corc Herbert Volker Buşun inaqurasiyası keçirilir.
- 23 yanvar — Tacikistan Sovet Sosialist Respublikasında baş verən güclü zəlzələ nəticəsində təxminən 275 nəfər dünyasını dəyişir.
- 23-24 yanvar — Silahlanmış mülki solçular qısa müddət ərzində Buenos-Ayres yaxınlığında Argentina ordusunun bazasına hücum edir və ələ keçirirlər.
- 24 yanvar — Floridada gənc qadınların qatili Ted Bandi elektrik stulunda edam olunur.
- 30 yanvar — Kanadanın baş naziri Brayan Malruni altı yeni nazir təyin etməklə və digər on doqquz nazirin səlahiyyətlərini yenidən müəyyənləşdirməklə kabinetin tərkibini dəyişir.
Fevral
- 2 fevral
- Əfqanıstan müharibəsi: SSRİ-nin sonuncu zirehli texnikası 1979-cu ildən bəri doqquz illik hərbi işğala son qoyaraq Kabili tərk edir.
- Karlos Andres Peres Venesuela prezidenti seçilir.
- 3 fevral
- Paraqvayda dövlət çevrilişi: Hərbi çevriliş nəticəsində 1954-cü ildən Paraqvayın diktatoru olan Alfredo Stressner devrilir.
- İnsult keçirən Cənubi Afrikanın dövlət başçısı Piter Villem Pota Milli Partiyanın sədrliyindən istefa edir.
- 5 fevral — Avropada bir neçə dildə fəaliyyət göstərən idman yayım stansiyası Eurosport, Fransanın İl-de-Frans vilayətindəki İssi-le-Mulino kommunasından yayımlanmağa başlayır.
- 6 fevral — Polşa Xalq Respublikası 1981-ci ildən bəri ilk dəfə Solidarnost hərəkatının nümayəndələri ilə rəsmi danışıqlar aparır.
- 7 fevral — Maykl Menlinin rəhbərlik etdiyi Xalq Milli Partiyası 1989 Yamayka parlament seçkilərində qalib gəlir.
- 10 fevral
- Ron Braun Demokratik Milli Komitənin sədri seçilməklə ABŞ-ın mühüm siyasi partiyalarından birinə rəhbərlik edən ilk afroamerikalı olur.
- Kanadanın Baş naziri Brayan Malruni ilə Ottavada görüşən ABŞ Prezidenti Buş 1991-ci il "Turşu Yağışı" Müqaviləsinin təməlini qoyur.
- 14 fevral
- "Union Carbide" şirkəti 1984-cü ildə 3700-dən çox şəxsin ölümü ilə nəticələnən Bhopal fəlakəti zamanı dəymiş zərərə görə Hindistan hökumətinə 470,000,000 dollar ödəməyə razılaşır.
- "Şeytanın ayələri" mübahisəsi: İranın Ali Rəhbəri Ayətullah Ruhullah Xomeyni (3 iyunda vəfat edir) Hindistanda doğulmuş Britaniyalı müəllif Salman Rüşdinin və onun "Şeytanın ayələri" romanını (1988) dərc edən nəşriyyatçıların ölümünə fətva verir.
- GPS-in 24 süni peykin birincisi orbitə yerləşdirilir.
- 15 fevral — Əfqanıstan müharibəsi: SSRİ-nin "məhdud hərbi kontingenti"nin Əfqanıstandan çıxarılması prosesi başa çatır.
- 16 fevral — Lokkerbi faciəsi: Təhqiqatçılar 1988-ci ildə baş vermiş bu qəzaya radio-kaset pleyerin içərisində gizlədilmiş bombanın səbəb olduğunu açıqlayırlar.
- 17 fevral
- Ərəb Məğrib Birliyi yaradılır.
- Vinni Mandelanın evində reyd keçirən Cənubi Afrika polisi onun dörd mühafizəçisini həbs edir.
- 23-27 fevral — Yaponiya, Çin və Cənubi Koreyaya səfər edən ABŞ prezidenti Buş Hirohitonun dəfn mərasimində iştirak edir və daha sonra Çində Den Syaopin, Cənubi Koreyada isə Ro De U ilə görüşür.
- 24 fevral
- 160 dövlətin nümayəndəsinin iştirakı ilə Hirohitonun dəfn mərasimi keçirilir.
- "Şeytanın ayələri" mübahisəsi: İran "Şeytanın ayələri" əsərinin müəllifi Salman Rüşdinin başı üçün 3,000,000 dollar mükafat müəyyən edir.
- Estoniya bayrağı 44 ildən sonra Tallindəki Pikk Hermann qülləsində dalğalanır.
- United Airlines Flight 811-ə məxsus Boeing 747 təyyarəsi Honolulu Beynəlxalq Hava Limanından ayrıldıqdan sonra nəzarətsiz dekompressiyaya məruz qalır; nəticədə doqquz sərnişin həlak olur.
Mart
- Mart — Polşa kapitalizmə doğru irəliləyərək valyuta mübadiləsini liberallaşdırmağa başlayır.
- 1 mart
- ABŞ müəlliflik hüququ sahəsində beynəlxalq müqavilə olan Bern Konvensiyasını ratifikasiya edir.
- 22 mart — BMT tərəfindən “Təhlükəli (radioaktiv) tullantıların sərhədlərarası daşınmasına və kənarlaşdırılmasına nəzarət haqqında Bazel Konvensiyası”nın qəbul edilməsi.
Aprel
May
İyun
- 16 iyun — Bakıda Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin (AXC) təsis konfransının keçirilməsi.
İyul
Avqust
Sentyabr
- 23 sentyabr — Azərbaycan SSR Ali Sovetinin növbədənkənar sessiyası tərəfindən "Azərbaycan SSR-in suverenliyi haqqında" Konstitusiya Qanunun qəbul edilməsi.
Oktyabr
Noyabr
- 28 noyabr — Azərbaycan SSR-in Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətində xüsusi idarəçilik formasının ləğv edilməsi.
Dekabr
- 30 dekabr — Gəncə şəhərinin tarixi adının bərpa edilməsi.
- 31 dekabr — Naxçıvan MSSR-də Araz çayı boyu Sovet-İran sərhəd qurğularının dağıdılması.
- Mozdok—Qazıməmməd magistral qaz kəmərinin tikintisinin başa çatdırılması.
Doğumlar
Yanvar
- 1 yanvar — Adel Enel, fransız aktrisa
- 3 yanvar
- Aleks Devid Lins, amerikan uşaq aktyoru
- Kohey Utimura, yapon gimnast
- 4 yanvar
- Kərim Hüseyn, İsveçrəli atlet
- Labrinth, Britaniyalı musiqiçi
- Culius Yeqo, Keniyalı cirit atıcısı
- 6 yanvar
- Endi Kerroll, ingilis futbolçu
- Niki Romero, holland DJ
- 7 yanvar — Emiliano İnsua, Argentinalı futbolçu
- 9 yanvar
- Maykl Bizli, amerikan basketbolçu
- Nina Dobrev, Kanada aktrisası
- 10 yanvar
- Emili Mid, amerikan aktrisa
- Ho Sol-çji, Cənubi Koreyalı müğənni
- Zuriya Veqa, Meksika aktrisası və müğənnisi
- 11 yanvar — Naif Hazazi, Səudiyyə Ərəbistanlı futbolçu
- 15 yanvar — Aleksey Çerepanov, rus buz hokkeyi oyunçusu
- 16 yanvar — İvonn Zima, amerikan aktrisa
- 19 yanvar — Kelli Meri Tren, amerikan aktrisa
- 21 yanvar
- Murilo de Almeida, Braziliya-Şərqi Timur futbolçusu
- Doğuş Balbay, türk basketbolçu
- Sergey Fesikov, rus üzgüçü
- Henrix Mxitaryan, erməni futbolçu
- 24 yanvar — Qun Licao, Çinli güllə atıcısı
- 27 yanvar — Rikki van Volfsvinkel, holland futbolçu
- 28 yanvar — Bruno Masso, Fransa doğumlu alman fiqurçu
Fevral
- 2 fevral — İvan Perişiç, xorvat futbolçu
- 4 fevral
- Nkosi Conson, Cənubi Afrikalı QİÇS haqqında məlumatlandırma kampaniyasının fəalı
- Larissa Ramos, Braziliyalı gözəllik yarışması qalibi
- 5 fevral — Ceremi Sampter, amerikan aktyor
- 7 fevral
- Nil Teylor, Uelsli futbolçu
- Ayzeya Tomas, amerikan basketbolçu
- 12 fevral — Əfşan Azad, Britaniyalı aktrisa və model
- 15 fevral — Ayaka Nisivaki, yapon müğənni və rəqqasə
- 16 fevral — Elizabet Olsen, amerikan aktrisa
- 17 fevral
- Rebekka Edlinqton, Britaniyalı üzgüçü
- Kord Overstrit, amerikan aktyor, müğənni və musiqiçi
- 20 fevral — Cek Falaxi, amerikan aktyor
- 21 fevral
- Korbin Blyu, amerikan aktyor, model, rəqqas, kinoprodüser və müğənni-söz yazarı
- Skaut Teylor-Kompton, amerikan aktrisa
- 24 fevral
- Treys Sayrus, amerikan musiqiçi
- Deniel Kaluya, ingilis aktyor
- Kosta Kufos, Yunanıstan doğumlu amerikan basketbolçu
- 25 fevral
- Kana Hanadzava, yapon müğənni
- Li San-hva, Cənubi Koreyalı idmançı
- 27 fevral — Stiven Kiprotiç, Uqandalı marafonçu
Mart
- 1 mart
- Daniella Mone, amerikan aktrisa və müğənni
- Karlos Vela, Meksikalı futbolçu
- 2 mart
- Jan-Frederik Şapyui, fransız xizəkçi
- Natali Emmanuel, ingilis aktrisa
- Tobi Alderveyreld, Belçikalı futbolçu
- 4 mart — Erin Hiterton, amerikan model
- 5 mart
- Ceyk Lloyd, amerikan aktyor
- Sterlinq Nayt, amerikan aktyor
- 6 mart — Aqnyeşka Radvanska, polyak tennisçi
- 9 mart — Kim Theyon, Cənubi Koreyalı müğənni
- 11 mart
- Daniella Kertes, İsrail aktrisası
- Anton Yelçin, Rusiya doğumlu amerikan aktyor
- 12 mart — Tayler Kleri, amerikan üzgüçü
- 13 mart
- Piçes Geldof, Britaniyalı model
- Pyer Nine, fransız aktyor
- 14 mart — Kolbi O'Donis, amerikan müğənni
- 15 mart
- Gil Roberts, amerikan atlet
- Keytlin Ueks, amerikan aktrisa
- 16 mart
- Bleyk Qriffin, amerikan basketbolçu
- Teo Volkott, ingilis futbolçu
- 17 mart
- Şinci Kaqava, yapon futbolçu
- Morved Klark, Britaniyalı aktrisa
- 18 mart
- Lili Kollinz, Britaniya doğumlu amerikan aktrisa
- Kana Nisino, yapon müğənni, söz yazarı
- 20 mart — Sun Feyfey, Çinli model
- 21 mart
- Xordi Alba, ispan futbolçu
- Takeru Sato, yapon aktyor
- 25 mart — Eli Mişalka, amerikan aktrisa və müğənni
- 29 mart — Arnold Peralta, Honduraslı futbolçu
- 31 mart — Lyu Tsige, Çinli üzgüçü
Aprel
- 4 aprel — Kris Herd, Avstraliya futbolçusu
- 5 aprel — Lili Ceyms, Britaniyalı aktrisa
- 7 aprel — Teddi Riner, fransız cüdoçu
- 8 aprel — Qabriella Vayld, ingilis aktrisa və model
- 18 aprel
- Cessika Çon, ABŞ doğumlu Koreyalı müğənni
- Aliyə Şövkət, amerikan aktrisa
- 20 aprel
- Nina Davuluri, amerikan spiker
- Karlos Valdes, Kolumbiyalı aktyor və müğənni
- 22 aprel — Luis Smit, Britaniyalı gimnast
- 23 aprel
- Anastasiya Baranova, Rusiya doğumlu amerikan aktrisa
- Nikol Vaydişova, çex tennisçi
- 25 aprel
- Emanuela de Paula, Braziliyalı model
- Maykl van Gerven, holland darts oyunçusu
- Aysel Teymurzadə, Azərbaycan müğənnisi
- 26 aprel
- Lyuk Breysi, Avstraliya aktyoru
- Kan De-son, Cənubi Koreyalı müğənni
- 27 aprel
- Lars Bender, alman futbolçu
- Sven Bender, alman futbolçu
- Marta Hant, amerikan model
- 28 aprel — Kim Sonkyu, Cənubi Koreyalı müğənni və rəqqas
May
- 2 may — Sem Tsuy, amerikan müğənni, söz yazarı, prodüser, aktyor
- 3 may — Katinka Xossu, Macarıstan üzgüçüsü
- 4 may
- Daniel Dyurta, Macarıstan üzgüçüsü
- Rori Makilroy, Şimali İrlandiya qolfçusu
- Ceyms van Rimsdayk, amerikan buz hokkeyçi
- 5 may — Kris Braun, amerikan müğənni
- 6 may
- Dominika Sibulkova, Slovakiya tennisçisi
- Otto Nous, İsveç DJ-i və prodüseri
- 8 may — Keti Bi, Britaniya müğənnisi
- 10 may — Lindsi Şou, amerikan aktrisa
- 11 may
- Kem Nyuton, amerikan futbolçu
- Prins Roys, amerikan müğənni və söz yazarı
- Covani dos Santos, Meksika futbolçusu
- 12 may — Elefteria Elefteriu, Yunanıstan-Kipr müğənnisi və aktrisası
- 14 may
- Rob Qronkovski, amerikan futbolçu
- Alina Talay, Belarusiya atleti
- 15 may — Li Sunqyu, ABŞ doğumlu Koreya müğənnisi
- 17 may — Tessa Vertyu, Kanada fiqurçusu
- 21 may — Hel Robson-Kanu, Uels futbolçusu
- 23 may
- Esekyel Skelotto, İtaliya futbolçusu
- Cefferi Teylor, İsveç basketbolçusu
- 24 may
- Tara Korrea-Makmallen,amerikan aktrisa
- G-Eazy, amerikan hip-hop müğənnisi, prodüser
- 25 may — Alyona Mun, Moldova pop müğənnisi
- 26 may — Pak Ye-ın, Koreyalı müğənni
- 28 may — Aleksey Neqodaylo, Rusiya bobsleyçisi
- 29 may
- Eytour İngi Qunnleyqsson, İslandiya müğənnisi
- Rayli Kio, amerikan model
- 30 may
- 31 may
- Pablo Alboran, İspaniya müğənnisi
- Bas Dost, holland futbolçu
- Daul Kim, Cənubi Koreya modeli
- Marko Roys, Almaniya futbolçusu
İyun
- 2 iyun — Freddi Adu, amerikan futbolçu
- 3 iyun — İmogen Pots, Britaniya aktrisası
- 4 iyun
- Pavel Faydek, Polşa çəkic atanı
- Eldar Qasımov, Azərbaycan müğənnisi
- 5 iyun — Kem Atkinson, amerikan buz hokkeyçisi
- 8 iyun
- Timeya Baçinski, İsveçrə tennisçisi
- Amori Vassili, Fransa opera müğənnisi
- 14 iyun — Lyusi Heyl, amerikan aktrisa və müğənni
- 17 iyun — Simon Battl, amerikan aktrisa və müğənni
- 18 iyun
- Pyer-Emerik Obameyanq, Fransa doğumlu Qabon futbolçusu
- Anna Fayt, Avstriya dağ xizəkçisi
- Rene Olsted, amerikan aktrisa və müğənni
- 19 iyun — Cakomo Cianniotti, İtaliya-Kanada aktyoru
- 20 iyun — Kristofer Mins-Plass, amerikan aktyor
- 23 iyun
- Loren Bennett, Britaniyalı müğənni, rəqqasə, müğənni, fotoqraf və model
- Liza Kerrinqton, Yeni Zelandiya kanoesürəni
- 25 iyun — Kris Broşu, amerikan aktyor, müğənni və söz yazarı
- 27 iyun — Mettyu Lyuis, Britaniya aktyoru
- 28 iyun
- Markiplier, amerikan YouTuber
- Co Kovaç, amerikan idmançı
- 30 iyun — Asbel Kiprop, Keniyalı atlet
İyul
- 1 iyul
- Daniel Rikiardo, Avstraliyalı Formula 1 pilotu
- Faruk Ben Mustafa, Tunis futbolçusu
- 2 iyul
- Dev, amerikan müğənni
- Aleks Morqan, amerikan futbolçu
- 4 iyul — Yun Ducun, Koreyalı müğənni
- 5 iyul — Deyan Lovren, Xorvatiya futbolçusu
- 7 iyul — Kim Bum, Cənubi Koreya aktyoru
- 8 iyul — Yarden Cerbi, İsrailin dünya çempionu cüdoçusu
- 10 iyul — Karlos Sambrano, Peru futbolçusu
- 11 iyul
- Devid Henri, amerikan aktyor və rejissor
- Martin Klijan, Slovakiya tennisçisi
- 12 iyul — Fibi Tonkin, Avstraliya aktrisası və modeli
- 13 iyul — Sayumi Mitisige, yapon müğənni
- 15 iyul — Tristan Vayldz, amerikan aktyor və müğənni
- 16 iyul
- Qaret Beyl, Uels futbolçusu
- Kim U-bin, Cənubi Koreyalı model və aktyor
- 18 iyul
- Dmitri Solovyov, Rusiyalı buz rəqqası
- Ceymi Benn, Kanada buz hokkeyçisi
- 21 iyul
- Kris Qanter, Uels futbolçusu
- Marko Fabian, Meksika futbolçusu
- Ceymi Veylett, ingilis aktyor
- Rori Kalkin, amerikan aktyor
- 22 iyul
- Kiqen Allen, amerikan aktyor
- Yon Tumarkin, İsrail aktyoru və müğənnisi
- 23 iyul — Deniel Redkliff, Britaniya aktyoru
- 24 iyul — Eko Yuli İravan, İndoneziyalı ağır atlet
- 28 iyul
- Felipe Kitaday, Braziliyalı cüdoçu
- Leyla İsmayılova, Belarus proqramının aparıcısı, model
- 30 iyul — Aleş Esparqaro, ispan pilot
- 31 iyul
- Viktoriya Azarenko, Belarusiya tennisçisi
- Aleksis Knapp, amerikan aktrisa və müğənni
- Zelda Vilyams, amerikan aktrisa
Avqust
- 1 avqust
- Medison Bamqarner, amerikan beyzblçu
- Tiffani Hvan, ABŞ doğumlu Koreya müğənnisi
- 2 avqust — Naser Şadli, Belçika futbolçusu
- 3 avqust — Sem Hatçinson, ingilis futbolçu
- 4 avqust
- Cessika Mauboy, Avstraliya aktrisası, müğənni və söz yazarı
- Vanq Hao, Çin şahmatçısı
- 5 avqust
- Şanşan Fen, Çin qolfçusu
- Danitsa Radoyçiç, Serbiya müğənnisi
- 7 avqust — Demar Derozan, amerikan basketbolçu
- 10 avqust
- Ben Sahar, İsrail futbolçusu
- Brenton Tueytes, Avstraliya aktyoru
- 11 avqust — Ursula Korbero, ispan aktrisa
- 14 avqust — Ander Herrera, ispan futbolçu
- 15 avqust
- Belinda Pereqrin, Meksika müğənnisi və aktrisası
- Co Conas, amerikan musiqiçi, aktyor və müğənni
- Karlos Penaveqa, amerikan aktyor, rəqqas və müğənni
- 20 avqust — Cadd Tramp, ingilis snukerçi
- 21 avqust
- Robert Noks, ingilis aktyor
- Heyden Panettyer, amerikan aktrisa və müğənni
- 26 avqust — Ceyms Harden, amerikan basketbolçu
- 28 avqust
- Valtteri Bottas, Finlandiyalı Formula 1 pilotu
- Kessedi Poup, amerikan müğənni, söz yazarı
- 30 avqust — Bibi Reksa, amerikan müğənni, söz yazarı
Sentyabr
- 1 sentyabr
- Bill Kaulits, alman müğənni
- Cefferson Montero, Ekvadorlu futbolçu
- Deniel Starric, ingilis futbolçu
- 2 sentyabr
- Aleşandre Pato, Braziliya futbolçusu
- Zedd, DJ, musiqiçi, söz yazarı
- 5 sentyabr
- Elena Delle Donn, amerikan basketbolçu
- Katerina Qrehem, İsveçrə doğumlu amerikan aktrisa, model, müğənni və rəqqasə
- 8 sentyabr — Aviçi, İsveç DJ-i, prodüser
- 13 sentyabr — Tomas Müller, alman futbolçu
- 14 sentyabr
- Cimmi Batler, amerikan basketbolçu
- Loqan Henderson, amerikan aktyor, rəqqas və müğənni
- 15 sentyabr — Stelyana Nistor, Rumıniyalı gimnast
- 17 sentyabr — Danielle Bruks, amerikan aktrisa və müğənni
- 19 sentyabr — Tayrik Evans, amerikan basketbolçu
- 20 sentyabr — Andrey Martin, Slovakiyalı tennisçi
- 21 sentyabr — Ceyson Derulo, amerikan müğənni və aktyor
- 22 sentyabr
- Kim Hyoyon, Koreyalı müğənni
- Sabina Lisiçki, alman tennisçi
- 23 sentyabr — Brendon Cenninqs, amerikan basketbolçu
- 24 sentyabr — Pia Vurtsbax, Almaniya-Filippin aktrisası və model
- 25 sentyabr — Cordan Cavaris, Kanada aktyoru
- 26 sentyabr — Kiran Gibbs, ingilis futbolçu
- 27 sentyabr — Park The-hvan, Cənubi Koreyalı üzgüçü
Oktyabr
- 1 oktyabr — Bri Larson, amerikan aktrisa
- 4 oktyabr
- Dakota Conson, amerikan aktrisa
- Kimmi Mayssner, amerikan fiqurçu
- Viktoriya Rebensburq, alman dağ xizəkçisi
- 10 oktyabr — Eymi Tiqarden, amerikan aktrisa
- 11 oktyabr — Mişel Vi, amerikan qolfçu
- 12 oktyabr — Paulo Qanso, Braziliyalı futbolçu
- 13 oktyabr — Aleksandriya Okasio-Kortez, amerikan siyasətçi
- 15 oktyabr — Entoni Coşua, Britaniyalı boksçu
- 20 oktyabr — Cess Qlinn, Britaniyalı müğənni
- 24 oktyabr
- Kristian Qamboa, Kosta-Rikalı futbolçu
- Şeney Qrayms, Kanadalı aktrisa
- Pyudipay, İsveçli YouTuber, şərhçi
- Elayza Teylor, Avstraliyalı aktrisa
- 25 oktyabr — Mia Vasikovska, Avstraliyalı aktrisa
- 28 oktyabr — Kamil Myuffa, fransız üzgüçü
- 29 oktyabr — Primoj Roqliç, Sloveniyalı velosipedçi
- 30 oktyabr — Nastya Lyukin, amerikan gimnast
Noyabr
- 1 noyabr — Keytlin Tarver, amerikan müğənni, söz yazarı və aktrisa
- 6 noyabr — Cozi Altidor, amerikan futbolçu
- 9 noyabr — Canluka Bezzina, Maltalı həkim və müğənni
- 11 noyabr
- Nik Blekmen, İngiltərə-İsrail futbolçusu
- Adam Rippon, amerikan fiqurçu
- Reyna Tanaka, yapon rok ifaçısı
- 14 noyabr — Ceyk Livermor, ingilis futbolçu
- 19 noyabr — Tyga, amerikan reper
- 20 noyabr
- Kodi Linli, amerikan aktyor
- Sergey Polunin, Ukraynalı balet rəqqası
- 21 noyabr — Fabian Delf, ingilis futbolçu
- 22 noyabr — Olden Erenrayk, amerikan aktyor
- 25 noyabr — Tom Days, Belçikalı müğənni, söz yazarı
Dekabr
- 5 dekabr — Kvon Yuri, Koreyalı müğənni
- 7 dekabr
- Nikolas Holt, Britaniyalı aktyor
- Kaleb Lendri Cons, amerikan aktyor və musiqiçi
- 9 dekabr — Erik Bledso, amerikan basketbolçu
- 10 dekabr — Marion Mareşal, fransız siyasətçi
- 13 dekabr
- Ketrin Şvartsenegger, amerikan müəllif
- Teylor Svift, amerikan müğənni, söz yazarı
- 14 dekabr — Onyu, Koreyalı müğənni
- 17 dekabr — Andre Ayyu, Qanalı futbolçu
- 18 dekabr — Eşli Benson, amerikan aktrisa
- 21 dekabr
- Şeyxu Kuyate, Seneqallı futbolçu
- Tamanna Bhatiya, Hindistanlı aktrisa və model
- 22 dekabr — Cordin Sparks, amerikan müğənni
- 26 dekabr — Yohan Bleyk, Yamaykalı atlet
- 27 dekabr — Yekaterina Laqno, Ukraynalı şahmatçı
- 28 dekabr
- Cessi Bakli, İrlandiyalı aktrisa və müğənni
- Salvador Sobral, Portuqaliyalı soul və caz müğənnisi
- 29 dekabr
- Ceyn Levi, amerikan aktrisa
- Key Nisikori, yapon tennisçi
- 30 dekabr
- Rayan Şekler, amerikan skeytbordçu
- Yun Bora, Cənubi Koreyalı müğənni və aktrisa
Vəfatlar
Yanvar
- 7 yanvar — Hirohito, Yaponiya imperatoru
- 11 yanvar — Xose Bustamante-i-Rivero, Peru siyasətçisi, diplomatı və hüquqşünası, 33-cü Peru prezidenti
- 13 yanvar — Co Spinell, amerikan aktyor
- 18 yanvar — Bryus Çatvin, Britaniyalı müəllif
- 20 yanvar
- Yuzef Sirankeviç, polyak kommunist siyasətçi, Polşanın Baş naziri (2 dəfə) və 15-ci Polşa prezidenti
- Beatris Lilli, Kanadalı aktrisa
- 23 yanvar — Salvador Dali, ispan rəssam
- 24 yanvar — Ted Bandi, amerikan seriyalı qatil
- 28 yanvar — Halina Konopatska, polyak atlet
Fevral
- 2 fevral — Ondrey Nepela, slovak fiqurçu
- 3 fevral — Con Kassavetis, amerikan aktyor
- 6 fevral — Barbara Takman, amerikan tarixçi
- 9 fevral — Osamu Tezuka, yapon rəssam
- 14 fevral — Ceyms Bond, amerikan ornitoloq
- 21 fevral — Şandor Marai, macar yazıçı və jurnalist
- 27 fevral — Konrad Lorens, Avstriya zooloqu, fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı laureatı
Mart
- 6 mart — Harri Endryus, Britaniyalı aktyor
- 9 mart — Robert Meppltorp, amerikan fotoqraf
- 14 mart — Zita Burbon-Parmskaya, Avstriya imperatriçəsi, Macarıstan kraliçası
- 17 mart — Fərman Kərimzadə, Azərbaycanlı yazıçı
- 27 mart — Mey Ellison, amerikan aktrisa
- 29 mart — Bernar Blie, fransız aktyor
Aprel
- 1 aprel — Xorxe Robledo, Çilili futbolçu
- 3 aprel — Mustafa Çağatay, türk siyasətçi, Şimali Kiprin üçüncü Baş naziri
- 12 aprel
- Ebbi Hoffman, amerikan siyasi aktivist
- Şuqar Rey Robinson, amerikan boksçu
- 15 aprel — Hu Yaoban, Çin Kommunist Partiyasının Baş katibi
- 19 aprel — Dafna dü Morye, Britaniyalı yazıçı
- 22 aprel Emilio Gino Segre, italyan fizik, fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı
- 23 aprel — Amani Diori, Nigerin ilk prezidenti
- 26 aprel — Lyusil Boll, amerikan aktrisa
- 27 aprel — Konosuke Matsuşita, yapon iş adamı
- 30 aprel — Serco Leone, italyan rejissor
May
- 1 may — Edvard Oxab, polyak aktivist və siyasətçi, 13-cü Polşa prezidenti
- 2 may — Cüzeppe Siri, italyan kardinal
- 3 may — Kristin Yorgensen, Norveçli aktrisa, müğənni və yazıçı
- 20 may
- Con Hikk, Britaniyalı iqtisadçı, iqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı
- Gilda Radner, amerikan aktrisa
- 26 may — Don Revi, ingilis futbolçu
İyun
- 3 iyun — Ruhullah Xomeyni, İran filosofu, siyasətçi, inqilabçı və şiə müsəlmanlarının dini lideri, İranın ilk Ali Rəhbəri
- 9 iyun
- Corc Bidl, ABŞ genetiki.
- Rəşid Behbudov, Azərbaycanlı müğənni və aktyor
- 10 iyun — Süleyman Rüstəm, Azərbaycanlı şair
- 23 iyun — Verner Best, alman nasist, hüquqşünas, polis rəisi və SS-Oberqruppenfürer
- 24 iyun — Misora Hibari, yapon müğənni
- 27 iyun — Alfred Culs Ayer, Britaniyalı filosof
- 28 iyun — Yoris İvens, holland kino mütəxəssisi
- 30 iyun — Hilmar Baunsqor, Danimarkalı siyasətçi, Danimarkanın 34-cü Baş naziri
İyul
- 2 iyul
- Andrey Qromıko, SSRİ siyasətçisi və diplomatı
- Franklin Şeffner, amerikan rejissor
- 4 iyul — Leyla Məmmədbəyova, Azərbaycanlı təyyarəçi
- 6 iyul — Yanoş Kadar, macar siyasətçi və kommunist lider, Macarıstanın 46-cı Baş naziri
- 10 iyul — Mel Blank, amerikan dublyaj aktyoru
- 11 iyul — Lourens Olivye, ingilis aktyor və rejissor
- 16 iyul — Herbert fon Karayan, Avstriyalı rejissor
- 18 iyul — Rebekka Şeffer, amerikan aktrisa
- 23 iyul — Donald Bartelm, amerikan yazıçı
Avqust
- 12 avqust — Vilyam Şokli, amerikan fizik, Nobel mükafatı laureatı
- 15 avqust — Minoru Genda, yapon hərbi pilot və siyasətçi
- 22 avqust — Hyui Persi Nyuton, afroamerikalı siyasi aktivist
- 23 avqust — Ronald Devid Leynq, Britaniyalı psixiatr
- 26 avqust — İrvinq Stoun, amerikan yazıçı
Sentyabr
- 4 sentyabr
- Jorj Simenon, Belçikalı yazıçı
- Ronald Saym, Yeni Zelandiya doğumlu tarixçi
- 14 sentyabr — Peres Prado, Kubalı musiqiçi
- 15 sentyabr — Robert Penn Vorren, amerikan yazıçı
- 22 sentyabr — İrvinq Berlin, amerikan bəstəkar
- 28 sentyabr — Ferdinand Markos, Filippinli diktator, siyasətçi və dövlət xadimi, Filippinin 10-cu prezidenti
- 30 sentyabr — Vircil Tomson, amerikan bəstəkar
Oktyabr
- 4 oktyabr — Qrem Çepmen, Britaniyalı komediya aktyoru
- 6 oktyabr — Bett Deyvis, amerikan aktrisa
- 16 oktyabr — Kornel Vayld, amerikan aktyor
- 20 oktyabr — Entoni Kueyl, Britaniyalı aktyor
- 26 oktyabr — Çarlz Pedersen, amerikan kimyaçı, Nobel mükafatı laureatı
Noyabr
- 5 noyabr — Vladimir Horovits, Rusiyalı piano ifaçısı
- 20 noyabr
- Linn Bari, amerikan aktrisa
- Lonardo Şaşa, italyan yazıçı
- 22 noyabr — Rene Moavad, Livanlı hüquqşünas və siyasətçi, 13-cü Livan prezidenti
- 24 noyabr — Abdulla Azzam, Fələstinli teoloq
- 26 noyabr — Əhməd Abdalla, Komorlu siyasətçi, Komor adalarının ilk prezidenti
- 27 noyabr — Karlos Arias Navarro, ispan siyasətçi, İspaniyanın 71-ci Baş naziri
- 30 noyabr — Ahmadu Ahico, Kamerunlu siyasətçi, Kamerunun ilk Baş naziri və ilk prezidenti
Dekabr
- 1 dekabr — Alvin Eyli, amerikan rəqqas və xoreoqraf
- 3 dekabr — Suru-Miqan Apiti, Beninli siyasi xadim, Beninin 2-ci prezidenti
- 6 dekabr — Con Peyn, amerikan aktyor
- 14 dekabr — Andrey Saxarov, SSRİ fiziki və aktivist, Nobel sülh mükafatı laureatı
- 16 dekabr
- Silvana Manqano, italyan aktrisa
- Li Van Klif, amerikan aktyor
- 21 dekabr — Yan Çikker, slovak bəstəkar
- 22 dekabr — Semyuel Bekket, İrlandiyalı yazıçı, Nobel mükafatı laureatı
- 25 dekabr
- Yelena Çauşesku, Rumıniyalı siyasətçi, Rumıniya Baş nazirinin müavini
- Nikolae Çauşesku, Rumıniyalı siyasətçi, diktator və Kommunist Partiyasının rəhbəri, Rumıniyanın ilk prezidenti
- 28 dekabr — Herman Obert, Avstriya-Macarıstan doğumlu alman mühəndis, fizik və alim
- 31 dekabr
- Mixay Lantoş, macar futbolçu
- Gerhard Şröder, alman siyasətçi
Nobel mükafatı laureatları
- Fizika — Norman Foster Ramzey, Hans Georq Demelt, Volfqanq Paul
- Kimya — Sidni Oltmen, Tomas Çek
- Tibb — Con Maykl Bişop, Harold Varmus
- Ədəbiyyat — Kamilo Xose Sela
- Sülh — XIV Dalay Lama
- İqtisadiyyat — Trüqve Hovelmu
İstinadlar
- ↑ "Company History". Sublime IP. İstifadə tarixi: 2014-08-19.
- ↑ "Wired 7.08: Harmonic Convergence". Wired. Archive.wired.com. 2009-01-04. İstifadə tarixi: 2014-08-19.
- ↑ "Genetic Defect Screened Out; Healthy Twins Born". LA Times.
- ↑ Gordon, Stephen Engelberg With Michael R.; Times, Special To the New York. "Germans Accused of Helping Libya Build Nerve Gas Plant". The New York Times (ingilis). 1989-01-01. ISSN 0362-4331. İstifadə tarixi: 2020-09-16.
- ↑ Crystal, David, redaktor The Cambridge Encyclopedia. Cambridge University Press. 1990. səh. RR69.