Xorasan-türk dili: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun

Sətirdə

19:59, 11 avqust 2021 tarixindəki versiya

Xorasan-türk dili
Orijinal adı	Turki xorasani
Ölkələr	İran, Özbəkistan¹, Türkmənistan¹ ¹ Özbək dilinin oğuz dialekti
Regionlar	İranda: Şimali Xorasan, Rəzavi Xorasan , gülüstan ostanıostanları. Özbəkistanda:¹: Xorəzm vilayəti və sərhəd regionlar. Türkmənistanda:'¹: Daşoğuz vilayəti. ¹Özbək dilinin oğuz dialekti
Danışanların ümumi sayı	1,000,000^[1]^[2] (1993)
Təsnifatı
Kateqoriya	Avrasiya dilləri
Altay dilləri Türk dilləri Oğuz dilləri
Yazı	yazısız
Dil kodları
ISO 639-1	—
ISO 639-2	tut
ISO 639-3	kmz
Atlas of the World’s Languages in Danger	847
Ethnologue	kmz
IETF	kmz
Glottolog	khor1269

Xorasan-türk dili . Xorasan türkcəsi, türk dillərdən biridi ki Xorasan türkləri bu dildə danişirlar,bu dil daha çox quzey Xorasan da sohbet olur, ama Rəzəvi Xorasan və Gülüstan iyalətlər də'də danişmaci vardir.tüm kimlər ki Xorasan türkcəsinnən danışırlar fars dilini də yaxşı danışa bilirlər.

Xorasan türkləri umumən bocnurd, şirvan, bam və səfi abad quzey xorasan iyalətindən və bəzi də quçan, dərgəz, cəğtay, cuvin, səbzivar, neyşabur rəzəvi xorasan dan və ayrica ramiyan, minadəşt şəhərlərdə və azadşəhr (gulistan iyalətində bir şəhər) sohbət olur^[3]^[4].

Xorasan türkcəsi bölgəsəli 3 ləhcədə bölum olur

1-Batı ləhcəsi:bocnurd və bağli kəndlər,cuvin,cəğtay,neqab

2-Doğu ləhcəsi: şirvan, faruc, quçan, dərgəz, kəlat və bağli kəndlər

3-Güney ləhcəsi:nişapur, sərvelayət və bağli kəndlər

Xorasan Türkçəsi oğuz dillərin ailəsini aid'dir,ayrica Azərbaycan türkcəsi, İstanbul turkcəsi, Qaqauz,türkməncə və salar dilləri də oluşur

Xorasan türkcesi, Azərbaycan türkcəsini ən yaxin dilidir Xorasan türkcəsi bağımsız bir ləhcə oğuz dili qrupun şubəsin'də olaraq qəbul olmuşdur.

Mevlana şeirlərin dilidə Xorasan türkcəsidir Azərbaycanin classic ədəbiyyatin ilkinci şairləri pur həsən isfirayinidi^[3]^[4].

İstinadlar

↑ Doerfer, G. & Hesche, W.1993. Chorasantürkisch, Wörterlisten, Kurzgrammatiken, İndices. (Turcologica 16.) Wiesbaden: Harrassowitz, pp. 7,14
↑ Encyclopædia Iranica :TURKIC LANGUAGES OF PERSIA: AN OVERVIEW
↑ ¹ ² Cevat, Heyet (1988). Seyridar Tarih-e Zeban ve Lahjaha-ye Torki, Tahran 1366 (1988)
↑ ¹ ² xorasan türkü dili tanişliği,yazan:calal Qolizade mezerci

Xarici keçidlər

Dil ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Həmçinin bax

Türk dilləri
Qədim türk dili †
Bulqar dilləri	qədim: Avar (türk) dili †¹ • Bulqar dili † • Hun dili †¹ • Xəzər dili †¹ müasir: Çuvaş dili (dialektləri: üst dialektləri, alt dialektləri; Malokaraç ləhcəsi)
Qədim türk dilləri	Qədim qırğız (Yenisey-qırğız) dili † • Orxon-Yenisey (qədim türk) dili • Uyğur runa (Orxon-uyğur) dili †
Dağlıq Altay (mərkəzi-şərqi) dilləri¹	Qırğız-qıpçaq dilləri³: Qırğız dili (Şimali qırğız dili dialektləri, Fərqanə-qıpçaq dili (†), Cənubi qırğız dili dialektləri) • Tubalar dili² • Cənubi Altay dili (dialektləri: Sibir tatar - cənubi Altay dialektləri¹, Əsl Altay dili (oyrot, Altay-kiji), Telengit ləhcəsi, Teleut ləhcəsi) Şimali Altay dilləri¹: Şor dilinin kondom dialekti² • Çulım dilinin aşağı çulım dialekti² • Şimali Altay dili (dialektləri: Kumandin ləhcəsi, Çelkan ləhcəsi) • Sibir tatar dili - Şimali Altay dialektləri
Qarluq dilləri¹	Qədim qarluq dili † Qarluq-uyğur dilləri¹: Qədim uyğur dili † • Qaraxani (qaraxani-uyğur) dili † • Xələc dili (arğu)¹ Qarluq-Xorəzm dilləri¹: ədəbi qədim yazılı — Xorəzm-türk dili † • Çağatay dili † • Türki dili † (Povolj türkisi)¹ müasir — Ayni (əynu) dili ‡² • İli-türk dili¹ • Lobnor dili ‡¹ • Sibir tatar dili — qarluq dialektləri¹ • Özbək (qarluq) dili • Uyğur (yeni uyğur) dili (dialektləri: Xotan dili) • Xoton dili (†) ‡¹ • Cənubi qırğız — qarluq dili dialektləri²
Qıpçaq dilləri	Qədim qıpçaq dili † Noqay-qıpçaq dilləri — Alabuqat-noqay dili² • Həştərxan-noqay dili² • Qazax dili • Qaraqalpaq dili • Noqay dili • Sibir tatar — noqay dialektləri¹ • Krım-tatar dilinin çöl dialekti • Özbək-noqay dili (özbək dilinin qıpçaq dialektləri) ‡² • Fərqanə-qıpçaq — noqay-qıpçaq dielktləri² • Cənubi qırğız dili — noqay-qıpçaq dialektləri² • Yurtov-noqay dili² Povolj-qıpçaq dilləri — Başqırd dili • Sibir tatar dili¹ (dialektləri: Baraba dili, Tobol-irtış dialekti, Tom dialekti) • tatar-başqırd idiomu² • tatar dili (dialektləri: Kazan dialekti, Mişar dialekti; Kryaşen dialekti¹) Poloves-qıpçaq dilləri — Qədim polovets (Kuman) dili † • Qəraim dili (dialektlər: Qal dialekti, Krım dialekti¹, Traka dialekti) • Krım-tatar (Ədəbi dili, Krımçaq dili², Krım-tatar dilinin orta dialekti, Urum (azovyanı) — qıpçaq şivələri²) • Qafqaz¹ (Erməni-qıpçaq dili †, Qaraçay-balkar dili, Qumuq dili) • Məmlük-qıpçaq dili †¹
Oğuz dilləri	Qədim oğuz dili † Pəçənək dili †¹ • Salar dili • Şimali özbək (ikan-qarabulağ) dili¹ Oğuz dilləri — Azərbaycan dili (dialektləri, Türk-tatar dili) • Aynallu² • Çəpni dili • Əfşar dili² • Balkan-qaqauz dili • Qaqauz dili • Qaşqay dili² • Osmanlı dili † • Səlcuq dili² • Suriya-türkmən dialektləri² • Kirmanşahın Sunqur şivəsi • Türk dili (dialektləri: Kipr dialekti, Salk dili) • Türkmən dili (dialektləri: Truxmən dili) • Urum (azovyanı) — oğuz şivələri • Xorasan-türk dili (dialektləri: Bocnurdi dili) • Xarəzm dili (özbək dilinin oğuz dialektləri)² • Krım-tatar dilinin cənub sahil dialekti
Sayan (tobas) dilləri	çol dilləri — Kök-monçak dili • Tıva dili • Səngəl dili tayqa dilləri — Şərqi tıva dili dialektləri² • Soyot-satan dili (dialektləri.: soyot, uryanxay, satan) • Tofalar dili
Xakas (qırğız) dilləri	Sarıq-yuqur (xara-yoqur) dilləri • Fuyuy-qırğız dili Xakas-altay (əsl Xakas) dilləri — Şor dilinin mras dialekti² • Çulım dilinin orta çulım dialekti² • Xakas dili (dialektləri: kaçin dialekti, Qızıl dialekti, Saqay dialekti, Şor dialekti)
Yakut dilləri	"A"laşan yakut dili dialektləri • "O"laşan yakut dili dialektləri, o cümlədən Dolqan dili², Ədəbi yakut dili
Qarışıq türk dilləri və dil qrupları	Altay (Dağlıq Altay, Oyrot) dili • Krım-tatar dili • Sibir tatar dili • Özbək dili • Urum (azovyanı) dili • Fərqanə-qıpçaq dili (†) • Çulım dili • Şor dili • Cənubi qırğız dili dialektləri qarışıq dil qrupları: Qarluq dilləri • xakas, şimali Altay və qırğız-qıpçaq dillərinin birləşməsi
Yazısı	Orxon-Yenisey runaları • Bolqar runaları • Yanalif • Qədim uyğur yazısı
Qeyd: ¹ dilin və ya dil qrupunun təsnifatı mübahisəlidir, dil və ya dil qrupu hipotetikdir (bax: Türk dillərinin təsnifatı); ² "dil" terminin tətbiqi mübahisəlidir, "Dil və dialekt" problemi; ³ mümkündür ki, qıpçaq dilidir; † Ölü, bölünmüş və ya dəyişilmiş dillər; (†) Mümkündür ki, ölü dildir; ‡ qarışıq dillər

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Xorasan-türk_dili&oldid=6097438"

Kateqoriyalar:

@@ Sətir 25: / Sətir 25: @@
 [[Fayl:North khorasanTurkic.jpg|thumb|300px|Turkic people in North khorasan region (North Khorasan and Razavi Khorasan provinces); without Turic people that live in west and south counties of khorasan region (Nishapur County, Sabzevar County and etc)]]
 '''Xorasan-türk dili''' .
-Xurasan Türkçəsi, Türkçə dillərdən biridi ki [[Xorasan türkləri|xurasan türkləri]] bu dildə danişirlar,bu dil daha çox [[Şimali Xorasan ostanı|quzey xurasan]] da sohbet olur, ama [[Rəzəvi Xorasan ostanı|rəzəvi xurasan]] və [[Gülüstan ostanı|gulistan]] iyalətlər də'də danişmaci vardir.tüm kimlər ki xurasan türkçəsinnən danişirlar [[Fars dili|farsca dilini]] də yaxşi danişa bilirlər
+Xorasan türkcəsi, [[Türk dilləri|türk]] dillərdən biridi ki [[Xorasan türkləri]] bu dildə danişirlar,bu dil daha çox [[Şimali Xorasan ostanı|quzey Xorasan]] da sohbet olur, ama [[Rəzəvi Xorasan ostanı|Rəzəvi Xorasan]] və [[Gülüstan ostanı|Gülüstan]] iyalətlər də'də danişmaci vardir.tüm kimlər ki Xorasan türkcəsinnən danışırlar [[Fars dili|fars dilini]] də yaxşı danışa bilirlər.
-Xurasan türkləri umumən [[bocnurd]],[[Şirvan (İran)|şirvan]],[[Səfiabad (İsfərayen)|bam və səfi abad]] quzey xurasan iyalətindən və bəzi də [[Qoçan|quçan]],[[dərgəz]],[[Çağatay şəhristanı|cəğtay]],[[Cuveyn şəhristanı|cuvin]], [[səbzivar]],[[Nişapur|neyşabur]] [[Rəzəvi Xorasan ostanı|rəzəvi xurasan]] dan və ayrica [[ramiyan]],[[Minudəşt|minadəşt]] şəhərlərdə və [[azadşəhr]] (gulistan iyalətində bir şəhər) sohbət olur<ref name="Cevat, Heyet 1988">Cevat, Heyet (1988). Seyridar Tarih-e Zeban ve Lahjaha-ye Torki, Tahran 1366 (1988)</ref><ref name="ReferenceA">xorasan türkü dili tanişliği,yazan:calal Qolizade mezerci</ref>
+Xorasan türkləri umumən [[bocnurd]], [[Şirvan (İran)|şirvan]], [[Səfiabad (İsfərayen)|bam və səfi abad]] quzey xorasan iyalətindən və bəzi də [[Qoçan|quçan]], [[dərgəz]], [[Çağatay şəhristanı|cəğtay]], [[Cuveyn şəhristanı|cuvin]], [[səbzivar]], [[Nişapur|neyşabur]] [[Rəzəvi Xorasan ostanı|rəzəvi xorasan]] dan və ayrica [[ramiyan]], [[Minudəşt|minadəşt]] şəhərlərdə və [[azadşəhr]] (gulistan iyalətində bir şəhər) sohbət olur<ref name="Cevat, Heyet 1988">Cevat, Heyet (1988). Seyridar Tarih-e Zeban ve Lahjaha-ye Torki, Tahran 1366 (1988)</ref><ref name="ReferenceA">xorasan türkü dili tanişliği,yazan:calal Qolizade mezerci</ref>.
-Xurasan Türkçəsi bölgəsəli 3 ləhcədə bölum olur
+Xorasan türkcəsi bölgəsəli 3 ləhcədə bölum olur
--Bati ləhcəsi:[[bocnurd]] və bağli kəndlər,cuvin,cəğtay,neqab
+-Batı ləhcəsi:[[bocnurd]] və bağli kəndlər,cuvin,cəğtay,neqab
--Doğu ləhcəsi:[[Şirvan (İran)|şirvan]],faruc,quçan,dərgəz,kəlat və bağli kəndlər
+-Doğu ləhcəsi: [[Şirvan (İran)|şirvan]], faruc, quçan, dərgəz, kəlat və bağli kəndlər
--guney ləhcəsi:[[Nişapur|neyşabur]],sərvelayət,və bağli kəndlər
+-Güney ləhcəsi:[[nişapur]], sərvelayət və bağli kəndlər
-Xurasan Türkçəsi [[oğuz dilləri]]n ailəsini aid'dir,ayrica [[Azərbaycan dili|azərbaycan türkçəsi]],[[Türk dili|istanbul turkçəsi]],
+Xorasan Türkçəsi [[oğuz dilləri]]<nowiki/>n ailəsini aid'dir,ayrica [[Azərbaycan dili|Azərbaycan türkcəsi]], [[Türk dili|İstanbul turkcəsi]], [[Qaqauz dili|Qaqauz]],[[Türkmən dili|türkməncə]] və [[Salar dili|salar]] dilləri də oluşur
-[[Qaqauz dili|Qaqauz]],[[Türkmən dili|türkməncə]],və [[Salar dili|salar]] dilləri də oluşur
+Xorasan türkcesi, Azərbaycan türkcəsini ən yaxin dilidir
-Xurasan Türkcesi,azərbaycan türkçəsini ən yaxin dilidi
-Xurasan Türkçəsi bağimsiz bir ləhcə [[Oğuz dilləri|oğuz dili]] groupun şubəsin'də olaraq qəbul olmuşdur
+Xorasan türkcəsi bağımsız bir ləhcə [[Oğuz dilləri|oğuz dili]] qrupun şubəsin'də olaraq qəbul olmuşdur.
-[[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Mevlana]] şeirlərin dilidə xurasan türkçəsidi
+[[Mövlana Cəlaləddin Rumi|Mevlana]] şeirlərin dilidə Xorasan türkcəsidir
-Azərbaycanin classic ədəbiyyatin ilkinci şairləri [[İzzəddin Həsənoğlu|pur həsən isfirayinidi]]<ref name="Cevat, Heyet 1988"/><ref name="ReferenceA"/>
+Azərbaycanin classic ədəbiyyatin ilkinci şairləri [[İzzəddin Həsənoğlu|pur həsən isfirayinidi]]<ref name="Cevat, Heyet 1988"/><ref name="ReferenceA"/>.
 == İstinadlar ==

Xorasan-türk dili: Redaktələr arasındakı fərq

19:59, 11 avqust 2021 tarixindəki versiya

İstinadlar

Xarici keçidlər

Həmçinin bax

Naviqasiya menyusu

Axtar