Kinandromorfizm: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 6: | Sətir 6: | ||
'''Kinandromorfizm''' |
'''Kinandromorfizm''' |
||
Kinandromorf ({{lang-grc|γυνή}} — qadın + {{lang-grc2|ἀνήρ}}, {{lang-grc2|ἀνδρός}} — kişi + {{lang-grc2|μορφή}} — görünüş, forma) — canlıların görünüşündə həm kişi, həm də qadın xüsusiyyətlərini birlikdə göstərən orqanizmlərdir. Orqanizmin bədəninin bir hissəsi kişidir, digər hissəsi isə qadın fərdinə bənzəyir. Sadə dillə desək, ginandromorf qismən kişi və qismən qadın məxluqdur və bu iki bədən hissəsi fiziki cəhətdən çox asanlıqla fərqlənir. Kinandromorf canlıları təbiətdə çox nadirdir. Kinandromorf xüsusiyyətlərinə kəpənəklər, güvə, xərçəng və xərçəng kimi xərçəngkimilərdə, quş növləri və bəzi digər böcək növləri də rast gəlinir. Ginandromorfizm məməlilərdə görülmür<ref>[https://kafkazh.com/ginandromorfizm/ Ginandromorfizm]</ref>. |
Kinandromorf ({{lang-grc|γυνή}} — qadın + {{lang-grc2|ἀνήρ}}, {{lang-grc2|ἀνδρός}} — kişi + {{lang-grc2|μορφή}} — görünüş, forma) — canlıların görünüşündə həm kişi, həm də qadın xüsusiyyətlərini birlikdə göstərən orqanizmlərdir. Orqanizmin bədəninin bir hissəsi kişidir, digər hissəsi isə qadın fərdinə bənzəyir. Sadə dillə desək, ginandromorf qismən kişi və qismən qadın məxluqdur və bu iki bədən hissəsi fiziki cəhətdən çox asanlıqla fərqlənir. Kinandromorf canlıları təbiətdə çox nadirdir. Kinandromorf xüsusiyyətlərinə kəpənəklər, güvə, xərçəng və xərçəng kimi xərçəngkimilərdə, quş növləri və bəzi digər böcək növləri də rast gəlinir. Ginandromorfizm məməlilərdə görülmür<ref>[https://kafkazh.com/ginandromorfizm/ Ginandromorfizm]</ref>. |
||
Kinandromorfizm orqanizmin anomaliyalı inkişafıdır. Eyni bir orqanizmdə bədənin ayrı-ayrı böyük hissələrində həm erkək, həm də dişi fərdə aid genotip və əlamətlər formalaşır. Kinandromorfizm yumurtahüceyrənin yetişmə prosesində cinsiyyət xromosomlarının düzgün olmayan paylanmasının nəticəsində yaranır. Yumurtahüceyrənin yetişməsi, mayalanması və ziqotun bölünməsi proseslərinin pozulması bütövlükdə kinandromorfizmin inkişafına səbəb olur. Kinandromorflara çox nadir hallarda rast gəlinir, lakin onlar mövcuddur. Kinandromorfizm hadisəsi – cinsi dimorfizm yaxşı inkişafetmiş növlər arasında çox aydın şəkildən görünür. Kinandromorfların müxtəlif tipləri məlumdur: lateral, ön-arxa və mozaik. Lateral kinandromorfizm zamanı bədənin uzunuluğu boyunca sağ yarım hissəsi dişi cinsin, sol yarım hissəsi isə erkək cinsin əlamətlərinə malikdir. Bu, yalnız xarici əlamətləri deyil, cinsiyyət orqanlarını da əhatə edir. Ön-arxakinandromorfizm zamanı bədənin ön hissəsi erkək, arxa hissəsi isə dişi fərdin əlamətlərinə malikdir. Kinandromorfizmin bu tipində müxtəlif cinslərə aid əlamətlərin birinciyə nisbətən tam əksinə yerləşməsi də mümkündür. Mozaik kinandromorfizm zamanı isə bədənin çox hissəsi bir cinsin əlamətlərini daşıyır, az bir hissəsində isə əks cinsin əlamətləri vardır. |
|||
<gallery> |
<gallery> |
||
| Sətir 13: | Sətir 15: | ||
Goliathus cacicus gynandromorphe GLAM muséum Lille 2016.JPG|''Goliathus cacicus'' bilateral kinandromorf (bədənin sol yarısı dişidir, sağ erkək). |
Goliathus cacicus gynandromorphe GLAM muséum Lille 2016.JPG|''Goliathus cacicus'' bilateral kinandromorf (bədənin sol yarısı dişidir, sağ erkək). |
||
</gallery> |
</gallery> |
||
== İstinadlar == |
|||
{{İstinad siyahısı}} |
|||
08:26, 14 sentyabr 2021 tarixindəki versiya
 | Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
_gynandromorphe.jpg)
Kinandromorfizm
Kinandromorf (q.yun. γυνή — qadın + ἀνήρ, ἀνδρός — kişi + μορφή — görünüş, forma) — canlıların görünüşündə həm kişi, həm də qadın xüsusiyyətlərini birlikdə göstərən orqanizmlərdir. Orqanizmin bədəninin bir hissəsi kişidir, digər hissəsi isə qadın fərdinə bənzəyir. Sadə dillə desək, ginandromorf qismən kişi və qismən qadın məxluqdur və bu iki bədən hissəsi fiziki cəhətdən çox asanlıqla fərqlənir. Kinandromorf canlıları təbiətdə çox nadirdir. Kinandromorf xüsusiyyətlərinə kəpənəklər, güvə, xərçəng və xərçəng kimi xərçəngkimilərdə, quş növləri və bəzi digər böcək növləri də rast gəlinir. Ginandromorfizm məməlilərdə görülmür[1].
Kinandromorfizm orqanizmin anomaliyalı inkişafıdır. Eyni bir orqanizmdə bədənin ayrı-ayrı böyük hissələrində həm erkək, həm də dişi fərdə aid genotip və əlamətlər formalaşır. Kinandromorfizm yumurtahüceyrənin yetişmə prosesində cinsiyyət xromosomlarının düzgün olmayan paylanmasının nəticəsində yaranır. Yumurtahüceyrənin yetişməsi, mayalanması və ziqotun bölünməsi proseslərinin pozulması bütövlükdə kinandromorfizmin inkişafına səbəb olur. Kinandromorflara çox nadir hallarda rast gəlinir, lakin onlar mövcuddur. Kinandromorfizm hadisəsi – cinsi dimorfizm yaxşı inkişafetmiş növlər arasında çox aydın şəkildən görünür. Kinandromorfların müxtəlif tipləri məlumdur: lateral, ön-arxa və mozaik. Lateral kinandromorfizm zamanı bədənin uzunuluğu boyunca sağ yarım hissəsi dişi cinsin, sol yarım hissəsi isə erkək cinsin əlamətlərinə malikdir. Bu, yalnız xarici əlamətləri deyil, cinsiyyət orqanlarını da əhatə edir. Ön-arxakinandromorfizm zamanı bədənin ön hissəsi erkək, arxa hissəsi isə dişi fərdin əlamətlərinə malikdir. Kinandromorfizmin bu tipində müxtəlif cinslərə aid əlamətlərin birinciyə nisbətən tam əksinə yerləşməsi də mümkündür. Mozaik kinandromorfizm zamanı isə bədənin çox hissəsi bir cinsin əlamətlərini daşıyır, az bir hissəsində isə əks cinsin əlamətləri vardır.
-
Morpho didius Kinandromorf (bədənin sol yarısı dişidir). -
Troides rhadamantus bilateral kinandromorf (bədənin sol yarısı dişidir, sağ erkək). -
Goliathus cacicus bilateral kinandromorf (bədənin sol yarısı dişidir, sağ erkək).
