Ələkbər Seyfi: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
əlavələr
Sətir 20: Sətir 20:
}}
}}


'''Ələkbər Seyfulla oğlu Seyfi''' ({{DVTY}}) — aktyor, teatr inzibatçısı, tərcüməçi, Azərbaycan SSR xalq artisti (1961).
'''Ələkbər Seyfulla oğlu Seyfi''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan teatr aktyoru və inzibatçısı, tərcüməçi, Azərbaycan SSR xalq artisti (1961).


== Həyatı ==
== Həyatı ==
Ələkbər Seyfulla oğlu Seyfi 19 mart 1901-ci ildə [[Tiflis]]də anadan olub. Rustaveli teatrı yanında studiyada təhsil alıb.<ref name="ste"/> Səhnəyə ilk dəfə şagird vaxtı, 1914-cü ilin əvvəllərində "Dəmirçi Gavə" (Şəmsəddin Sami) tamaşasında Bəhram rolunda çıxıb.
Ələkbər Seyfulla oğlu Seyfi 19 mart 1901-ci ildə [[Tiflis]]də anadan olub. Rustaveli teatrı yanında studiyada təhsil alıb.<ref name="ste"/> Səhnəyə ilk dəfə şagird vaxtı, 1914-cü ilin əvvəllərində "Dəmirçi Gavə" (Şəmsəddin Sami) tamaşasında Bəhram rolunda çıxıb.


Bundan sonra məktəb tamaşalarında kiçik rollar oynayıb. 1917-ci ildə "İbrət" dram dərnəyinə üzv olub. Truppanın yaradıcı heyətinə çox tez isinişib. Tezliklə o, [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]]in "Pəri cadu" ([[Hafizə xanım]]), [[Vano Mçedaşvili]]nin "Qaçaq Kərəm" (Feyzulla), [[Şəmsəddin Sami]]nin "Dəmirçi Gavə" (Pərviz), [[Nəriman Nərimanov]]un "Nadir şah" (Rzaqulu xan), Nəcəf bəy Vəzirovun "Müsibəti-Fəxrəddin" (Mahmud bəy), [[Hüseyn Cavid]]in "Maral (Cəmil bəy), [[Üzeyir bəy Hacıbəyov]]un "Arşın mal alan" (Vəli və Telli), [[İsa bəy Aşurbəyov]]nin "Azərbay və Can" (Can), [[Cəlil Məmmədquluzadə]]nin "Ölülər" (Müəllim), [[Nəcəf bəy Vəzirov]]un "Hacı Qəmbər" (Yetər) pyeslərinin tamaşalarında çıxış edib. Ələkbər Seyfi 1922-ci ildən başlayaraq Tiflis Dövlət Azərbaycan Dram Teatrında yeddi il işləyib. Bu dövrdə İkinci zabıt ("İblis", [[Hüseyn Cavid]]), Şeyx Abuzər və Serqo ("Şeyx Sənan", [[Hüseyn Cavid]]), Pyotr İvanoviç ("Müfəttiş", [[Nikolay Qoqol]]), Vəli ("Arşın mal alan", [[Üzeyir bəy Hacıbəyov]]), Cücə ("Topal Teymur", [[Hüseyn Cavid]]), Kərəməli ("Hacı Qara", Mirzə Fətəli [[Axundzadə]]), Hambal ("Məşədi İbad", [[Üzeyir bəy Hacıbəyov]]), Əşrəf ("Hacı Qəmbər", [[Nəcəf bəy Vəzirov]]), Əbdüləli bəy ("Sevil", [[Cəfər Cabbarlı]]) rollarını oynayıb.
Bundan sonra məktəb tamaşalarında kiçik rollar oynayıb. 1917-ci ildə "İbrət" dram dərnəyinə üzv olub. Truppanın yaradıcı heyətinə çox tez isinişib. Tezliklə o, [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]]in "Pəri cadu" ([[Hafizə xanım]]), [[Vano Mçedaşvili]]nin "Qaçaq Kərəm" (Feyzulla), [[Şəmsəddin Sami]]nin "Dəmirçi Gavə" (Pərviz), [[Nəriman Nərimanov]]un "Nadir şah" (Rzaqulu xan), Nəcəf bəy Vəzirovun "Müsibəti-Fəxrəddin" (Mahmud bəy), [[Hüseyn Cavid]]in "Maral (Cəmil bəy), [[Üzeyir bəy Hacıbəyov]]un "Arşın mal alan" (Vəli və Telli), [[İsa bəy Aşurbəyov]]nin "Azərbay və Can" (Can), [[Cəlil Məmmədquluzadə]]nin "Ölülər" (Müəllim), [[Nəcəf bəy Vəzirov]]un "Hacı Qəmbər" (Yetər) pyeslərinin tamaşalarında çıxış edib. Ələkbər Seyfi 1922-ci ildən başlayaraq Tiflis Dövlət Azərbaycan Dram Teatrında yeddi il işləyib. Bu dövrdə İkinci zabıt ("İblis", [[Hüseyn Cavid]]), Şeyx Abuzər və Serqo ("Şeyx Sənan", [[Hüseyn Cavid]]), Pyotr İvanoviç ("Müfəttiş", [[Nikolay Qoqol]]), Vəli ("Arşın mal alan", [[Üzeyir bəy Hacıbəyov]]), Cücə ("Topal Teymur", [[Hüseyn Cavid]]), Kərəməli ("Hacı Qara", Mirzə Fətəli [[Axundzadə]]), Hambal ("Məşədi İbad", [[Üzeyir bəy Hacıbəyov]]), Əşrəf ("Hacı Qəmbər", [[Nəcəf bəy Vəzirov]]), Əbdüləli bəy ("Sevil", [[Cəfər Cabbarlı]]) rollarını oynayıb.


1921–1929-cu illərdə Tiflis Azərbaycan Teatrında, 1929–1932-ci illərdə Bakı Türk İşçi Teatrında, 1932-ci ildən isə fasilələrlə Gəncə Dövlət Dram Teatrında aktyor və direktor olmuşdur.<ref name="ase">{{Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası|8|332|SEYFİ Ələkbər Seyfulla oğlu}}</ref> [[Azərbaycanda Stalin repressiyaları]] dövründə sürgün edilmiş, 1956-cı ildə yenidən teatra qayıtmış və direktor vəzifəsini davam etdirmişdir.<ref name="ste">{{Sovet Teatr Ensiklopediyası|4|894|СЕЙФИ́, Алекпер Сейфулла оглы}}</ref>
Ələkbər Seyfi 1917–1921-ci illərdə Tiflis şəhərindəki xalq evində təşkil olunmuş müsəlman dram cəmiyyətində aktyorluq etmişdir.<ref name="es1962">{{cite book|title=Әләкбәр Сејфи|location=Бакы|publisher=Азәрбајҹан Театр Ҹәмијјәтинин нәшри|date=1962|pages=С. 5–6}}</ref> 1921–1929-cu illərdə Tiflis Azərbaycan Teatrında, 1929–1932-ci illərdə Bakı Türk İşçi Teatrında, 1932-ci ildən isə Gəncə Dövlət Dram Teatrında aktyor və direktor olmuşdur.<ref name="ase">{{Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası|8|332|SEYFİ Ələkbər Seyfulla oğlu}}</ref> 1938-ci ilin fevralında həbs edilərək [[Sibir]]ə sürgün edilmiş, 1956-cı ildə bəraət alaraq yenidən [[Gəncə Dövlət Dram Teatrı]]na teatrına qayıtmışdır. 1956–1962-ci illərdə aktyor, 1962–1965-ci illərdə isə direktor kimi fəaliyyət göstərmişdir.<ref name="ate">{{Azərbaycan Teatr Ensiklopediyası|1|339–340|Ələkbər Seyfi}}</ref><ref name="ste">{{Sovet Teatr Ensiklopediyası|4|894|СЕЙФИ́, Алекпер Сейфулла оглы}}</ref>


Ələkbər Seyfi aktyorluqla yanaşı teatr üçün bir sıra tərcümələrin müəllifi olmuşdur. O, [[Rabindranat Taqor]]un "Fəlakət" romanı üzrə səhnələşdirilmiş "Qanq qızı", [[Lope de Veqa]]nın "Kələkbaz sevgili", Fridrix Şillerin "Qaçaqlar" və Gilyerme Fiqeyredonun "Tülkü və üzüm" pyeslərini [[Azərbaycan dili]]nə tərcümə etmişdir.<ref name="es1962"/>
⚫
Ələkbər Seyfi 8 dekabr 1977-ci ildə vəfat edib.<ref name="kom1977">{{məqalə|başlıq=Ә. С. Сејфи|qəzet=[[Xalq (qəzet, Azərbaycan)|Коммунист]]|nömrə=287|say=16722|tarix=10 декабр 1977-ҹи ил|səhifə=4|dil=az-cyrl}}</ref>

"[[Azərbaycanfilm]]" kinostudiyasında "[[Səhər (film, 1960)|Səhər]]" (mürəttib), "[[Qanun naminə (film, 1968)|Qanun naminə]]" (qoca kəndli), "[[Uşaqlığın son gecəsi (film, 1968)|Uşaqlığın son gecəsi]]" (İsmayıl dayı), "[[Mən ki gözəl deyildim (film, 1968)|Mən ki gözəl deyildim]]" (hesabdar) rollarına çəkilib.<ref name="ate"/>

⚫
Ələkbər Seyfi 8 dekabr 1977-ci ildə vəfat edib.<ref name="kom1977">{{məqalə|başlıq=Ә. С. Сејфи|qəzet=[[Xalq (qəzet, Azərbaycan)|Коммунист]]|nömrə=287|say=16722|tarix=10 декабр 1977-ҹи ил|səhifə=4|dil=az-cyrl}}</ref> Məzarı Gəncənin Bağbanlar məhəlləsindəki fəxri xiyabandadır.<ref name="ate"/>


== Təltif və mükafatları ==
== Təltif və mükafatları ==
* "[[Azərbaycan SSR xalq artisti]]" fəxri adı — 14 dekabr 1961{{bax|Azərbaycan SSR xalq artistlərinin siyahısı#1961}}
* "[[Azərbaycan SSR xalq artisti]]" fəxri adı — 14 dekabr 1961{{bax|Azərbaycan SSR xalq artistlərinin siyahısı#1961}}
* "[[Azərbaycan SSR əməkdar artisti]]" fəxri adı — 20 may 1958{{bax|Azərbaycan SSR əməkdar artistlərinin siyahısı#1958}}
* "[[Azərbaycan SSR əməkdar artisti]]" fəxri adı — 20 may 1958{{bax|Azərbaycan SSR əməkdar artistlərinin siyahısı#1958}}

== Filmoqrafiya ==
* [[Səhər (film, 1960)]]
* [[Qanun naminə (film, 1968)]]
* [[Mən ki gözəl deyildim (film, 1968)]]
* [[Uşaqlığın son gecəsi (film, 1968)]] — İsmayıl

== Tərcümələri ==
"Məkr və məhəbbət" F.Şiller.


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
Sətir 48: Sətir 43:


== Ədəbiyyat ==
== Ədəbiyyat ==
{{refbegin|2}}
* {{Azərbaycan Teatr Ensiklopediyası|2||Ələkbər Seyfi}}
* {{cite book
* {{cite book
|last = Rəhimli
|last = Rəhimli

08:38, 6 oktyabr 2021 tarixindəki versiya

Ələkbər Seyfi
Doğum tarixi
Doğum yeri Tiflis, Tiflis quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi (76 yaşında)
Vəfat yeri Kirovabad, Azərbaycan SSR, SSRİ
Fəaliyyəti aktyor, teatr inzibatçısı
Fəaliyyət illəri 1914-cü ildən
Teatr
Mükafatları "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 1961 "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı — 1958
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ələkbər Seyfulla oğlu Seyfi (19 mart 1901, Tiflis – 8 dekabr 1977, Kirovabad) — Azərbaycan teatr aktyoru və inzibatçısı, tərcüməçi, Azərbaycan SSR xalq artisti (1961).

Həyatı

Ələkbər Seyfulla oğlu Seyfi 19 mart 1901-ci ildə Tiflisdə anadan olub. Rustaveli teatrı yanında studiyada təhsil alıb.[1] Səhnəyə ilk dəfə şagird vaxtı, 1914-cü ilin əvvəllərində "Dəmirçi Gavə" (Şəmsəddin Sami) tamaşasında Bəhram rolunda çıxıb.

Bundan sonra məktəb tamaşalarında kiçik rollar oynayıb. 1917-ci ildə "İbrət" dram dərnəyinə üzv olub. Truppanın yaradıcı heyətinə çox tez isinişib. Tezliklə o, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Pəri cadu" (Hafizə xanım), Vano Mçedaşvilinin "Qaçaq Kərəm" (Feyzulla), Şəmsəddin Saminin "Dəmirçi Gavə" (Pərviz), Nəriman Nərimanovun "Nadir şah" (Rzaqulu xan), Nəcəf bəy Vəzirovun "Müsibəti-Fəxrəddin" (Mahmud bəy), Hüseyn Cavidin "Maral (Cəmil bəy), Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Arşın mal alan" (Vəli və Telli), İsa bəy Aşurbəyovnin "Azərbay və Can" (Can), Cəlil Məmmədquluzadənin "Ölülər" (Müəllim), Nəcəf bəy Vəzirovun "Hacı Qəmbər" (Yetər) pyeslərinin tamaşalarında çıxış edib. Ələkbər Seyfi 1922-ci ildən başlayaraq Tiflis Dövlət Azərbaycan Dram Teatrında yeddi il işləyib. Bu dövrdə İkinci zabıt ("İblis", Hüseyn Cavid), Şeyx Abuzər və Serqo ("Şeyx Sənan", Hüseyn Cavid), Pyotr İvanoviç ("Müfəttiş", Nikolay Qoqol), Vəli ("Arşın mal alan", Üzeyir bəy Hacıbəyov), Cücə ("Topal Teymur", Hüseyn Cavid), Kərəməli ("Hacı Qara", Mirzə Fətəli Axundzadə), Hambal ("Məşədi İbad", Üzeyir bəy Hacıbəyov), Əşrəf ("Hacı Qəmbər", Nəcəf bəy Vəzirov), Əbdüləli bəy ("Sevil", Cəfər Cabbarlı) rollarını oynayıb.

Ələkbər Seyfi 1917–1921-ci illərdə Tiflis şəhərindəki xalq evində təşkil olunmuş müsəlman dram cəmiyyətində aktyorluq etmişdir.[2] 1921–1929-cu illərdə Tiflis Azərbaycan Teatrında, 1929–1932-ci illərdə Bakı Türk İşçi Teatrında, 1932-ci ildən isə Gəncə Dövlət Dram Teatrında aktyor və direktor olmuşdur.[3] 1938-ci ilin fevralında həbs edilərək Sibirə sürgün edilmiş, 1956-cı ildə bəraət alaraq yenidən Gəncə Dövlət Dram Teatrına teatrına qayıtmışdır. 1956–1962-ci illərdə aktyor, 1962–1965-ci illərdə isə direktor kimi fəaliyyət göstərmişdir.[4][1]

Ələkbər Seyfi aktyorluqla yanaşı teatr üçün bir sıra tərcümələrin müəllifi olmuşdur. O, Rabindranat Taqorun "Fəlakət" romanı üzrə səhnələşdirilmiş "Qanq qızı", Lope de Veqanın "Kələkbaz sevgili", Fridrix Şillerin "Qaçaqlar" və Gilyerme Fiqeyredonun "Tülkü və üzüm" pyeslərini Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir.[2]

"Azərbaycanfilm" kinostudiyasında "Səhər" (mürəttib), "Qanun naminə" (qoca kəndli), "Uşaqlığın son gecəsi" (İsmayıl dayı), "Mən ki gözəl deyildim" (hesabdar) rollarına çəkilib.[4]

Ələkbər Seyfi 8 dekabr 1977-ci ildə vəfat edib.[5] Məzarı Gəncənin Bağbanlar məhəlləsindəki fəxri xiyabandadır.[4]

Təltif və mükafatları

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 СЕЙФИ́, Алекпер Сейфулла оглы // Театральная энциклопедия: [в 6 т.] / гл. ред.: П. А. Марков. Т. 4. Нежин — Сярев. М.: Советская энциклопедия. 1965. стб. 894. 40 500 экз.
  2. ↑ 1 2 Әләкбәр Сејфи. Бакы: Азәрбајҹан Театр Ҹәмијјәтинин нәшри. 1962. С. 5–6.
  3. ↑ СЕЈФИ Әләкбәр Сејфулла оғлу // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VIII ҹилд: Прадо—Спринт. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1984. С. 332.
  4. ↑ 1 2 3 İlham Rəhimli. Ələkbər Seyfi // Azərbaycan Teatr Ensiklopediyası (3 cilddə). 1-ci cild. Bakı: Azərnəşr. 2016. səh. 339–340. ISBN 978-9952-8306-3-7.
  5. ↑ Ә. С. Сејфи // Коммунист. № 287 (16722). 10 декабр 1977-ҹи ил. С. 4.

Ədəbiyyat

  • Rəhimli, İ. Azərbaycan Teatr Tarixi (dərslik). Bakı: Çaşıoğlu. 2005. 864 səh.
  • Әләкбәр Сејфи. Бакы: «Ишыг» нәшријјаты. Азәрбајҹан Театр Ҹәмијјәти. 1974. 8 сәһ.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ələkbər_Seyfi&oldid=6167396"