Hor (tanrı)

Horus (və ya Horos, Hor) erkən Misir mifalogiyasına gırə Baş allah sayılır. Ən qədim dövürdə Göylər allahı, Horus bir (çox hallarda Hor) qədim Misir dilindəki Hr (yüksəklik, səma mənasını daşıyır) sözünün latın dilindəki formasıdır. Bu ad göy allahına aid edilir. Digər allah adları kimi bu ad da qədimdən bir çox formalara malik olmuşdur:

• „Şərgi Horus“
• „Şenut Horusu“
• „Horus-Anubis“
• „ Hierakonpolisli Horus“
• „Böyük Horus“
• „Butolu Horus“
• „Şimal Horusu“
• „Mükəmməl Horus“

Horus rəvayətlərdə

Rəvayətə görə Allah Horus Göy allahı hesab edilir. Günəş və ay allah cismi kimi təsəvvür edilən göyün gözləri hesab edilir. Günəş allahın sağ ay isə sol gözü sayılır. Şahinin lələklərinin ucları göyün hüdudlarını göstərir.

Allah Ranın göstərişilə Anubis Osirisin parçalanmış bədən hissələrini bir yerə yığaraq mumyalayır. İsida şahin cildində yerə enərək möcüzəli şəkildə Osirisin cəsədindən mayalanaraq onun qisasını almaq üçün Horusa hamilə qalır və onu dünyaya gətirir. Horus özünü Osirisin yrganə vərəsəsi sayır. Nilin vadisindəki bataqlıqda anası tərəfindən bəslənildikdən sonra Horus allahlar məhkəməsindən Seti cəzalandırmağı və Osirisun varidatını ona qaytarılmasını tələb edir. ƏfsanƏyƏ görə bu mübahisə səksən il çəkmiş olur. Nəticədə allahların məhkəməsində Horus yeganə varis kimi tanınır. Tot bu haqqda allahların qərarını yazır. Bundan sonra Horus atası Orisi ona öz gözünü uddur(d)araq dirildir. Lakin Osiris yerə qayıtmaqdan imtina edir, ölülər çarı kimi qalaraq, canlılara hökumdarlıq etməyi Horusa tapşırır.

Başqa bir rəvayətə görə,Ra Horusa düşmənləri izləməsini və məhv etməsini tapşırır və Horus amansızlıqla onları məhv edir. Ra onu belə qiymətləndirir: "Sən mənim düşmənlərimi məhv etdin. Sən suyu qana boyadın. Sən suyu al rəngə boyadın və mənim ürəyim sevinir!" Sonra Horus Ranın düşmənlərinin başçısı allah Seti həbs edərək əli-qolu bağlı halda Ranın hüzuruna gətirir. Ra əsiri digər Horusun, ilahə İsidan ın oğlunun yanına aparmağı tapşırır sonunda o Setin başını vurur. Bundan sonra o, nəhəng ilana çevrilərək yerin altında gizlənir. Bu əfsanədə Osirisin adı beləki çəkilmir.

Bir başqa əfsənayə görə isə əqrəb ilahəsi Selkit Horusun arvadı kimi təqdim edilir.

Hökumdar titulu

Qədim Misir mifalogiyasına görə Allah-Şahin çar (firon) evinin və şəxsən çarın (fironun) mühafizəçisi sayılır. Buna görə də Horus adı çar və ya firon tituluna aid edilmişdir. Horus sözü adönü "çar" ("firon"), işarəsi isə "allah" mənasını verir.

Təsviri

Horus rəngli tablolarda başına qoşa tac qoyulmuş, ayaq üstə durmuş şahin başlı insan cildində təsvir olunmuşdur. Yunan-roma təqvimində legionerlər belə təsvir edilərmişlər.