Azərbaycan himni
| Azərbaycan himni | ||||
|---|---|---|---|---|
 Himnin musiqi notları | ||||
 Azərbaycan rəsmi himni |
||||
| Bəstəkar | Üzeyir Hacıbəyov, 1919 | |||
| Sözlərin müəllifi | Əhməd Cavad, 1919 | |||
| Təsdiqi | 30 yanvar 1920, 27 may 1992 | |||
| Audio nümunəsi | ||||
|
||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||
Azərbaycan marşı — Azərbaycan Respublikasının rəsmi dövlət himni.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
1920-ci il yanvarın 30-da Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Nazirlər Şurası Cümhuriyyətin milli himninin hazırlanması haqqında qərar qəbul etdi və bu məqsədlə Xalq Maarif Nazirliyi tərəfindən müsabiqə elan edildi. Xalq Maarif Nazirliyi dövlət himninin layihəsinin şərtlərini "Azərbaycan" qəzetində dəfələrlə elan edərək bildirmişdi ki, təqdim ediləcək ən yaxşı dövlət himni layihəsinə görə 50 min manat mükafat təyin edilir. Müsabiqə iştirakçıları layihələrini həmin ilin may ayının 1-dək Xalq Maarif Nazirliyinin dəftərxanasına təqdim etməli idilər. Müsabiqənin nəticələri mayın 28-dək Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ikinci ildönümünə qədər elan edilməli idi. Lakin 1920-ci il aprelin 28-də Azərbaycanın Sovet Rusiyası qoşunları tərəfindən işğalı və Xalq Cümhuriyyətinin süqutu Azərbaycanın milli himninin qəbul olunmasına imkan vermədi.
1992-ci il mayın 27-də parlament "Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni haqqında" Qanun qəbul etdi. Qanuna əsasən, 1919-cu ildə bəstəkar Üzeyir Hacıbəyov və şair Əhməd Cavad tərəfindən tərtib edilmiş "Azərbaycan marşı" Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni kimi təsdiq edildi.
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 1993-cü il 2 mart tarixli qərarı ilə Azərbaycan Respublikası Dövlət himni haqqında əsasnamə təsdiq edilmişdir.
2018-ci ilin noyabrında Milli Məclis deputatı Tahir Kərimli himnin davamlılığının qısaldılmasını və qəmli notların yığışdırılmasını təklif edib. Təklif cəmiyyətdə birmənalı qarşılanmayıb.[1]
Musiqisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Cümhuriyyət illərində Üzeyir Hacıbəyov iki marş yazmışdır. Onların hər ikisi 1966-cı ildə türk musiqişünası Etem Üngörükün[tr] Ankarada nəşr etdirdiyi "Türk marşları" kitabında çap olunmuşdur.
Notları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Himnin musiqisinin fortepiano (klavir) üçün notlarını aşağıdakı linkdən əldə edə bilərsiniz.
Sözləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycan Respublikasının Dövlət himninin mətninin görkəmli Azərbaycan şairi Əhməd Cavada məxsus olduğu qeyd edilir.[2]
Latın qrafikası (rəsmi) |
Kiril qrafikası |
Ərəb qrafikası |
Azərbaycan! Azərbaycan! |
Азәрбајҹан! Азәрбајҹан! |
آذربایجان! آذربایجان! |
Poçt markası üzərində[redaktə | mənbəni redaktə et]
2011-ci ilin oktyabr ayının 11-də Bakı şəhərində Azərbaycan Respublikası Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin "Azərmarka" şirkəti tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyinin bərpasının 20-ci ildönümünə həsr olunmuş yeni poçt markaları təqdim edilmişdir. Qiyməti 1 manat, tirajı isə 5000 ədəd olan həmin markalardan biri Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himninə həsr olunmuşdur[6].
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Dövlət himni qalmaqalı və Tahir Kərimlinin sovet nostaljisinə cavab Read more: https://sputnik.az/life/20181102/417725049/himn-deyiskilik-deputat-azerbaycan.html". Sputnik (az.). 2020-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 noyabr 2018.
- ↑ "S.K.Məmmədova. "Mədəniyyətşınaslıq",(dərs vəsaiti) Bakı, "Kooperasiya" nəşriyyatı-2001, 202 səh" (PDF). 2022-03-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2011-03-25.
- ↑ "142 - Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni haqqında". www.e-qanun.az. 2015-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-25.
- ↑ http://www.azdesign.ws/, (c) AzDesign |. "WWW.KIVDF.GOV.AZ". kivdf.gov.az. 2017-12-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-25.
- ↑ "АТРИБУТЫ АЗЕРБАЙДЖАНА". maxmuland.nethouse.ru. 2020-07-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-17.
- ↑ 11.10.2011. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyinin bərpasının 20-ci ildönümünə həsr olunmuş marka. azermarka.az Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine (az.)
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti Ensiklopediyası. I cild. Bakı,2004.səh.310
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- HD Video: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni
- Azərbaycan Respublikası Dövlət Himninin musiqisinin və mətninin təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Qanunu [1]
 Azərbaycan mövzularda | ||
|---|---|---|
Gerb • Bayraq • Himn • Dövlət quruluşu • Konstitusiya • Parlament • İnzibati bölgü • Coğrafiya • Şəhərlər • Paytaxt • Əhali • Dillər • Tarix • İqtisadiyyat • Kənd təsərrüfatı • Energetika • Valyuta • Mədəniyyət • Din • Kinematoqraf • Ədəbiyyat • Musiqi • Bayramlar • İdman • Təhsil • Elm • Nəqliyyat • Turizm • Poçt (tarixi və markaları) • İnternet • Silahlı qüvvələr • Xarici siyasət
| | |
| |
|---|---|
| Operaları | Leyli və Məcnun (1908) • Şeyx Sənan (1909) • Rüstəm və Söhrab (1910) • Şah Abbas və Xurşid Banu (1912) • Əsli və Kərəm (1912) • Harun və Leyla (1915) • Koroğlu (1937) • Firuzə (1945) |
| Musiqili komediyaları | |
| Bəstələdiyi mahnılar | |
| Romans-qəzəllər | Sənsiz (1941) • Sevgili canan (1943) |
| Himnlər | |
| Kamera-instrumental əsərləri | |
| Ekranlaşdırılmış əsərləri | |
| Haqqında çəkilən filmlər | Üzeyir Hacıbəyov (film, 1965) • Üzeyir Hacıbəyov (film, 1976) • Üzeyir ömrü (film, 1981) • Üzeyir Hacıbəyov (film, 1986) • Sənsiz (film, 1991) |
| Xatirəsi | Milli musiqi günü • Üzeyir Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri • Üzeyir Hacıbəyov Beynəlxalq musiqi festivalı • Üzeyir Hacıbəyovun heykəli (Bakı, 1960) • Üzeyir Hacıbəyov adına "Kimyaçı" Mədəniyyət Sarayı • Üzeyir Hacıbəyovun qəbirüstü abidəsi • Üzeyir Hacıbəyovun abidə kompleksi (Sumqayıt) • Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyi (Bakı) • Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi (Şuşa) • Üzeyir Hacıbəyov adına Bakı Musiqi Akademiyası • Üzeyir Hacıbəyovun abidəsi (Vyana) • Üzeyir Hacıbəyovun heykəli (Şuşa) |
| |
|---|---|
| Dövlət himnləri | Azərbaycan • Bəhreyn • Banqladeş • Butan • Bruney • Çin Xalq Respublikası • Ermənistan • Əfqanıstan • Gürcüstan • Hindistan • İndoneziya • İran • İraq • İsrail • Yaponiya • İordaniya • Qazaxıstan • Şimali Koreya • Koreya Respublikası • Küveyt • Qırğızıstan • Kambociya • Kipr Respublikası • Laos • Livan • Malayziya • Maldiv adaları • Monqolustan • Myanma • Nepal • Oman • Pakistan • Filippin • Qətər • Rusiya • Səudiyyə Ərəbistanı • Sinqapur • Şri-Lanka • Suriya • Şərqi Timor • Tayvan (münaqişəli) • Tacikistan • Tailand • Türkiyə • Türkmənistan • Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri • Özbəkistan • Vyetnam • Yəmən |
| Regional himnlər | Abxaziya (münaqişəli) • Adıgeya (Rusiya) • Altay Respublikası (Rusiya) • Başqırdıstan (Rusiya) • Çeçenistan (Rusiya) • Dağıstan (Rusiya) • Fələstin Dövləti (münaqişəli) • İraq Kürdüstanı (İraq) • Kalmıkiya (Rusiya) • Qaraçay-Çerkesiya (Rusiya) • Şimali Kipr Türk Respublikası (münaqişəli) • Şimali Osetiya (Rusiya) • Saxa Respublikası (Rusiya) • Siqhizm himni (Siqlər) • Cənubi Osetiya (münaqişəli) • Tatarıstan (Rusiya) • Tıva (Rusiya) • Tibet (münaqişəli) |
| Asiya Təşkilatları | |
| Keçmiş dövlət himnləri | Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı (1944-1991) |
| |
|---|---|
| Dövlət himnləri | Albaniya • Andorra • Ermənistan • Avstriya • Azərbaycan • Belarus • Belçika • Bosniya və Herseqovina • Bolqarıstan • Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı • Xorvatiya • Kipr Respublikası • Çexiya • Danimarka • Estoniya • Finlandiya • Fransa • Gürcüstan • Almaniya • Yunanıstan • Macarıstan • İslandiya • İrlandiya • İtaliya • Qazaxıstan • Latviya • Lixtenşteyn • Litva • Lüksemburq • Malta • Moldova • Monako • Monteneqro • Niderland • Norveç • Polşa • Portuqaliya • Rumıniya • Rusiya • San-Marino • Serbiya • Slovakiya • Sloveniya • Şimali Makedoniya • İspaniya • İsveç • İsveçrə • Türkiyə • Ukrayna • Böyük Britaniya • Vatikan |
| Regional himnlər | Abxaziya(münaqişəli) • Adıgey (Rusiya) • Aland adaları(Finlandiya) • Asturiya (İspaniya) • Başqırdıstan(Rusiya) • Basklar ölkəsi(İspaniya) • Bavariya(Almaniya) • Braittani(Fransa) • Kataloniya(İspaniya) • Çeçenistan(Rusiya) • Dağıstan(Rusiya) • Kornval(Britaniya) • Korsika(Fransa) •
Krım(Ukrayna) • İngilitərə(Britaniya) • Farer adaları(Danimarka) • Flanderz(Belçika) • Frisland(Niderland) • Cəbəli-Tariq(Britaniya) • Qrenlandiya • Gernsi • İstriya(Xorvatiya) • Şimali İrlandiya(Britaniya) • Cersi • Kalmıkiya(Rusiya) • Qaraçay-Çerkesiya(Rusiya) • Kareliya Respublikası(Rusiya) • Komi Respublikası(Rusiya) • Kosovo(münaqişəli) • Linkolnşayer(Britaniya) • Lusatiya(Almaniya) • Yunanıstan Makedoniyası(Yunanıstan) • Men adası • Mari El(Rusiya) • Mordoviya(Rusiya) • Şimali Osetiya(Rusiya) • Srpska(Bosniya və Herseqovina) • Sami • Şotlandiya(Britaniya) • Cənubi Osetiya(münaqişəli) • Svalbard(Norveç) • Szekeliland(Rumıniya) • Tatarıstan(Rusiya) • Dnestryanı(münaqişəli) • Şimali Kipr(münaqişəli) • Udmurtiya(Rusiya) • Valensiya(İspaniya) • Uels(Britaniya) • Valoniya(Belçika) • Yorkşayer |
| Avropa Şurası və Avropa İttifaqı Himni | |
| Keçmiş dövlət himnləri | Elzas(Almaniya İmperiyası) • Almaniya Demokratik Respublikası(Şərqi Almaniya) • Yuqoslaviya Sosialist Federativ Respublikası(1977-1991) • Serbiya və Monteneqro(2003-2006) • Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı(1944-1991) • İspaniya Respublikası(1931-1939) |