Sabah əl-Əhməd əl-Cabir əs-Sabah
| Sabah əl-Əhməd əl-Cabir əs-Sabah | |
|---|---|
| ərəb. صباح الأحمد الجابر الصباح | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Küveyt |
| Vəfat tarixi | 29 sentyabr 2020[1][2][…] (91 yaşında) |
| Fəaliyyəti | diplomat, siyasətçi, monarx |
| Mükafatları |
 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Sabah əl-Əhməd əl-Cabir əs-Sabah (ərəb. الشيخ صباح الأحمد الجابر الصباح; 16 iyun 1929, Küveyt – 29 sentyabr 2020[1][2][…]) — Küveyt Dövlətinin Əmiri.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
1929-ci il təvəllüdlü Şeyx Sabah əl-Əhməd əl-Cabir əl-Sabah Küveyt dövlətinin əmiridir və 29 Yanvar 2006 tarixində Milli Millət Məclisinin təsdiqiylə başa keçmişdir. Şeyx Sabah köhnə Küveyt əmrlərindən Şeyx Əhməd əl-Cabir əl-Sabah ın dördüncü oğludur. Daha əvvəlki statusları aşağıda var: 1954 və 1955 illəri arası Mərkəzi Bələdiyyə Şurası Komitəsinə üzv İnşaat və Qurum Şurasının üzvü 1955-cü ildə İctimai işlər və İş Nüfuzu başçısı 1956-cü ildə ölkədə işlərin Yüksək Şurasının üzvü 9 Sentyabr 1956 və 17 Yanvar 1962 tarixləri arası Mətbuat və yayım Nüfuzu sədri İnformasiya naziri - Şeyx Abdullah Salim əl-Sabah zamanında müstəqillik sonrası 17 Yanvar 1962-ci ildə başa keçən ilk kabinetdə 28 Yanvar 1963 tarixində Xarici işlər naziri 16 Fevral 1978 tarixində Xarici işlər naziri vəzifəsinə əlavə olaraq Baş nazir nümayəndəsi 18 Noyabr 1992 tarixində Xarici işlər naziri vəzifəsinə əlavə olaraq Baş nazir Köməkçisi 1996-cı ildə vəliəhd Şahzadəsi Şeyx Saad əl-Abdullah əl-Salim əl-Sabah tərəfindən idarə olunan üstün Planlaşdırma Şurasının üzvü Hökumət İşləri üzərinə qurulan Birləşmiş Nazirlik Komitəsinin sədri 13 İyul 2003 və 29 yanvar 2006-cı arası Baş nazir
Şeyx Sabah 1930-cu illərdə ibtidai Əl-Mubarekiye orta məktəbində oxumuşdur və sonradan təhsilini xüsusi müəllimlərin köməyi ilə bitirmişdir. Şeyx Sabah özünü 2003-cü ilin iyulunda Şeyx Saad əl-Abdullah əl-Salim əl-Səhərin yerinə baş nazir elan edən əvvəlki Əmr Şeyx Cabir əl-Əhməd əl-Cabir əl-Səhərin ögey qardaşıdır. Daha əvvəl 1963 - 2003 arası 40 il müddətdə Xarici işlər naziri olaraq Küveytə xidmət etmişdir və dünyanın ən uzun xidmət edən Xarici işlər nazirlərindən biridir.
Təəssüf ki, Şeyx Sabah duldur və 1990-cı ildə İraq Döyüşü əvvəli həyat yoldaşı Şeyha Fitooh'u itirmişdir. İki oğlu və bir qızı var. İlk oğlu Şeyx Nasir Kral Sarayının (Divan əmiri) nazirinin və dünyanın ən böyük İslami İncəsənət kolleksiyasının (Əl-Sabah kolleksiyasının) sahibidir. İkinci oğlu Şeyx Həmid iş adamıdır və Burgan Bank, Gulf Insurance və Marina Mall kimi Küveytdəki ən böyük holdinqlərin başındadır. Qızı Şeyha Salwa iyul 2002 tarixində sinə xərçəngi səbəbiylə həyatını itirmişdir. Şeyx Sabah qızına olan düşkünlüyü ilə əlaqədar sarayına "Salwa Sarayı" (Dar Salwa) adını vermişdir. Təəssüf ki, Şeyx Sabah digər iki uşağını da itirmişdir. Oğlu Şeyx Əhməd gənckən 1969-ci ildə yol qəzası səbəbiylə həyatını itirmişdir.
Şeyx Sabahın hobbiləri fotoqrafiya və balıq tutmaqdır.
Yanvar 2006 Böhranı[redaktə | mənbəni redaktə et]
15 Yanvar 2006 tarixində əvvəlki Əmr Şeyx Cabir əl-Əhməd əl-Cabir əl-Sabah həyatini itirdi və yerinə vəliəhd Şahzadəsi Şeyx Saad əl-Abdullah əl-Salim əl-Sabah keçdi. Bu vəziyyətdə Şeyx Sabah Baş nazirlik vəzifəsini davam etdirərək vəliəhd Şahzadəsi olacaqdı. Amma sağlamlıq vəziyyəti səbəbləriylə Şeyx Saad bu vəzifəni icra etməyə davam edə bilmədi. Alzheimer xəstəliyinə tutulduğu iddia edilən Şeyx Saad çəkilmək məcburiyyətində qaldı və bu səbəblə kral ailəsində böyük müzakirələr sonrası 23 Yanvar 2006 tarixində Şeyx Saad Əmir vəzifəsini buraxmağı qəbul etdi. Eyni zamanda 24 Yanvar günü Küveyt Parlamenti Şeyx Saad'in çəkilmə ərizəsini almadan əvvəl Şeyx Saad'in Əmir ola bilməyəcəyinə qərar vermişdi. Bu vəziyyətdə Küveyt kabineti Şeyx Sabahı Əmir namizədi olaraq göstərdi. Bu vəzifəni qəbul edən Şeyx Sabah 29 Yanvar 2006 tarixində Milli Millət Məclisinin təsdiqiylə Əmir elan edildi.
Şeyx Sabah zamanında edilən dəyişiklər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Qadınların səs haqqı - Küveyt kabinetində bu an bir qadın başqan var
- Cəmiyyət yığıncaqlarını qadağan edən qanununun ləğvi
- Daha çox xüsusi qəzet və televiziya stansiyalarının sənəd götürmələrinin asanlaşdırılması
- Al-Sabah ailəsinin maaşlarının 8 milyon Küveyt Dinarından (25 milyon ABŞ dolları) 50 milyon Küveyt Dinarına (171 milyon ABŞ dolları) artırılması.
- Ərəb dünyasında Küveytə ən azad mətbuata sahib olması üçün gətirilən yeni media qanunu.
Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 14.06.2009 —
"Heydər Əliyev" ordeni[3]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 Kuwait Emir Sheikh Sabah al-Sabah dies aged 91 (ing.). // BBC News Online 2020.
- ↑ 1 2 Hagagy A. Kuwait mourns Emir Sheikh Sabah, veteran defender of Arab unity (ing.). // reuters.com Reuters, 2020.
- ↑ "Küveyt Dövlətinin Əmiri şeyx Sabah əl-Əhməd əl-Cabir əs-Sabahın "Heydər Əliyev" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 9 fevral 2009-cu il tarixli, 136 nömrəli Sərəncamı. e-qanun.az Arxivləşdirilib 2012-03-09 at the Wayback Machine (az.)
