Əhməd Kəsrəvi: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Sultan11 (müzakirə) tərəfindən edilmiş 1042282 dəyişikliyi geri qaytarıldı.
95.81.93.250 (müzakirə) tərəfindən edilmiş 1042495 dəyişikliyi geri qaytarıldı.
Sətir 25: Sətir 25:
== Həyatı ==
== Həyatı ==


[[1890]]-cı ildə [[Təbriz]]də anadan olmuşdur. Milliyyətcə [[Iran]]lı idi.
[[1890]]-cı ildə [[Təbriz]]də anadan olmuşdur. Milliyyətcə [[azərbaycanlı]] idi.


== Elmi yaradıcılığı ==
== Elmi yaradıcılığı ==


Müasir [[Azərbaycan]] tarixinə dair dəyərli əsərlərin müəllifi olmasına baxmayaraq Əhməd Kəsrəvi [[Azərbaycan türkləri]]nin [[ari irqi]]nə mənsub olduqlarını sübut etməyə çalışmışdı. 3 cildlik “Tarixe-məşruteye-İran” (“İran məşrutə tarixi”) kitabında 1905-1911-ci illər [[İran inqilabı]]nın tarixi tədqiq olunur. “Şəhriyarane-gomnan” (“Naməlum hökmdarlar”), “Azəri, ya zəbane-bastane-Azərbaycan” (“Azəri, yaxud Azərbaycanın qədim dili”) və başqa əsərləri vardır. O, əsərlərində [[Azərbaycan]]a xüsusi yer ayırsa da, məsələlərin izahında [[İran]] millətçiliyi mövqeyindən çıxış etmiş, İranda yaşayan [[azərbaycanlılar]]ın farslaşdırılması ideya irəli sürmüşdür<ref>"Azərbaycan klassik ədəbiyyatında işlədilən adların və terminlərin şərhi". A.M. Babayev, Bakı, “Maarif”, 1993, səh. 87.</ref>.
Müasir [[Azərbaycan]] tarixinə dair dəyərli əsərlərin müəllifi olmasına baxmayaraq Əhməd Kəsrəvi [[Azərbaycan türkləri]]nin [[ari irqi]]nə mənsub olduqlarını sübut etməyə çalışmışdı. 3 cildlik “Tarixe-məşruteye-İran” (“İran məşrutə tarixi”) kitabında 1905-1911-ci illər [[İran inqilabı]]nın tarixi tədqiq olunur. “Şəhriyarane-gomnan” (“Naməlum hökmdarlar”), “Azəri, ya zəbane-bastane-Azərbaycan” (“Azəri, yaxud Azərbaycanın qədim dili”) və başqa əsərləri vardır. O, əsərlərində [[Azərbaycan]]a xüsusi yer ayırsa da, məsələlərin izahında [[İran]] millətçiliyi mövqeyindən çıxış etmiş, İranda yaşayan [[azərbaycanlılar]]ın farslaşdırılması kimi mürtəce ideya irəli sürmüşdür<ref>"Azərbaycan klassik ədəbiyyatında işlədilən adların və terminlərin şərhi". A.M. Babayev, Bakı, “Maarif”, 1993, səh. 87.</ref>.


Əhməd Kəsrəvi [[1921]]-ci ildə «Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan» adlı əsərini nəşr etmişdi. Müəllif bu əsərində Azərbaycanlıların türk olmadıqlarını, azəri adlı ayrı bir dilə sahip olduqları fikrini irəli sürmüşdür. Kəsrəviyə görə Azərbaycan dili türk dil ailəsinə mənsub deyildir. [[Azəri dili]] [[İran]] mənşəli bir dildir. Azərilər Səlcuqluların İrana gəlməsi ilə türkləşməyə başlamışdılar.
Əhməd Kəsrəvi [[1921]]-ci ildə «Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan» adlı əsərini nəşr etmişdi. Müəllif bu əsərində Azərbaycanlıların türk olmadıqlarını, azəri adlı ayrı bir millət olduqları fikrini irəli sürmüşdür. Kəsrəviyə görə Azərbaycan dili türk dil ailəsinə mənsub deyildir. [[Azəri dili]] [[İran]] mənşəli bir dildir. Azərilər Səlcuqluların İrana gəlməsi ilə türkləşməyə başlamışdılar.


Əhməd Kəsrəvi şimali Azərbaycanın əslində [[Qafqaz Albaniyası]] olduğunu qeyd edir. Kəsrəviyə görə [[Araz çayı]]ndan şimaldakı ölkə tarixin heç bir dövründə Azərbaycan adlanmamışdır. Bu ölkəyə Azərbaycan adı [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]] tərəfindən verilmişdir. Müəllifə görə əsl Azərbaycan İranın tərkibindəki [[Araz çayı]]ndan cənubdakı ölkədir və tarix boyu məhz bu ərazi Azərbaycan adlanmışdır.<ref>Əhməd Kəsrəvi, Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan, Tehran 1304</ref>
Əhməd Kəsrəvi şimali Azərbaycanın əslində [[Qafqaz Albaniyası]] olduğunu qeyd edir. Kəsrəviyə görə [[Araz çayı]]ndan şimaldakı ölkə tarixin heç bir dövründə Azərbaycan adlanmamışdır. Bu ölkəyə Azərbaycan adı M.Ə.Rəsulzadə tərəfindən verilmişdir. Müəllifə görə əsl Azərbaycan İranın tərkibindəki cənubi Azərbaycandır və tarix boyu məhz bu ərazi Azərbaycan adlanmışdır.<ref>Əhməd Kəsrəvi, Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan, Tehran 1304</ref>


Əhməd Kəsrəvi həm də «təmiz dil» siyasəti fikrini, fars dilinin başda ərəbcə olmaq üzrə əcnəbi dildə olan sözlərdən təmizləmə fikrini irəli sürmüşdür. Kəsrəvi İranın ən böyük probleminin dil, din və etnik müxtəliflik olduıunu təsbit etmişdir. [[İran]]dakı və bütün şərqdəki geriliyin əsas səbəbi cəmiyyətdəki müxtəliflikdir. Kəsrəviyə görə böyük islahatların nəticəsin qalmasının əsas səbəbi cəmiyyətdəki müxtəliflik və bölünmüşlükdür. «Firqələşməni ləıv etməliyik. Din, dil və regional fərqlilikləri aradan qaldırmalıyıq. Bu ancaq milli şüurun meydana gəlməsi ilə mümkündür. İran milli şüurunu yaymalıyıq»<ref>Əhməd Kəsrəvi, Tarix-i Moxtəsər, Pərçəm jurnalı, Tehran, 10 Əstən 1321</ref>
Əhməd Kəsrəvi həm də «təmiz dil» siyasəti fikrini, fars dilinin başda ərəbcə olmaq üzrə əcnəbi dildə olan sözlərdən təmizləmə fikrini irəli sürmüşdür. Kəsrəvi İranın ən böyük probleminin dil, din və etnik müxtəliflik olduıunu təsbit etmişdir. [[İran]]dakı və bütün şərqdəki geriliyin əsas səbəbi cəmiyyətdəki müxtəliflikdir. Kəsrəviyə görə böyük islahatların nəticəsin qalmasının əsas səbəbi cəmiyyətdəki müxtəliflik və bölünmüşlükdür. «Firqələşməni ləıv etməliyik. Din, dil və regional fərqlilikləri aradan qaldırmalıyıq. Bu ancaq milli şüurun meydana gəlməsi ilə mümkündür. İran milli şüurunu yaymalıyıq»<ref>Əhməd Kəsrəvi, Tarix-i Moxtəsər, Pərçəm jurnalı, Tehran, 10 Əstən 1321</ref>


[[1946]]-cı ildə [[İslam fədailəri]] təvəssütiylə teror olmüşdür.
[[1946]]-cı ildə öldürülmüşdür.


== Həmçinin bax ==
== Həmçinin bax ==

* [http://www.oguzturk.ucoz.com/news/hmd_ksrvinin_azrbaycan_turklrin_atdigi_bohtan_v_azri_klimsi/2009-12-24-34 Əhməd Kəsrəvinin Azərbaycan türklərinə atdığı böhtan və Azəri kəliməsi]


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==

06:08, 24 yanvar 2011 tarixindəki versiya

Əhməd Kəsrəvi
Fayl:Kasravi.gif
Doğum tarixi 29 sentyabr 1890(1890-09-29)[1][2]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 11 mart 1946(1946-03-11)[3] (55 yaşında)
Vəfat yeri
Fəaliyyəti yazıçı, dilçi, tarixçi, jurnalist, filosof
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

|}

Əhməd Kəsrəvi — İran tarixçisi, publisisti və hüquqşünası.

Həyatı

1890-cı ildə Təbrizdə anadan olmuşdur. Milliyyətcə azərbaycanlı idi.

Elmi yaradıcılığı

Müasir Azərbaycan tarixinə dair dəyərli əsərlərin müəllifi olmasına baxmayaraq Əhməd Kəsrəvi Azərbaycan türklərinin ari irqinə mənsub olduqlarını sübut etməyə çalışmışdı. 3 cildlik “Tarixe-məşruteye-İran” (“İran məşrutə tarixi”) kitabında 1905-1911-ci illər İran inqilabının tarixi tədqiq olunur. “Şəhriyarane-gomnan” (“Naməlum hökmdarlar”), “Azəri, ya zəbane-bastane-Azərbaycan” (“Azəri, yaxud Azərbaycanın qədim dili”) və başqa əsərləri vardır. O, əsərlərində Azərbaycana xüsusi yer ayırsa da, məsələlərin izahında İran millətçiliyi mövqeyindən çıxış etmiş, İranda yaşayan azərbaycanlıların farslaşdırılması kimi mürtəce ideya irəli sürmüşdür[4].

Əhməd Kəsrəvi 1921-ci ildə «Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan» adlı əsərini nəşr etmişdi. Müəllif bu əsərində Azərbaycanlıların türk olmadıqlarını, azəri adlı ayrı bir millət olduqları fikrini irəli sürmüşdür. Kəsrəviyə görə Azərbaycan dili türk dil ailəsinə mənsub deyildir. Azəri dili İran mənşəli bir dildir. Azərilər Səlcuqluların İrana gəlməsi ilə türkləşməyə başlamışdılar.

Əhməd Kəsrəvi şimali Azərbaycanın əslində Qafqaz Albaniyası olduğunu qeyd edir. Kəsrəviyə görə Araz çayından şimaldakı ölkə tarixin heç bir dövründə Azərbaycan adlanmamışdır. Bu ölkəyə Azərbaycan adı M.Ə.Rəsulzadə tərəfindən verilmişdir. Müəllifə görə əsl Azərbaycan İranın tərkibindəki cənubi Azərbaycandır və tarix boyu məhz bu ərazi Azərbaycan adlanmışdır.[5]

Əhməd Kəsrəvi həm də «təmiz dil» siyasəti fikrini, fars dilinin başda ərəbcə olmaq üzrə əcnəbi dildə olan sözlərdən təmizləmə fikrini irəli sürmüşdür. Kəsrəvi İranın ən böyük probleminin dil, din və etnik müxtəliflik olduıunu təsbit etmişdir. İrandakı və bütün şərqdəki geriliyin əsas səbəbi cəmiyyətdəki müxtəliflikdir. Kəsrəviyə görə böyük islahatların nəticəsin qalmasının əsas səbəbi cəmiyyətdəki müxtəliflik və bölünmüşlükdür. «Firqələşməni ləıv etməliyik. Din, dil və regional fərqlilikləri aradan qaldırmalıyıq. Bu ancaq milli şüurun meydana gəlməsi ilə mümkündür. İran milli şüurunu yaymalıyıq»[6]

1946-cı ildə öldürülmüşdür.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ Bibliothèque nationale de France Ahmad Kasravi // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ Ahmad Kasravī // MAK (pol.).
  3. ↑ 1 2 3 Deutsche Nationalbibliothek Record #11904336X // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  4. ↑ "Azərbaycan klassik ədəbiyyatında işlədilən adların və terminlərin şərhi". A.M. Babayev, Bakı, “Maarif”, 1993, səh. 87.
  5. ↑ Əhməd Kəsrəvi, Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan, Tehran 1304
  6. ↑ Əhməd Kəsrəvi, Tarix-i Moxtəsər, Pərçəm jurnalı, Tehran, 10 Əstən 1321
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Əhməd_Kəsrəvi&oldid=1042530"