Fales (Miletli)

Miletli Фалес

Miletli Fales (Yunan dilində:. Θαλῆς ὁ Μιλήσιος, 640/624 — 548/545 b.e.ə.) Qədim Yunanıstanda ilk filosof və riyaziyyat, fizika, astronomiya üzrə alim.

Miletli Fales ilə Sokrat (b.e.ə. 469-399) arasında az qala iki əsr keçsə də, fəlsəfədə onlar arasında təlimləri ilə bir-birindən bəzən seçilməyən ən çoxu 10-15 mütəfəkkir mövjuddur. Onların heç biri fəlsəfədə və tarixdə Sokrat qədər məşhur sima, həm də Sokrat qədər xalis filosof olmasalar da, bəşəriyyətin intellektual-mənəvi həyatının zirvə sahəsi olan fəlsəfəni yaradanlardır və bəzilərinin misilsiz uğurları indi də hər kəsi heyrətləndirə bilər.

İlk yunan filosofu Fales həm də alim idi. Həndəsədə adına çıxılan bir çox teoremləri və ölçmələri, o, misirlilərdən və babilistanlılardan əxz etmişdi. Lakin özünün də bir çox tapıntıları vardı: məsələn, sahildən dənizdə üzən gəmiyə qədərki məsafəni oradakı iki müxtəlif məntəqədən müşahi­də aparmaqla ölçmək...

Fales ideyası

Fales fəlsəfə üçün çox böyük əhəmiyyəti olan bir ideya irəli sürdü. O, hər şeyin sudan yarandığını dedi. Bu fikir indi çoxlarına gülməli də görünə bilər. Lakin Fales bu fikirlə ilkin substansiya anlamını və ideyasını yaratdı. Bununla bütün hər şeyi əhatə edən vahid baxışla dünyanın izah edilməsinə maraq oyatdı. "Bütün şeylər Allahla doludur" - deməklə Falesin dünyanın konseptual izahına jəhdləri dönülməz bir prosesə çevirdiyini iddia etsək, səhv etmərik.

Həmçinin bax

• Sokrat
• Aristotel

Mənbə

• Miletli Fales

Ədəbiyyat

• D. R. Dicks, Thales, The Classical Quarterly, New Series, Vol. 9, No. 2 (Nov., 1959), pp. 294—309. Online

• D. L. Couprie, How Thales Was Able to «Predict» a Solar Eclipse Without the Help of Alleged Mesopotamian Wisdom, Early Science and Medicine, Volume 9, Number 4, 2004, pp. 321—337 (17).

• A. A. Mosshammer, Thales’ Eclipse, Transactions of the American Philological Association, 1974, V. 111, p. 145.

• D. Panchenko, Thales’s Prediction of a Solar Eclipse, Journal for the History of Astronomy, 1994, V. 25, p. 275. Online

• F. R. Stephenson, L. J. Fatoohi, Thales' Prediction of a Solar Eclipse, Journal for the History of Astronomy, V. 28, p. 279. Online