Çöldonuzu: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Rubinbot (müzakirə | töhfələr)
k r2.5.4) (Bot redaktəsi əlavə edilir: ml:കാട്ടുപന്നി
k r2.6.4) (Bot redaktəsi əlavə edilir: av:Хъабан
Sətir 42: Sətir 42:
[[an:Sus scrofa scrofa]]
[[an:Sus scrofa scrofa]]
[[ar:خنزير بري]]
[[ar:خنزير بري]]
[[av:Хъабан]]
[[be:Дзік]]
[[be:Дзік]]
[[be-x-old:Дзік]]
[[be-x-old:Дзік]]

14:40, 10 sentyabr 2011 versiyası

Çöldonuzu
Elmi təsnifat
XƏTA: parentrang parametrlərini doldurmaq lazımdır.
???:
Çöldonuzu
Beynəlxalq elmi adı

Çöldonuzu (lat. Sus scrofa) - donuzlar fəsiləsindən gövşəməyən cütdırnaqlı məməli heyvan. Bədənin uzunluğu 130-175 sm, kütləsi 60-150 kq. Qaban ölçüləri və proporsiyaları müxtəlifdir. Başı iri, pazşəkilli. Qulaqları uzun və enli, gözləri balaca. Bədəni qalın donuz tükülüdür, qışda o daha qalın və daşa uzun olur. Belində donuz tükü pipiyi əmələ gətirib, heyvan qızışanda pipik dik durur. Rəngi açıq bozdan tutmuş qarayadək olur. Bala donuzlar zolaqlı olurlar. Qar qabanların hərəkət etməylərinə maneçilik törədir, bu vəziyyətdə onlar yırtıcılar tərəfindən asanlıqla tutula bilərlər. Qar hətta yem axtarmasını da çətinləşdirir.

Ümumi məlumat

Qaban sürü qurur. Yayda sürü gün batana yaxın otlamağa çıxırlar taki gün çıxanacan. Soyuqlar gələndə qabanlar günorta vaxtı fəallaşırlar. Yem axtararaq, meşə yanğınlarindan qaçaraq , qabaq uzun məsafələrə gedə bilir. Hər şeyi yeyir. Bitkilərin köklərini, kök yumrusunu, meyvə gilələrini, qozu, bitkilərin yaşıl hissələrini, həşəratları, xırda heyvanları - molyuskları, balıqları, gəmiriciləri və quşları yeyir. Yemin 2/3 hissəsini torpaqda eşələməklə tapır. Yaşadığı ərazinin ölçüsü yemin miqdarından asılıdır. Yaşadığı əraziyə yatdığı və çimdiyi yerlər(suyla, ya da çirklə doldurulmuş çalalar) də daxildir. İsti olanda heyvan daha tez-tez yuyunur. cüdlusme noyabr-yanvar aylarında yaranır. Erkəklər xırda qabanları sürüdən qovub, dişiləri təqib edirlər. Yaqin ki, cüdlükolərin yaradılması prosesi ildə iki dəfə olur. Hamiləlik dövrü 124-140 gün çəkir. Orta hesabla, 4-6 bala doğulur, hərdən 12. 2,5-3,5 ayadək ana bala donuzları əmizdirir.

Bir həftəlik donuzlar artıq özbaşına yem axtara bilərlər. Qabanın əsas düşməni canavardır. Qarlı qışda heyvanlar yırtıcının əlindən daha çox itki verir. Amma tək canavarlar çox nadir hallarda qoca qabanlara atılır., çünki bu çox qorxuludur. Qaban ev donuzu növünün banisidir. Azərbaycanda ovçuluğun əsas obyektlərindən biridir..Hetda el arasinda bele bir deyimde varki qaban akademiya bitirmisdir

Mənbə

  1. Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
  2. Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0