Fobiya: Redaktələr arasındakı fərq
k r2.6.4) (Bot redaktəsi əlavə edilir: kk:Фобия |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
'''Fobiya'''([[Yunan dili|yunanca]] φόβος — fobos (qorxu)) - təşviş və qorxu hissləri, həmçinin müxtəlif vegetativ əlamətlərlə müşayiət olunan haldır. Tez-tez müşahidə edilirsə təşviş pozuntuları adlanan müxtəlif növ nevrozlar təzahürü kimi təyin edilir. |
'''Fobiya'''([[Yunan dili|yunanca]] φόβος — fobos (qorxu)) - təşviş və qorxu hissləri, həmçinin müxtəlif vegetativ əlamətlərlə müşayiət olunan haldır. Tez-tez müşahidə edilirsə təşviş pozuntuları adlanan müxtəlif növ nevrozlar təzahürü kimi təyin edilir. [[Fobiya]] dayanıqlı şəkildə qorxunun yaranmasıdır. Onun çox sayda mənbələri vardır. Çox qəribə fobiyalar vardır: pelidofobiya — [[keçəllik|keçəl]]lərdən qorxmaq, alektrofobiya — [[toyuq]]lardan qorxmaq, triskaidekafobiya — [[13]] rəqəmindən qorxmaq, fobofobiya — qorxmaq qorxusu və s. |
||
Göstəriciləri - ürək döyünməsi, baş gicəllənməsi, tərləmə, titrəmə, tənginəfəslik, ürək bulanması, əzələlərdə gərginlik, əllərin və ayaqların keyiməsi. |
Göstəriciləri - ürək döyünməsi, baş gicəllənməsi, tərləmə, titrəmə, tənginəfəslik, ürək bulanması, əzələlərdə gərginlik, əllərin və ayaqların keyiməsi. |
16:33, 13 noyabr 2011 tarixindəki versiya
Fobiya(yunanca φόβος — fobos (qorxu)) - təşviş və qorxu hissləri, həmçinin müxtəlif vegetativ əlamətlərlə müşayiət olunan haldır. Tez-tez müşahidə edilirsə təşviş pozuntuları adlanan müxtəlif növ nevrozlar təzahürü kimi təyin edilir. Fobiya dayanıqlı şəkildə qorxunun yaranmasıdır. Onun çox sayda mənbələri vardır. Çox qəribə fobiyalar vardır: pelidofobiya — keçəllərdən qorxmaq, alektrofobiya — toyuqlardan qorxmaq, triskaidekafobiya — 13 rəqəmindən qorxmaq, fobofobiya — qorxmaq qorxusu və s.
Göstəriciləri - ürək döyünməsi, baş gicəllənməsi, tərləmə, titrəmə, tənginəfəslik, ürək bulanması, əzələlərdə gərginlik, əllərin və ayaqların keyiməsi.
Üç yerə bölünür:
- 1.Aqrofobiya — küçə, meydan, bazar, teatr, kino, tünel və sair bu kimi yerlərdən qorxurlar. Çox vacib olduqda belə yerlərə ailə və dostları ilə gedirlər.
- 2.Spesifik fobiya — heyvanlardan (özü də təkcə yırtıcı yox, həm də ev heyvanlarından), yüksəklikdən, qapalı və açıq mühitlərdən, təyyarəyə və liftə minməkdən qorxurlar.
- 3.Sosial fobiya — daha çox ictimai yerlərdə yeməkdən, danışmaqdan və ya yazmaqdan, həmçinin ictimai nəqliyyatdan istifadə etməkdən, qonaq qəbul etməkdən, əl-ələ görüşməkdən qorxurlar.
Fobiyalar müxtəlif yaşlarda başlaya bilər. Geniş yayılmış əsəb pozuntularıdır: fobiyalardan əhalinin 15-18%-i əziyyət çəkir[1]. Fobiyaların aşkar edilməsində Zanqın özünüqiymətləndirmə təşviş cədvəli istifadə edilir.
Müalicəsi psixoterapiya yolu ilə mümkündür. Bəzən dərman preparatlarının köməyi ilə də müalicə oluna bilirlər.
- Akluofobiya - qaranlıqdan qorxmaq.
- Antropofobiya - insanlardan qorxmaq.
- Batofobiya — dərinlik qorxusu.
- Bibliofobiya — kitablardan qorxmaq.
- Fotofobiya — işıqdan qorxmaq.
- Qolossofobiya — ictimai yerlərdə danışmaqdan qorxmaq.
- Monofobiya — təklikdən qorxmaq.
- Xlostorofobiya — qapalı yerlərdən qorxmaq.
- Agirofobiya - küçədən qorxmaq
- Agorafobiya – açıq yerdən və ya kütlədən qorxmaq
- Ailurofobiya – pişikdən qorxmaq
- Akluofobiya – qaranlıqdan qorxmaq
- Akrofobiya – hündür yerdən qorxmaq
- Algofobiya – ağrıdan qorxmaq
- Amaksofobiya – maşından (və ya nəqliyyatdan) qorxmaq
- Amatofobiya – toz qorxusu
- Amnezifobiya – hafizəsini itirməkdən qorxmaq
- Amofobiya – iti cisimlərdən qorxmaq
- Anemofobiya – fırtına qorxusu
- Antlofobiya – sel qorxusu
- Apifobiya – arılardan qorxmaq
- Araknofobiya – hörümçəkdən qorxmaq
- Astenofobiya – gücsüz olmaqdan qorxmaq
- Astrafobiya – şimşək qorxusu
- Atelofobiya – mükəmməl olmamaq və ya ola bilməmək qorxusu
- Aviofobiya – uçuş qorxusu
- Ballistofobiya - silahdan ya da mərmidən qorxma
- Batofobiya- dərinlik qorxusu, yüksək binaların yanından keçməkdən qorxma
- Batrakofobiya- qurbağa, salamandr kimi heyvanlardan qorxma
- Belonefobiya- iynədən qorxma
- Bibliyofobiya- kitablardan qorxma
- Bromidrosifobiya- vücud qoxusundan qorxma
- Brontofobiya- göy gurultusundan qorxma
- Dentofobiya- diş həkimindən qorxma
- Dekatriaparaskevifobiya- ayın 13'ünün Cümə gününə təsadüf etməsi qorxusu
- Elektrofobiya- elektrikdən qorxma
- Emetofobiya- qusmaqdan qorxma
- Entomofobiya- böcəklərdən qorxma
- Endofobiya- Geyim qorxusu
- Epistaksiyofobiya- burun qanamasından qorxma
- Eritrofobiya- üz qızarmasından qorxma
- Farmakofobiya- dərmanlardan qorxmaq
- Fazmofobiya- ruhdan qorxmaq
- Febrifobiya- qızdırmadan qorxmaq
- Filemafobiya- öpməkdən və ya öpüşməkdən qorxmaq
- Filofobiya- sevməkdən, aşiq olmaqdan qorxmaq
- Fobofobiya-qorxmaqdan qorxmaq
- Fotofobiya- işıqdan qorxmaq
- Gametofobiya- evlənməkdən qorxmaq
- Gefirofobiya- körpüdən keçməkdən qorxmaq
- Gerontofobiya- yaşlı insanlardan və ya qocalmaqdan qorxmaq
- Glossofobiya-cəmiyyət qarşısında çıxış etməkdən qorxmaq
- Haptofobiya- toxunulmaqdan qorxmaq
- Harpaksofobiya- oğrulardan və ya hər hansı bir cinayətin qurbanı olmaqdan qorxmaq
- Helyofobiya- günəşdən qorxmaq
- Hematofobiya- qan qorxusu
- Herpetofobiya-sürünənlərdən qorxmaq
- Hidrofobiya-sudan, üzməkdən və ya boğulmaqdan qorxmaq
- Higrofobiya-nəmdən və ya yağışdan qorxmaq
- Hipegiyafobiya- məsuliyyətdən (cavabdehlikdən) qorxmaq
- Hipnofobiya- yatmaqdan qorxmaq
- Hipofobiya- atlardan qorxmaq
- Homiklofobiya- sisdən qorxmaq
- Homofobiya- homoseksuallardan qorxmaq
- İhtiyofobiya- balıqlardan qorxma
- İslamofobiya - müsəlmandan qorxma
Mənbə
- ↑ Təşviş pozuntuları: fobiyalar, panik hücumlar: əsas simptomlar, təşviş və fobiyalar testi, müalicə, psixoterapiya.