Gün xan: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
'''Gün Xan''' - türk və altay mifologiyasında günəş xaqanı. '''Kün (Kön) Xan''' olaraq da |
'''Gün Xan''' - türk və altay mifologiyasında günəş xaqanı. '''Kün (Kön) Xan''' olaraq da bilinir. [[Oğuz xan]]ın səmavi olan ikinci yoldaşından doğulan oğludur. Yer üzünün həyat qaynağı olan işıqları səbəbiylə Günəşə duyulan heyranlığın mifolojik dışavurumudur. Gün xanın [[onqon]]u Laçın (Şahin) kuşudur. Maviyə çalan bir rəngi vardır. Digər quşları avlamakta istifadə edilər. Gün Xan qızıl bir otağ (çadır) kurdurur. Sağ tərəfinə qırx qulac yüksəkliyindən bir dirək diktirir. Üzərinə də qızıl bir toyuq qoydurar. Çünki Türk mifologiyasında qızıl, Günəşin məcazi bir simvoludur. Hamilə qadın yuxusunda Günəş görsə qızı olar. Günbatımını izləmək çox yaxşı qarşılanmaz. Kötücül varlıqlar Güneşi boğmağa çalışır, batarkən qırmızıya boyanmasının səbəbi budur. "Gün işığı görmeyesin" kimi beddualar xalq inancında əhəmiyyətli bir yerə malikdir. |
||
== Etimologiya == |
== Etimologiya == |
11:45, 8 dekabr 2011 versiyası
Gün Xan - türk və altay mifologiyasında günəş xaqanı. Kün (Kön) Xan olaraq da bilinir. Oğuz xanın səmavi olan ikinci yoldaşından doğulan oğludur. Yer üzünün həyat qaynağı olan işıqları səbəbiylə Günəşə duyulan heyranlığın mifolojik dışavurumudur. Gün xanın onqonu Laçın (Şahin) kuşudur. Maviyə çalan bir rəngi vardır. Digər quşları avlamakta istifadə edilər. Gün Xan qızıl bir otağ (çadır) kurdurur. Sağ tərəfinə qırx qulac yüksəkliyindən bir dirək diktirir. Üzərinə də qızıl bir toyuq qoydurar. Çünki Türk mifologiyasında qızıl, Günəşin məcazi bir simvoludur. Hamilə qadın yuxusunda Günəş görsə qızı olar. Günbatımını izləmək çox yaxşı qarşılanmaz. Kötücül varlıqlar Güneşi boğmağa çalışır, batarkən qırmızıya boyanmasının səbəbi budur. "Gün işığı görmeyesin" kimi beddualar xalq inancında əhəmiyyətli bir yerə malikdir.
Etimologiya
(Gün/Kün/Kön) kökündən törəmişdir. Gündüz ve başqaca Günəş deməkdir. Monqolcada Gün, dərin deməkdir.