İfrat yeni ulduz: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k r2.6.4) (Bot redaktəsi əlavə edilir: tl:Supernoba
MystBot (müzakirə | töhfələr)
k r2.7.1) (Bot redaktəsi dəyişdirilir: bn:অতিনবতারা
Sətir 13: Sətir 13:
[[be:Звышновая зорка]]
[[be:Звышновая зорка]]
[[bg:Свръхнова]]
[[bg:Свръхнова]]
[[bn:অতিনবতারা]]
[[bn:অতি নবতারা]]
[[bs:Supernova]]
[[bs:Supernova]]
[[ca:Supernova]]
[[ca:Supernova]]

01:24, 7 fevral 2012 tarixindəki versiya

İfrat yeni ulduz güclü partlayış nəticəsində parlaqlığı kəskin artan ulduz. Müşahidə əlamətlərinə görə yeni ulduza bənzəyir, lakin alışması daha güclüdür. Parlaqlığı kəskin artaraq 2-3 həftədə maksimuma çatır (bu vaxt o, Günəşdən milyard dəfə parlaq ola bilir) və 5-20 min km/san sürətlə genişlənən örtük (təbəqə) kənara atılır. Genişlənmə nəticəsində örtüyün sıxlığı, bu səbəbdən də şüalanması zəifləyir. İfrat yeni ulduzla ətrafdakı ulduzlararası mühitin qarşılıqlı təsiri nəticəsində örtüyün genişlənmə sürəti azalır, təqr. yüz min ildən sonra örtük ulduzlararası maddə ilə tamamilə qarışır və onun kinetik enerjisi 1051 erqə çatır (bu, Günəşin 10 mlrd. ildə şüalandırdığı enerji qədərdir). Qalaktikalarda ifrat yeni ulduz böyük parlaqlığına görə müşahidə edilir. Hər qalaktikada 50-300 ildən bir ifrat yeni ulduz alınması baş verir. İfrat yeni ulduz alışdıqda kosmik şüalar yaranır. 1054 ildə ifrat yeni ulduzun alışması nəticəsində Yengəcəbənzər dumanlıq yarandı. İfrat yeni ulduzlar kütləyə görə Günəş kütləsindən 8-10 artıq olan ulduzların yaşayış müddətinin sonudur.

Şablon:Link FM Şablon:Link FM Şablon:Link GA Şablon:Link FM Şablon:Link FM