Nişapur: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun

Sətirdə

19:53, 20 mart 2012 tarixindəki versiya

Nişapur (fars. نیشابور‎‎, Neyshābūr), İranın şimal-şərqində olan Rəzəvi Xorasan ostanında şəhər.

Məşhəd yaxınlarında Binalud dağının ətəklərində verimli və düz bir əraziyə yayılan şehər taxıl ve ticarət yoluyla İran iqtisadiyyatına böyük qatqısı var. Bişapurla bərabər Nişapurun da adı Sasani hökmdarı I Şapurdan gəlməkdədir. Ömər Xəyyam və Fəridəddini-i Əttâr-i Neyşapuri iki önəmli şair ve arif bu şəhərdə yaşamışlardır.

Tarixi

Nişapur Səlcuqluların paytaxtı idi.

Səlcuqluların qələbəsini həzm edə bilməyən Sultan Məsud Qəznəvi Hindistandan hərbi qüvvələrini geri çağıraraq, 50 min qoşun və 300 döyüş fili ilə onların üzərinə hücum etdi.1039-cu ildə baş verən döyüşdə səlcuqlular məğlub oldular. Sultan Məsud isə Nişapuru ələ keçirdi. Qüvvələrini yenidən toplayan səlcuqlular 1040-cı ilin may ayının 20-də Dandanakan ətrafında Sultan Məsudla döyüşə girdilər. Bu döyüşdə qəznəli ordusu ağır məğlubiyyətə uğradı. Sultan Məsud Hindistana qaçdı, lakin yolda öz adamları tərəfindən öldürüldü. Dandanakan zəfəri oğuzların Anadoluya yürüşü və yeni bir zəfər üçün sanki siqnal oldu. Bu döyüşdən sonra paytaxtı Nişapur olan və sərhədləri İraqa, Amudəryaya, Sistana (Herat) qədər uzanan böyük bir ərazidə Səlcuqlu imperiyası yarandı.

Səlcuqlular Nişapurdan da Anadoluya doğru hərəkət etməyə başladılar. Onların bir məqsədi vardı: Anadolu Bizansdan alınacaq və buralar əbədi olaraq türk yurdu olacaqdı. Artıq addım-addım Anadolunu türk torpağı edən Çağrı vəToğrul bəy Bizansa ağır zərbələr vurmaqda davam edirdilər. 1046-cı ildə oğuzlar Gəncəni ələ keçirdilər. Toğrul bəy İbrahim Yınalı Azərbaycan valisi elan etdikdən sonra Ərzurumu, Qarazı ələ keçirdi. 18 sentyabr 1048-ci ildə Həsənqala ətrafında oğuzlar Bizans qoşunun darmadağın edərək, 18 min əsgəri əsir aldılar. Bu məğlubiyyətdən sonra Bizans imperatoru Monomax Toğrul bəyin yanına elçi göndərdi. Bizans Səlcuqlu dövlətinə vergi verməyə və İstanbuldakı dağıdılmış məscidi bərpa etməyə məcbur oldu. Bu qələbələrdən sonra Xəlifə Toğrul bəyi Bağdada dəvət etdi. O, 17 yanvar 1055-ci ildə Bağdada getdi və burada böyük təntənə ilə qarşılandı.

Məşhur nişapurlular

Qalereya

Əttarın türbəsi
Ömər Xəyyamın türbəsi
Kamaləlmülkün türbəsi
İmamzadə Mahruq türbəsi

İmamzadə Mahruq türbəsi

@@ Sətir 8: / Sətir 8: @@
 |Gerbin ölçüsü        =
 |Xəritənin ölçüsü     =
-<!-- Şəhərin xəritə üzərində işarələnməsi -->
 |pushpin_map          =  İran
+|pushpin_label_position=
-|pushpin_label_position= <!-- Xəritənin üzərində şəhərin adının yerləşmə istiqaməti. {left, right, top, bottom, none} variantlarından birni seçə bilərsiniz. Heç bir variant seçməsəniz ''right'' avtomatik seçilir. -->
 |label                =  Nişapur
 |name                 =  Nişapur
+|pushpin_mapsize      =
-|pushpin_mapsize      =  <!-- Xəritənin ölçüsü. Rəqəmdən sonra "px" yazmağa ehtiyac yoxdur. Yəni "280px" əvəzinə sadəcə "280" yazın. Avtomatik olaraq 250 müəyyənləşdirilmişdir. -->
  |latd=36 |latm=12 |lats= |latNS=N
  |longd=058 |longm=48 |longs= |longEW=E
@@ Sətir 35: / Sətir 33: @@
 }}
-'''Nişapur''' ({{lang-fa|نیشابور‎}}, ''Neyshābūr''), [[İran]]ın şimal-şərqində olan [[Rəzəvi Xorasan]] əyalətində bir şəhər.
+'''Nişapur''' ({{lang-fa|نیشابور‎}}, ''Neyshābūr''), [[İran]]ın şimal-şərqində olan [[Rəzəvi Xorasan ostanı]]nda şəhər.
 [[Məşhəd]] yaxınlarında [[Binalud dağı]]nın ətəklərində verimli və düz bir əraziyə yayılan şehər taxıl ve ticarət yoluyla İran iqtisadiyyatına böyük qatqısı var. Bişapurla bərabər Nişapurun da adı [[Sasani]] hökmdarı [[I Şapur]]dan gəlməkdədir.
@@ Sətir 55: / Sətir 53: @@
 *[[İmadəddin Ay Aba]]
 *[[Ədüdiddin Ay Aba]]
 == Qalereya ==
@@ Sətir 66: / Sətir 63: @@
 </gallery>
 </center>
-== Həmçinin bax ==
-*[[İran]]
 [[Kateqoriya:Nişapur| ]]

Nişapur: Redaktələr arasındakı fərq

19:53, 20 mart 2012 tarixindəki versiya

Tarixi

Məşhur nişapurlular

Qalereya

Naviqasiya menyusu

Axtar