Beynəlxalq Əmək Təşkilatı: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
MystBot (müzakirə | töhfələr)
k r2.7.1) (Bot redaktəsi dəyişdirilir: kk:Халықаралық еңбек ұйымы
Sətir 40: Sətir 40:
[[bg:Международна организация на труда]]
[[bg:Международна организация на труда]]
[[bi:Oganaesesen blong ol Leba Raonwol]]
[[bi:Oganaesesen blong ol Leba Raonwol]]
[[bn:আন্তর্জাতিক শ্রম সংস্থা]]
[[ca:Organització Internacional del Treball]]
[[ca:Organització Internacional del Treball]]
[[cs:Mezinárodní organizace práce]]
[[cs:Mezinárodní organizace práce]]

00:30, 12 aprel 2012 versiyası

BƏT-in loqosu.

Beynəlxalq Əmək Təşkilatı - Əmək münasibətlərini tənzim edən BMT-nin ixtisaslaşmış qurumlarından biri.

Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (BƏT) 1919-cu ildə, I Dünya Müharibəsindən sonra, Versal müqaviləsi əsasında yaradılmışdır. 1919-cu ilin yanvar-aprel aylarında Dünya konfransının Əmək Komissiyasının Parisdə və Versalda keçirilən I yığıncağında BƏT-in Konstitusiyası qəbul edilmişdir. Komissiyanın tərkibi doqquz dövlətin, Belçika, Kuba, Çexoslovakiya, Fransa, İtaliya, Yaponiya, Polşa, Birləşmiş Krallığın və ABŞ-ın nümayəndələrindən ibarət idi və komissiyaya Amerika Əmək Federasiyasının rəhbəri Samuel Gompers başçılıq edirdi. Komissiyanın tərkibində həm hökumətlərin, həm işəgötürənlərin, həm də işçilərin nümayəndələri iştirak etmişdilər.

1919-cu ilin oktyabr ayında Vaşinqtonda keçirilən I Beynəlxalq Əmək Konfransında BƏT-in altı Konvensiyası qəbul olunmuşdur. Bu konvensiyalar əsasən istehsalatda iş saatlarının normalarını, işsizlərin, anaların sosial müdafiəsini, qadınların, yeniyetmələrin gecə işlərini və həmçinin yeniyetmələrin minimal yaş həddini özündə əks etdirmişdir. 1920-ci ildən Cenevrədə yerləşən BƏT-in Beynəlxalq Əmək Bürosunun I direktoru, fransalı Albert Tomasın rəhbərliyi ilə 2 il ərzində 16 Beynəlxalq Əmək Konvensiyası və 18 Tövsiyə qəbul edilmişdir. 1926-cı ildə təşkilatın nəzdində ekspertlər komitəsi yaradılmış və indiyə qədər fəaliyyət göstərən bu komitənin tərkibini müstəqil hüquqşünaslar təşkil edir.

1939-cu ildə II Dünya Müharibəsinin qaçılmaz olduğu vaxtda amerikalı Con Vinant BƏT-in rəhbərliyinə gəlir. 1940-cı ilin may ayında təhlükəsizliklə bağlı BƏT-in ştab-ofisi müvəqqəti olaraq Kanadada yerləşdirilir. ABŞ-ın Böyük Britaniyada səfiri təyin olunması ilə əlaqədar 1941-ci ildə Con Vinantı irlandiyalı Eduard Pelan əvəz edir. Onun təşəbbüsü ilə II Dünya Müharibəsinin qızğın vaxtı Filadelfiyada 41 ölkənin hökumət, işəgötürən və işçilərin nümayəndələrinin iştirakı ilə Beynəlxalq Əmək Konfransının keçirilən yığıncağında Konstitusiyaya əlavələr haqqında Deklarasiya qəbul edildi. 1946-cı ildə BƏT yeni yaradılmış Birləşmiş Millətlər Təşkilatının ixtisaslaşdırılmış bölməsi kimi qəbul edilir.

Amerikalı Devid Mors 1948-1970-ci illərdə BƏT-in baş direktoru olur. Bu dövrdə təşkilat özünün universal xarakterini alır, büdcəsi beş dəfə, əməkdaşların sayı dörd dəfə artır. BƏT-in 1960-cı ildə Cenevrədə Beynəlxalq sosial-əmək tədqiqatları institututu, 1965-ci ildə Turində Beynəlxalq Təhsil mərkəzi yaranır. Təşkilat özünün 50 illiyində, 1969-cu ildə Nobel mükafatına layiq görülür. 1970-1973-cü illərdə BƏT-na Böyük Britaniyalı Uilfred Cenks rəhbərlik edir və onu Fransalı Fransis Blanşar əvəz edir. F.Blanşarın rəhbərliyi dövründə BƏT ölkələrlə əlaqələri genişləndirir. Təşkilat Polşanın diktaturadan azad olunmasında böyük rol oynayır. "Soyuq müharibə" dövründə BƏT-na belçikalı Mişel Nansenne rəhbərlik edir. 1999-cu ilin mart ayında BƏT-in rəhbərliyinə Çili nümayəndəsi Xuan Somaviya gəlir.

Hazırda BƏT-in mənzil qərargahı Cenevrədə (İsveçrə) yerləşir.

BƏT sosial iqtisadi, insan və əmək hüquqlarını müdafiə edən nüfuzlu beynəlxalq təşkilatdır. BƏT-in digər ixtisaslaşdırılmış təşkilatlardan əsas fərqi onda üçtərəfli təmsilçiliyin olmasıdır. Həm hökumətlərin, həm işəgötürənlərin, həm də işçilərin nümayəndələri BƏT-in bütün direktiv orqanlarında təmsil olunurlar və konvensiyaların, tövsiyələrin qəbul edilməsində iştirak edirlər. BƏT-in Ali orqanı ildə bir dəfə çağırılan Beynəlxalq Əmək Konfransıdır. Konfranslar arası dövrdə BƏT-in siyasətini həyata keçirən seçkili inzibati şuradır. BƏT-in daimi fəaliyyətində olan katibliyi Beynəlxalq Əmək Bürosudur. Başqa strukturlar, komitələr də fəaliyyət göstərir. BƏT-in Konfransı əmək sahəsinə dair beynəlxalq normativ sənədlərin qəbulu ilə bağlıdır. Bu sənədlər konvensiya və tövsiyələr şəklində olur. Konfrans həmçinin ölkələrin qoşulduğu konvensiyalara əməl etmələrinə nəzarət edir.

Azərbaycan Respublikası 12 may 1992-ci ildə bu təşkilata üzv olmuş, onun 57 Konvensiyasına qoşularaq burada təsbit olunmuş prinsip və normaları qəbul etmişdir.

Xarici keçidlər

Mənbə

 (ərəb.)