Suriyada vətəndaş müharibəsi: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k r2.7.2+) (Bot redaktəsi dəyişdirilir: sr:Грађански рат у Сирији
k r2.7.3) (Bot redaktəsi dəyişdirilir: zh:叙利亚内战
Sətir 98: Sətir 98:
[[vi:Nổi dậy ở Syria 2011–2012]]
[[vi:Nổi dậy ở Syria 2011–2012]]
[[wa:Revintreye siryinne di 2011]]
[[wa:Revintreye siryinne di 2011]]
[[zh:2011-2012年叙利亚动乱]]
[[zh:叙利亚内战]]

00:49, 8 avqust 2012 versiyası

Şablon:Güncəl

Suriya iğtişaşları
20 mart 2011-ci iltarixinə kimi etiraz aksiyalarının baş verdiyi şəhərlərin xəritəsipx
Yer Suriya
Tarix 15 mart 2011-ci il
Həlak olanlar 10.000-dən çox
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Suriya hakimiyyətinin ölkədə siyasi islahatların keçirəcəyini vəd verməsinə baxmayaraq, Deraa şəhərində minlərlə insan yenidən etiraz aksiyası keçirir.Suriyada hökumət əleyhinə etiraz aksiyaları martın 15-də başlayıb. Ən geniş aksiyalar ölkənin cənubunda, Deraa şəhərində keçirilib. Burada polis və etiraz aksiyası iştirakçıları arasında baş vermiş toqquşmalar zamanı rəsmi 43 nəfər, qeyri rəsmi isə 100 nəfər həlak olub. [1] Suriyanın Dəraa şəhərində polis və hərbçilər küçələrə çıxaraq nümayiş edən insanlara atəş açıb. Gülləbaranda 5 nəfər həlak olub, onlarla müxalifətçi yaralanıb. Öməri məscidinin yanında nümayiş keçirənlərə qarşı isə gözyaşardıcı qazdan istifadə olunub. Paytaxt Dəməşqdən 100 kilometr cənubda yerləşən Dəraa şəhərində prezident Bəşər Əsədə qarşı etiraz nümayişləri ötən həftənin cümə günü başlanıb. Nümayişçilərə qarşı polis rezin güllələr və gözyaşardıcı qazdan istifadə edib. Nümayişin dağıdılması nəticəsində həmin gün 6 nəfər həlak olmuşdu. 11 yaşlı oğlan isə gözyaşardıcı qazdan zəhərlənib ölmüşdü. Suriyada müxalifətçilərə qarşı güc tətbiqini ABŞ və Avropa Birliyi qətiyyətlə pisləyib. [2]

Bu gün Suriyada 6 gündür ki, aksiyaların davam etdiyi Daraa şəhərindəki məsciddə partlayış baş verib. Lent.az-ın “mignews.com” saytına istinadən verdiyi məlumata görə, ölənlər arasında məscidə yaralılara kömək etməyə gələn həkim də var. Beləliklə, son günlər Suriyada ölənlərin sayı 10 nəfərə çatıb. Xatırladaq ki, Daraa şəhərində hökumət əleyhinə keçirilən aksiyanın iştirakçıları martın 21-də dövlət hakimiyyətinin əsas simvollarından sayılan keçmiş prezident, hazırkı prezident Bəşər Əsədin atası Hafiz Əsədin heykəlini dağıdıblar. Aksiyaçılar şəhərdə qubernatorun iqamətgahını, hakim partiyanın mənzil-qərargahını, məhkəmənin binasını yandırıblar. Aksiyanı yatırmaq üçün şəhərə elitar tank qoşunlarının 4-cü diviziyası göndərilib. Martın 22-də hökumət qüvvələrin açdığı atəş nəticəsində 5 nəfər ölüb, 6 nəfər yaralanıb. Qeyri-rəsmi məlumatlara görə isə 20 nəfər ölüb. 300 nəfərdən çox insan yaralanıb. [3]

Suriyada azadlıq tələbilə paytaxt Dəməşq və ölkənin cənubunda Deraa şəhərində etiraz nümayişləri keçirilib. Hökumət qüvvələri bu gün etiraz nümayişinə yollanan insanlara atəş açıb. Şahidlərin və insan hüquqları fəallarının bildirdiyinə görə, Sanameyn kəndi yaxınlığında insident zamanı 15 nəfər həlak olub. Azadlıq tələbilə insanlar paytaxt Dəməşq də daxil olmaqla ölkənin bir sıra şəhərlərində etiraz nümayişləri keçirilib. Sanameyn yaxınlığında vurulan nümayişçilərin İordaniya ilə sərhəddə yaxın Deraa şəhərinə yollandığı bildirilir. Keçən həftə Deraada keçirilən nümayişlər zamanı 15 adam həlak olmuşdu. Dəməşqdə cümə namazından sonra təxminən 200 adam Deraa şəhərinin sakinlərinə dəstək məqsədilə nümayiş keçirib. Röyters xəbər agentliyinin məlumatına görə, onlarla adam həbs edilib. [4]

2011-cil martın 26-da Suriya hökuməti Saydnaya həbsxanasında saxlanılan 260 siyasi məhbusu azad edib. Həbsdən buraxılanların böyük əksəriyyəti dini birliklərin üzvləridir. Bundan əlavə, 14 kürd də azad edilib. Hüquq müdafiəçiləri bildirirlər ki, hökumət məhbusları ölkənin liberallaşdırılması ilə bağlı kurs çərçivəsində azad ediblər. Rəsmi Dəməşq ərəb ölkələrində başlayan etiraz aksiyalarının Suriyaya keçməsindən sonra bu addımı atmağa məcbur olub. Hökumətin güzəştlərlə bağlı vədlərinə baxmayaraq, ölkədə etiraz aksiyaları dayanmır. Rəhbərlik isə aksiyaları silah gücünə yatırır. Son bir neçə gün ərzində etiraz aksiyalarının dağıdılması zamanı onlarla insan öldürülüb. [5]

“Əl-Ərəbiyyə” telekanalı bildirib ki, martın 29-da Suriya hökuməti istefaya göndəriləcək. Müşahidəçilərin fikrincə, nazirləri istefaya göndərməklə prezident Bəşər Əsəd ölkədəki etiraz aksiyalarına son veriləcəyinə ümid edir. Bundan başqa, Suriyanın Ana Yasasının 8-ci maddəsi də dəyişdirilir. Həmin müddəada bildirilirdi ki, hakim BƏƏS partiyası dövlətin və cəmiyyətin əsas partiyasıdır. Ötən gün Suriya prezidenti 1963-cü ildən bəri tətbiq edilən fövqəladə rejim də ləğv edib. [6]

Suriya hökuməti istefa verib. “Əl-Cəzirə” telekanalı prezident Bəşər Əsədin hökumətin istefasını qəbul etdiyi barədə məlumat yayıb. [7] [8]

Hadisələrin qısa xronikası

  • 15 mart — Dəməşqdə hökümətdən islahatlar tələbi ilə nümayiş təşkil olunur. 6 nəfər həbs olunub.[9].
  • 18 mart — Son on ildə ən ciddi qarışıqlıq başlandı[10]. Minlərlə etirazçı küçələrə çıxdılar və «Allah, Suriya, Azadlıq» və antikorrupsiya şüarları səsləndirməyə başladılar.[11]. Deraa şəhərində nümayiş başladı, nümayiş zorla dağıdıldı, 2 nəfər öldürüldü. Mitinq Baniyas limanında və Xoms şəhərində də keçirildi.[12]. Başqa məlumata görə 3 və ya 4 [13], yaxud 5 nəfər həlak olub[14].
  • 27 mart - hakimiyyət Latakidə 12 nəfərin öldüyü haqda məlumat verir.[15] Hökumət 1963-cü ildən fövqəladə vəziyyət haqqında qanunun ləğv olunmacağını elan edirlər.[16]
  • 29 mart - KİV-in proqnizlarına görə Suriyada hökumət istefaya gedəcək. Axşam prezidentin televiziyada çıxışı gözlənilir.[17] Şəhərlərdə kütləvi nümayişlər keçirilib.
  • 30 mart - Prezidentin parlament qarşısında çıxışı gözlənilir.

İstinadlar

  1. Suriyanın Deraa şəhərində minlərlə insan yenidən etiraz aksiyası keçirir
  2. http://milli.az/news/world/41918.html Suriyada müxalifətçilərə divan tutulur
  3. Suriya da silkələnir
  4. Suriya qaynayır
  5. Suriyada 260 siyasi məhbus azad edildi
  6. Sabah Suriya hökuməti istefaya gedəcək
  7. Suriya hökuməti istefa verdi
  8. Suriya hökuməti istefaya getdi
  9. В Сирии прошли антиправительственные демонстрации
  10. "Clashes erupt at protests in Syria" (ingilis). Aljazeera. 18 марта 2011 года.
  11. "Middle East unrest: Two killed at protest in Syria" (ingilis). BBC. 18 марта 2011 года.
  12. http://www.rosbalt.ru/main/2011/03/18/830148.html
  13. http://www.lenta.ru/news/2011/03/19/syria/
  14. http://www.rbc.ru/rbcfreenews/20110319033008.shtml
  15. Дамаск подтвердил гибель 12 человек в Латакии
  16. Власти Сирии заявили, что закон о чрезвычайном положении будет отменен
  17. Правительство Сирии ушло в отставку.

Həmçinin bax