Cihazlar və qurğular: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 2: | Sətir 2: | ||
*Ampermetr - cərayan şiddətini ölçən cihaz. İşləmə prinsipi cərəyanlı çərçivəyə maqnit sahəsinin göstərdiyi yönəldici təsirə |
*Ampermetr - cərayan şiddətini ölçən cihaz. İşləmə prinsipi cərəyanlı çərçivəyə maqnit sahəsinin göstərdiyi yönəldici təsirə |
||
əsaslanır. Dövrəyə ardıcıl qoşulur. |
əsaslanır. Dövrəyə ardıcıl qoşulur. |
||
Antenna-elektromaqnit dalğalarını qəbul etmək üçün işlədilir.İş prinsipi elektromaqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. |
|||
Altimetr-hündürlük ölçəndir.İş prinsipi atmosfer təzyiqinin hündürlükdən asılılığına əsaslanır. |
|||
Açar-dövrəni qapayıb açmaq üçün işlədilir. |
|||
Akkumlyator-sabit cərəyan mənbəyidir.İş prinsipikənar qüvvələrin təsirinə əsaslanır. |
|||
*Areometr - mayelərin sıxlığı təyin edən cihaz. İşləmə prinsipi Arximed qanununa əsaslanır. |
*Areometr - mayelərin sıxlığı təyin edən cihaz. İşləmə prinsipi Arximed qanununa əsaslanır. |
||
*Barometr ( civəli barometr ) - atmosfer təzyiqini ölçən cihaz. İş prinsipi Paskal qanununa əsaslanır. |
*Barometr ( civəli barometr ) - atmosfer təzyiqini ölçən cihaz. İş prinsipi Paskal qanununa əsaslanır. |
||
Burulma tərəzisi-qarşılıqlı təsir qüvvələrini aşkar etmək və ölçmək üçün işlədilir.İş prinsipi Huk qanununa əsaslanır. |
|||
Daxili yanma mühərriki-istilik mühərrikidir.Yanacağın daxili enerjisini mexaniki enerjiyə çevirir. |
|||
*Barometr – aneroid - atmosfer təzyiqini ölçən cihaz. İş prinsipi atmosfer təzyiqi ilə metal qutunun sıxılmasına əsaslanır. |
*Barometr – aneroid - atmosfer təzyiqini ölçən cihaz. İş prinsipi atmosfer təzyiqi ilə metal qutunun sıxılmasına əsaslanır. |
||
Difraksiya qəfəsi-işığın dalğa uzunluğunu təyin etmək üçün istifadə olunur.İş prinsipi difraksiya və interferensiya hadisələrinə əsaslanır. |
|||
Dəyişən cərəyan generatoru-dəyişən elektrik cərəyanı yaradır.Mexaniki enerjini elektrik enerjisinə çevirir. İş prinsiri elektromaqnit induksiya hadisəsinə əsaslanır. |
|||
Detektor-yüksək tezlikli siqnallardan alçaq səs tezlikli siqnalları ayırır.İş prinsipi p-n keçidin(diodun)birtərəfli keçiriciliyi xüsusiyyətinə əsaslanır. |
|||
Dozimetr-radioaktiv şüalanmanı ölçür. |
|||
*Dinamometr - qüvvəni ölçən cihaz. Yaylı dinamometrin iş prinsipi Huk qanununa əsaslanıb. |
*Dinamometr - qüvvəni ölçən cihaz. Yaylı dinamometrin iş prinsipi Huk qanununa əsaslanıb. |
||
*Dilatometr - qazların istidən genişlənməsini müşahidə etmək üçündür. |
*Dilatometr - qazların istidən genişlənməsini müşahidə etmək üçündür. |
||
Eynək-görmənin nöqsanlarını aradan qaldırır.İş prinsipi işığın sınma qanununa əsaslanır. |
|||
*Elektrometr - potensiallar fərqini təyin edən cihaz. İş prinsipi elektromaqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. |
*Elektrometr - potensiallar fərqini təyin edən cihaz. İş prinsipi elektromaqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. |
||
*Elektroskop - cisimlərin yüklənməsini aşkar edən cihaz. İş prinsipi Kulon qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. |
*Elektroskop - cisimlərin yüklənməsini aşkar edən cihaz. İş prinsipi Kulon qarşılıqlı təsirinə əsaslanır.--[[İstifadəçi:Ramizhuseyn|Ramizhuseyn]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Ramizhuseyn|talk]]) 08:22, 17 fevral 2013 (UTC) |
||
Eiektrik sayğacı-elektrik cərəyanının işini vəya enerjisini ölçür.İş prinsipi cərəyanların maqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. |
|||
Elektrik lampası-işıqlanma yaradır.İş prinsipi cərəyanın istilik və işıq şüalması hadisəsinə əsaslanır. |
|||
Elektrik zəngi-xəbərdarlıq etmək üçün istifadə olunur.İş prinsipi elektromaqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. |
|||
Elektrik mühərriki-elektrik enerjisini mexaniki enerjiyə çevirir.İş prinsipi cərəyanların maqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. |
|||
Elektrofor maşını-mexaniki enerjini elektrik enerjisinə çevirir.İş prinsipi sürtünmə ilə cisimlərin elektriklənməsinə əsaslanır. |
|||
"Elektrik sultanı"-elektrik sahəsinin qüvvə xətlərinin mənzərəsini tədqiq etmək üçün istifadə olunur.İş prinsipi Kulon qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. |
|||
Exolot-obyekti aşkar edir və ona qədər olan məsafəni ölçür. İş prinsipi əks- səda hadisəsinə əsaslanır. |
|||
Elektron-şüa borusu-elektron dəstələrini almaq üçün istifadə olunur.İş prinsipi termoelektron emissiyası hadisəsinə,yüklü zərrəciklərin elektrik və maqnit sahəsində meyl etməsi hadisəsinə əsaslanır. |
|||
Epidiaskop-cismlərin ekranda böyüdülmüş və həqiqi xəyalını almaq üçün istifadə olunur.İş prinsipi linzanın böyütməsinə əsaslanır. |
|||
Fotoaparat-fotolövhədə cismin kiçildilmiş xəyalını alır.İş prinsipi işığın sınma ,qayıtma qanunlarına və kimyəvi təsirinə əsaslanır. |
|||
Fotorezistor və ya fotomüqavimət-zəif işıq selini qeydə alır.İş prinsipi daxili fotoelektrik effektinə əsaslanır. |
|||
Fotoelement(yarımkeçirici)-işıq enerjisini elektrik enerjisinə çevir(cərəyan mənbəyi).İş prinsip fotoeffekt(daxili) hadisəsinə əsaslanır. |
|||
Fotoelement-(vakuum)dövrəni avtomatik olaraq açmaq və qapamaq (rele)üçün istifadə olunur.İş prinsipi xarici fotoeffekt hadisəsinə əsaslanır. |
|||
Fotodiod-işıq siqnalından elektrik siqnalı almaq üçün istifadə olunur.İş prinsipi fotoeffekt hadisəsinə əsaslanır. |
|||
Hers vibratoru(açıq rəqs konturu)-elektromaqnit dalöaları şüalandırmaq üçün istifadə olunur. |
|||
Hidravlik pres-qüvvədə qazanc verir.İş prinsipi Paskal qanununa əsaslanır. |
|||
Heger sayğacı-ionlaşdırıcı şüalanmanı qeydə alır.İş prinsipi zərbə ilə ionlaşma hadisəsinə əsaslanır. |
|||
*Hiqrometr ( tük ) - nisbi rütubəti ölçən cihaz. Rütubətin təsiri ilə tükün uzunluğunun dəyişməsinə əsaslanır. |
*Hiqrometr ( tük ) - nisbi rütubəti ölçən cihaz. Rütubətin təsiri ilə tükün uzunluğunun dəyişməsinə əsaslanır. |
||
*Hiqrometr ( metal ) – şeh nöqtəsinə görə rütubəti ölçən cihaz. İş prinsipi doymamış buxarın soyuyaraq doymuş buxara keçməsi hadisəsinə əsaslanır. |
*Hiqrometr ( metal ) – şeh nöqtəsinə görə rütubəti ölçən cihaz. İş prinsipi doymamış buxarın soyuyaraq doymuş buxara keçməsi hadisəsinə əsaslanır. |
||
İşıqötürən-işığı müəyyən məsafəyə ötürmək üçün istifadə olunur.İş prinsipi işığın tam daxili qayıtmasına əsaslanır. |
|||
*Kalorimetr - cisimlərin istilik tutumunu , cismin verdiyi və aldığı istilik miqdarını , maddələrin xüsusi istilik tutumunu |
|||
təyin edirlər. İş prinsipi istilik proseslərində enerjinin saxlanma qanununa əsaslanır. |
*Kalorimetr - cisimlərin istilik tutumunu , cismin verdiyi və aldığı istilik miqdarını , maddələrin xüsusi istilik tutumunu təyin edirlər. İş prinsipi istilik proseslərində enerjinin saxlanma qanununa əsaslanır. |
||
*Kondensator - elektrik yüklərini toplamaq üçündür. İş prinsipi dielektrik mühitlə ayrılmış naqillərin elektrik yüklərini saxlaması hadisəsinə əsaslanır. |
*Kondensator - elektrik yüklərini toplamaq üçündür. İş prinsipi dielektrik mühitlə ayrılmış naqillərin elektrik yüklərini saxlaması hadisəsinə əsaslanır. |
||
Kompas-Yerin maqnit induksiya vektorunun istiqamətinitəyin etmək üçün istifadə olunur.İş prinsipi maqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. |
|||
Kütlə spektroqrafı-yüklü zərrəciklərin kütləsini və xüsusi yükünütəyin edir.İş prinsipi Lorens qüvvəsinin təsirinə əsaslanır. |
|||
*Lazer ( Optik kvant generatoru ) - lazer şüalarını almaq üçün işlədilir. İş prinsipi məcburi şüalanma hadisəsinə əsaslanır. |
*Lazer ( Optik kvant generatoru ) - lazer şüalarını almaq üçün işlədilir. İş prinsipi məcburi şüalanma hadisəsinə əsaslanır. |
||
Qabarcıqlı kamera-yüklü zərrəciyi qeyd edir.İş prinsipi ifrat qızmış mayedən zərrəcik keçərkənbuxar qabarcıqlarının yaranması hadisəsinə əsaslanır. |
|||
Qalvanik element-sabit cərəyan mənbəyidir.Kimyəvi enerjini elektrik enerjisinə çevirir.İş prinsipi kənar qüvvələrin təsirinə əsaslanır. |
|||
Qalvanometr-kiçikmüddətli zəif cərəyanları aşkar etmək və qiymətləndirmək üçün istifadə olunur.İş prinsipi maqnit sahəsinin cərəyanlı naqilə təsirinə əsaslanır. |
|||
Qızdırıcı element--istilik verir. İş prinsipi Coul-Lens qanununa əsaslanır. |
|||
Qoruyucu-cərəyan şiddəti yol müəyyən qiymətdən artıq olduqda əriyərək dövrəni açır.İş prinsipi Coul-Lens qanununa əsaslanır. |
|||
Lupa-cisimlərin böyüdülmüş xəyalını verir.İş prinsipi optik qanunlara əsaslanır. |
|||
Lazerin işləməsi üçün ən azı 3 eneji səviyyəsi olmalıdır. Lazer böyük gücə malik koherent şüalanma yaradır. |
Lazerin işləməsi üçün ən azı 3 eneji səviyyəsi olmalıdır. Lazer böyük gücə malik koherent şüalanma yaradır. |
||
Sətir 33: | Sətir 69: | ||
*Voltmetr - gərginlik ölçən cihaz. İşləmə prinsipi cərəyanlı çərçivəyə maqnit sahəsinin göstərdiyi yönəldici təsirə əsaslanır. Dövrəyə paralel qoşulur. |
*Voltmetr - gərginlik ölçən cihaz. İşləmə prinsipi cərəyanlı çərçivəyə maqnit sahəsinin göstərdiyi yönəldici təsirə əsaslanır. Dövrəyə paralel qoşulur. |
||
[[Kateqoriya:Cihazlar]][[Kateqoriya:Qurğular]] |
[[Kateqoriya:Cihazlar]][[Kateqoriya:Qurğular]] |
||
Mənbə:Vahid Tarverdiyev,Fəxrəddin Quliyev,Fizika,Çaşıoğlu2007--[[İstifadəçi:Ramizhuseyn|Ramizhuseyn]] ([[İstifadəçi müzakirəsi:Ramizhuseyn|talk]]) 08:22, 17 fevral 2013 (UTC) |
08:22, 17 fevral 2013 tarixindəki versiya
- Akselerometr - təcili ölçən cihaz.
- Ampermetr - cərayan şiddətini ölçən cihaz. İşləmə prinsipi cərəyanlı çərçivəyə maqnit sahəsinin göstərdiyi yönəldici təsirə
əsaslanır. Dövrəyə ardıcıl qoşulur. Antenna-elektromaqnit dalğalarını qəbul etmək üçün işlədilir.İş prinsipi elektromaqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. Altimetr-hündürlük ölçəndir.İş prinsipi atmosfer təzyiqinin hündürlükdən asılılığına əsaslanır. Açar-dövrəni qapayıb açmaq üçün işlədilir. Akkumlyator-sabit cərəyan mənbəyidir.İş prinsipikənar qüvvələrin təsirinə əsaslanır.
- Areometr - mayelərin sıxlığı təyin edən cihaz. İşləmə prinsipi Arximed qanununa əsaslanır.
- Barometr ( civəli barometr ) - atmosfer təzyiqini ölçən cihaz. İş prinsipi Paskal qanununa əsaslanır.
Burulma tərəzisi-qarşılıqlı təsir qüvvələrini aşkar etmək və ölçmək üçün işlədilir.İş prinsipi Huk qanununa əsaslanır. Daxili yanma mühərriki-istilik mühərrikidir.Yanacağın daxili enerjisini mexaniki enerjiyə çevirir.
- Barometr – aneroid - atmosfer təzyiqini ölçən cihaz. İş prinsipi atmosfer təzyiqi ilə metal qutunun sıxılmasına əsaslanır.
Difraksiya qəfəsi-işığın dalğa uzunluğunu təyin etmək üçün istifadə olunur.İş prinsipi difraksiya və interferensiya hadisələrinə əsaslanır. Dəyişən cərəyan generatoru-dəyişən elektrik cərəyanı yaradır.Mexaniki enerjini elektrik enerjisinə çevirir. İş prinsiri elektromaqnit induksiya hadisəsinə əsaslanır. Detektor-yüksək tezlikli siqnallardan alçaq səs tezlikli siqnalları ayırır.İş prinsipi p-n keçidin(diodun)birtərəfli keçiriciliyi xüsusiyyətinə əsaslanır. Dozimetr-radioaktiv şüalanmanı ölçür.
- Dinamometr - qüvvəni ölçən cihaz. Yaylı dinamometrin iş prinsipi Huk qanununa əsaslanıb.
- Dilatometr - qazların istidən genişlənməsini müşahidə etmək üçündür.
Eynək-görmənin nöqsanlarını aradan qaldırır.İş prinsipi işığın sınma qanununa əsaslanır.
- Elektrometr - potensiallar fərqini təyin edən cihaz. İş prinsipi elektromaqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır.
- Elektroskop - cisimlərin yüklənməsini aşkar edən cihaz. İş prinsipi Kulon qarşılıqlı təsirinə əsaslanır.--Ramizhuseyn (talk) 08:22, 17 fevral 2013 (UTC)
Eiektrik sayğacı-elektrik cərəyanının işini vəya enerjisini ölçür.İş prinsipi cərəyanların maqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. Elektrik lampası-işıqlanma yaradır.İş prinsipi cərəyanın istilik və işıq şüalması hadisəsinə əsaslanır. Elektrik zəngi-xəbərdarlıq etmək üçün istifadə olunur.İş prinsipi elektromaqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. Elektrik mühərriki-elektrik enerjisini mexaniki enerjiyə çevirir.İş prinsipi cərəyanların maqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. Elektrofor maşını-mexaniki enerjini elektrik enerjisinə çevirir.İş prinsipi sürtünmə ilə cisimlərin elektriklənməsinə əsaslanır. "Elektrik sultanı"-elektrik sahəsinin qüvvə xətlərinin mənzərəsini tədqiq etmək üçün istifadə olunur.İş prinsipi Kulon qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. Exolot-obyekti aşkar edir və ona qədər olan məsafəni ölçür. İş prinsipi əks- səda hadisəsinə əsaslanır. Elektron-şüa borusu-elektron dəstələrini almaq üçün istifadə olunur.İş prinsipi termoelektron emissiyası hadisəsinə,yüklü zərrəciklərin elektrik və maqnit sahəsində meyl etməsi hadisəsinə əsaslanır. Epidiaskop-cismlərin ekranda böyüdülmüş və həqiqi xəyalını almaq üçün istifadə olunur.İş prinsipi linzanın böyütməsinə əsaslanır. Fotoaparat-fotolövhədə cismin kiçildilmiş xəyalını alır.İş prinsipi işığın sınma ,qayıtma qanunlarına və kimyəvi təsirinə əsaslanır. Fotorezistor və ya fotomüqavimət-zəif işıq selini qeydə alır.İş prinsipi daxili fotoelektrik effektinə əsaslanır. Fotoelement(yarımkeçirici)-işıq enerjisini elektrik enerjisinə çevir(cərəyan mənbəyi).İş prinsip fotoeffekt(daxili) hadisəsinə əsaslanır. Fotoelement-(vakuum)dövrəni avtomatik olaraq açmaq və qapamaq (rele)üçün istifadə olunur.İş prinsipi xarici fotoeffekt hadisəsinə əsaslanır. Fotodiod-işıq siqnalından elektrik siqnalı almaq üçün istifadə olunur.İş prinsipi fotoeffekt hadisəsinə əsaslanır. Hers vibratoru(açıq rəqs konturu)-elektromaqnit dalöaları şüalandırmaq üçün istifadə olunur. Hidravlik pres-qüvvədə qazanc verir.İş prinsipi Paskal qanununa əsaslanır. Heger sayğacı-ionlaşdırıcı şüalanmanı qeydə alır.İş prinsipi zərbə ilə ionlaşma hadisəsinə əsaslanır.
- Hiqrometr ( tük ) - nisbi rütubəti ölçən cihaz. Rütubətin təsiri ilə tükün uzunluğunun dəyişməsinə əsaslanır.
- Hiqrometr ( metal ) – şeh nöqtəsinə görə rütubəti ölçən cihaz. İş prinsipi doymamış buxarın soyuyaraq doymuş buxara keçməsi hadisəsinə əsaslanır.
İşıqötürən-işığı müəyyən məsafəyə ötürmək üçün istifadə olunur.İş prinsipi işığın tam daxili qayıtmasına əsaslanır.
- Kalorimetr - cisimlərin istilik tutumunu , cismin verdiyi və aldığı istilik miqdarını , maddələrin xüsusi istilik tutumunu təyin edirlər. İş prinsipi istilik proseslərində enerjinin saxlanma qanununa əsaslanır.
- Kondensator - elektrik yüklərini toplamaq üçündür. İş prinsipi dielektrik mühitlə ayrılmış naqillərin elektrik yüklərini saxlaması hadisəsinə əsaslanır.
Kompas-Yerin maqnit induksiya vektorunun istiqamətinitəyin etmək üçün istifadə olunur.İş prinsipi maqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır. Kütlə spektroqrafı-yüklü zərrəciklərin kütləsini və xüsusi yükünütəyin edir.İş prinsipi Lorens qüvvəsinin təsirinə əsaslanır.
- Lazer ( Optik kvant generatoru ) - lazer şüalarını almaq üçün işlədilir. İş prinsipi məcburi şüalanma hadisəsinə əsaslanır.
Qabarcıqlı kamera-yüklü zərrəciyi qeyd edir.İş prinsipi ifrat qızmış mayedən zərrəcik keçərkənbuxar qabarcıqlarının yaranması hadisəsinə əsaslanır. Qalvanik element-sabit cərəyan mənbəyidir.Kimyəvi enerjini elektrik enerjisinə çevirir.İş prinsipi kənar qüvvələrin təsirinə əsaslanır. Qalvanometr-kiçikmüddətli zəif cərəyanları aşkar etmək və qiymətləndirmək üçün istifadə olunur.İş prinsipi maqnit sahəsinin cərəyanlı naqilə təsirinə əsaslanır. Qızdırıcı element--istilik verir. İş prinsipi Coul-Lens qanununa əsaslanır. Qoruyucu-cərəyan şiddəti yol müəyyən qiymətdən artıq olduqda əriyərək dövrəni açır.İş prinsipi Coul-Lens qanununa əsaslanır. Lupa-cisimlərin böyüdülmüş xəyalını verir.İş prinsipi optik qanunlara əsaslanır.
Lazerin işləməsi üçün ən azı 3 eneji səviyyəsi olmalıdır. Lazer böyük gücə malik koherent şüalanma yaradır.
Lazerlərdən metalların qaynaq edilməsində , tibdə cərrahiyyə əməliyyatlarının aparılmasında , cisimlərin həcmi xəyalını almaq, işıq lokatoru yaratmaq , atom və molekulları həyacanlandırmaq , kimyəvi reaksiyaları yaratmaq və s. işlərdə istifadə edilir.
- Manometr - qazların ( metal manometr ) və mayelərin ( mayeli manometr ) təzyiqini ölçür. İş prinsipi Paskal qanununa əsaslanır.
Menzurka , ölçü silindri - maye və bərk cisimlərin həcmini ölçür. İş prinsipi Arximed qanununa əsaslanır.
- Ommetr - müqaviməti ölçən cihaz.
- Ossiloqraf - elektromaqnit rəqslərini müşahidə etm\ək üçün işlədilir.
- Psixrometr - havanın rütubətini ölçür. İş prinsipi quru və nəm (yaş ) termometrlərin göstərişləri fərqinə əsaslanır.
- Reostat - dövrədə cərəyan şiddətini tənzimləyən cihaz. İşləmə prinsipi naqilin müqavimətinin onun uzunluğundan asılı olmasına və Om qanununa əsaslanır.
- Spidometr - sürəti ölçən cihaz. İş prinsipi maqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır.
- Termometr - temperaturu ölçən cihaz. İşləmə prinsipi mayenin sıxlığının temperaturdan asılı olaraq dəyişməsinə əsaslanır.
- Transformator - dəyişən cərəyanın gərginliyini artırıb azaldan elementdir. İş prinsipi elektromaqnit induksiya hadisəsinə əsaslanır.
- Voltametr - elektrokimyəvi ekvivalenti təyin edən cihaz.
- Voltmetr - gərginlik ölçən cihaz. İşləmə prinsipi cərəyanlı çərçivəyə maqnit sahəsinin göstərdiyi yönəldici təsirə əsaslanır. Dövrəyə paralel qoşulur.
Mənbə:Vahid Tarverdiyev,Fəxrəddin Quliyev,Fizika,Çaşıoğlu2007--Ramizhuseyn (talk) 08:22, 17 fevral 2013 (UTC)