Şin (kompüter): Redaktələr arasındakı fərq
k Bot redaktəsi dəyişdirir: th:BUS→th:บัสคอมพิวเตอร์ |
k Bot: Migrating 46 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q178048 (translate me) |
||
| Sətir 17: | Sətir 17: | ||
*[[Kateqoriya:Texnologiya]] |
*[[Kateqoriya:Texnologiya]] |
||
*[[Kateqoriya:İnformatika]] |
*[[Kateqoriya:İnformatika]] |
||
[[af:Rekenaarbus]] |
|||
[[bn:বাস (কম্পিউটার)]] |
|||
[[br:Bus stlennegel]] |
|||
[[bs:Sabirnica]] |
|||
[[ca:Bus (informàtica)]] |
|||
[[cs:Sběrnice]] |
|||
[[da:Bus (datakommunikation)]] |
|||
[[de:Bus (Datenverarbeitung)]] |
|||
[[en:Bus (computing)]] |
|||
[[eo:Buso (komputiko)]] |
|||
[[es:Bus (informática)]] |
|||
[[et:Siin]] |
|||
[[fa:گذرگاه (رایانه)]] |
|||
[[fi:Väylä]] |
|||
[[fr:Bus informatique]] |
|||
[[he:אפיק נתונים]] |
|||
[[hr:Sabirnica]] |
|||
[[hu:Busz (informatika)]] |
|||
[[id:Bus komputer]] |
|||
[[it:Bus (informatica)]] |
|||
[[ja:バス (コンピュータ)]] |
|||
[[kk:Құрсым]] |
|||
[[ko:버스 (컴퓨팅)]] |
|||
[[lb:Bus (Sammelleitung)]] |
|||
[[lt:Magistralė (kompiuteris)]] |
|||
[[lv:Kopne]] |
|||
[[mhr:Системшай]] |
|||
[[mn:Мэдээлэл дамжуулах түгээгүүр]] |
|||
[[my:ဘတ်စ် (ကွန်ပျူတာ)]] |
|||
[[nn:Bussystem]] |
|||
[[no:Databuss]] |
|||
[[pl:Szyna danych]] |
|||
[[pt:Barramento]] |
|||
[[ru:Шина (компьютер)]] |
|||
[[si:සූදානම් ක්රමවේදය (Bus Topology)]] |
|||
[[simple:Computer bus]] |
|||
[[sl:Vodilo]] |
|||
[[sr:Магистрала (рачунарство)]] |
|||
[[sv:Buss (elektronisk term)]] |
|||
[[ta:தரவுப் பாட்டை]] |
|||
[[th:บัสคอมพิวเตอร์]] |
|||
[[tl:Bus ng kompyuter]] |
|||
[[tr:Bilgisayar veri yolu]] |
|||
[[uk:Комп'ютерна шина]] |
|||
[[vi:Bus (máy tính)]] |
|||
[[zh:I/O总线]] |
|||
23:05, 8 mart 2013 tarixindəki versiya
Kompyuter şini və ya sistem şini – prosessorla yaddaş arasında və ya giriş-çıxış qurğularının kontrollerləri (idarə sxemləri) arasında verilənlərin və idarə siqnallarının ötürülməsini təmin edən naqillər yığımından ibarətdir. kompyuterin bütün hissələri bir-biri ilə sistem şini vasitəsilə birləşmişdir. Şin kompüter arxitekturasında kompüter elementləri arasında informasiya ötürən alt sistemdir. Şinlər onlara qurğu qoşmaq üçün müvafiq slotlara malik olur.
Fərdi kompyuterlərdə sistem şini
Fərdi kompyuterlərdə sistem şini kimi İSA (Industry Standardt Architecture), EISA (Extended Industry Standard Architecture) və PSI (Peripheral Component Interconnect bus) standardlarından istifadə edilir. ISA şinlər: verilənlər (16 bit), ünvan (20 bit) və idarə şinindən (8 xətt) ibarət olur. Fərdi kompyuterlərin əsasını prosessor və yaddaş bloku təşkil edir. Prosessor hesab-məntiq qurğusundan və idarə qurğusundan ibarətdir. İdarə qurğusu proqramdakı əmrləri qəbul edir və onların yerinə yetirilməsini təşkil edir. Hesab-məntiq qurğusu isə hesablama əməllərini yerinə yetirir.
Cari vaxtda yerinə yetirilən proqramları və aralıq nəticələri yadda saxlamaq üçün əməli yaddaş qurğusundan (RAM - Random Access Memory) istifadə edirlər. Fərdi kompyuterlərdə istifadə olunan xarici qurğuları (monitor, çap qurğuları, disk qurğuları və s.) kompyuterə qoşmaq üçün kontrollerdən (idarə sxemi) istifadə edirlər.
Həmçinin bax
Mənbə
- R.Q. ƏLƏKBƏROV, "HESABLAMA MAŞINLARI VƏ KOMPÜTERLƏR HAQQINDA", AMEA, İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu