Qütb sahələri: Redaktələr arasındakı fərq
k Bot redaktəsi əlavə edir: hi:ध्रुवीय क्षेत्र |
k Bot: Migrating 43 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q60670 (translate me) |
||
| Sətir 22: | Sətir 22: | ||
[[Kateqoriya:Coğrafiya]] |
[[Kateqoriya:Coğrafiya]] |
||
[[ar:المنطقة القطبية]] |
|||
[[be:Палярныя вобласці]] |
|||
[[be-x-old:Палярны рэгіён]] |
|||
[[bg:Полярни области]] |
|||
[[bs:Polarna regija]] |
|||
[[ca:Regió polar]] |
|||
[[cs:Polární oblast]] |
|||
[[cy:Y Pegynau]] |
|||
[[de:Polargebiet]] |
|||
[[en:Polar region]] |
|||
[[es:Regiones polares]] |
|||
[[et:Polaaralad]] |
|||
[[fa:سرزمینهای قطبی]] |
|||
[[fi:Napa-alue]] |
|||
[[fr:Région polaire]] |
|||
[[hi:ध्रुवीय क्षेत्र]] |
|||
[[hr:Polarna regija]] |
|||
[[hu:Sarkvidékek]] |
|||
[[id:Wilayah kutub]] |
|||
[[is:Heimskautin]] |
|||
[[it:Regioni polari]] |
|||
[[ja:極圏]] |
|||
[[jv:Kutub]] |
|||
[[ko:극지]] |
|||
[[lb:Polargebitt]] |
|||
[[map-bms:Wilayah kutub]] |
|||
[[nl:Poolgebied]] |
|||
[[pl:Strefa podbiegunowa]] |
|||
[[pt:Região polar]] |
|||
[[ro:Regiune polară]] |
|||
[[ru:Полярные регионы]] |
|||
[[sh:Polarna regija]] |
|||
[[sk:Polárna oblasť]] |
|||
[[sl:Polarno območje]] |
|||
[[sq:Rajonet polare]] |
|||
[[sr:Поларни региони]] |
|||
[[sv:Polarregionerna]] |
|||
[[th:ดินแดนขั้วโลก]] |
|||
[[uk:Полюси]] |
|||
[[vi:Địa cực]] |
|||
[[wo:Diiwaani dott]] |
|||
[[yo:Agbègbè Polar]] |
|||
[[zh:極地]] |
|||
14:12, 20 mart 2013 tarixindəki versiya
Yer kürəsi-nin qütb sahələri ikidir:Şimal qütb sahəsi-Arktika,Cənub qütb sahəsi isə-Antarktida adlanır.Hər iki sahə qütb qurşağı boyunca qalın buz qatlarıyla örtülüdür.Əgər Şimal qütbündə buz qatının altı Şimal Buzlu okeanının sularından ibarətdirsə,Cənub qütübündə bütöv bir qitə-Antarktida tamamilə buzlarla örtülüdür. Yerin qütb sahələrinin insanlar tərəfindən öyrənilməsinə ekstremal soyuq iqlim şəraiti uzun müddət başlıca maneə olmuşdur.Belə ki,insanlar Şimal və Cənub qütblərini yalnız XIX əsrin sonu-XX əsrin əvvəllərində qismən öyrənə bilmişlər.Sonrakı illər,qütb sahələrini daha dərindən öyrənmək məqsədilə, bir çox ölkələr burada elmi tədqiqat məntəqələri-stansiyalar yaratmışlar.Əgər nəzərə alsaq ki, qütb sahələrindəki buzlaqlarda Yerin bütün şirin sularının 90 faizindən çox hissəsi toplanmışdır.
ŞİMAL QÜTBÜ
Şimal qütb sahəsi Avrasiya və Şimali Amerika materiklərinin şimal sərhədlərinin bir hissəsini,Şimal Buzlu okeanının,demək olar ki,bütünlüklə(Norveçin sahil adalarından başqa),eləcə də Atlantik və Sakit okeanların ən uzaq şimal sularının bir hissəsini əhatə edir.Ərazisi 27mln.kv.km-dir(bəzi yerlərdə 21mln.lv.km).
CƏNUB QÜTBÜ
Cənub qütb sahəsi Antarktida materikini və eləcə də onunla həmsərhəd olan Ueddell,Ross,Amundsen,Belinshauzen və s. dənizlərlə birlikdə Atlantik,Hind və Sakit okeanların bir hissəsini əhatə edir.
TEMPERATUR
Qütb sahələrində istər Arktika,istərsə də Antarktida da temperatur rejimi -30--50°C arasında dəyişir.Bununla yanaşı,buzlaqların dəniz sahili zolaqlarında temperatur 0°C-dən yuxarı qalxdıqda bəzi yerlərdə buz parçalanır və cərəyanlar onları açıq okeanlara aparır.
