Şüştər (muğam): Redaktələr arasındakı fərq
Naviqasiyaya keçin
Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 5: | Sətir 5: | ||
}} |
}} |
||
'''Şüştər''' – 1) əsas Azərbaycan muğam dəstgahlarından biri, 2) Azərbaycan musiqi yeddi ladlarından (məqamlarından) biri. <ref>[http://lugat.musigi-dunya.az/az/data.pl?id=4035&lang=az Əfrasiyab Bədəlbəylinin "İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti - Şüştər]</ref> |
|||
'''Şüştər''' – əsas Azərbaycan muğam dəstgahlarınına aiddir. |
|||
== Şüştər muğam dəstgahı kimi == |
|||
Şüştər termini bir muğam adı kimi yayılmışdır. [[Üzeyir Hacıbəyov]] Şüştər termini haqqında yazır ki, bədii – ruhi təsir cəhətdən ,ü.tər dinləyiciyə dərin kədər hissi oyadır. İnsan xəyala dalır, düşünür, hisslərə qapılır. Şüştərin musiqi axınına eyni zamanda dramatizm də xasdır. |
|||
Bərdaşt, əmiri, Şüştər, tərkib şöbələrindən ibarət kiçik bir dəstgahdır. |
|||
Şüştər lad – məqam kimi də Azərbaycanda özünə təşəkkül tapmış 7 əsas muğamdan biridir. Bir çox xalq mahnı və rəqsləri, Şüştər muğam dəstgahı ilə əlaqədar olan çoxlu təsnif və rənglər, həmçinin "Ovşarı", "Heydəri" kimi zərb – muğamlar məhz Şüştər ladına əsalanır. |
|||
== Şüştər musiqi ladı (məqamı) kimi == |
|||
19-cu əsrin sonlarında bu muğam dəstgahı 13 şöbə və guşəni özündə cəmləşdirirdi. |
|||
Hazırda geniş yayılmış və xanəndələrimizin repertuarında özünə layiqli yer tutmuş "Ovşarı", "Heydəri", "Mani" kimi vokal – instrumental zərb – muğamlar vaxtilə Şüştərin daxilində instrumental zərb – muğam kimi çalınıbmış. |
|||
Yuxarıda göstərilən Şüştər dəstgahının tərkibindəki "Osman – Gərayi", "Qara kürd", "Keşişoğlu" kimi hissələr şübhəsiz ki, aşıq musiqi yaradıcılığından götürülmüşdür. |
|||
Şüştər lad –Azərb. musiqisində yeddi əsas məqamdan biri (Ü.Hacıbəyov). Quruluşu: 1/2 -1- 1/2 ton formullu iki tetraxordun yanaşı üsulla (art.2 - intervalı məsafəsində) birləşməsindən ibarətdir; səssırası 8 pilləlidir, VI pillə mayə (tonika) pilləsidir, bu məqamda III pillə də mayə ilə yanaşı, tamamlayıcı ton əhəmiyyətini daşıyır. |
|||
Bundan əlavə Şüştərin muğam şöbələri də öz növbəsində inkişaf prosesində püxtələşmiş, cilalanmışdır. Nəticədə Ü.Hacıbəyovun rəhbərliyi ilə [[1925]]-ci ildə "Muğam şurası" tərəfindən qəbul edilmiş proqrfamda "Şüştər" 8 şöbə və guşəni əhatə etmişdir. |
|||
Məqamın səssırasının III, VI, VII pillələri istinad-dayaq pilləsi kimi “Şüştər” muğamının şöbələrinin əsasını təşkil edir; bu məqamda qurulan musiqi nümunələri həmin pillələrə əsaslanır. <ref>[http://mugam.musigi-dunya.az/sh/shushtar.html Muğam Ensiklopediyası - Şüştər]</ref> |
|||
Hazırda xanəndələr və sazəndələr tərəfindən ifa olunan Şüştər daha da cilalanmış və müstəqil muğam dəstgahlarından biri sayılır. Lakin başqa muğamlardan fərqli olaraq bu muğam az şöbədən ibarətdir. |
|||
Şüştər təkcə orta və zil tessituralı şöbə və guşələri özündə cəmləşdirir. |
|||
Bu dəstgaha 5 şöbə və guşə daxildir. |
|||
| ⚫ | |||
Məlumdur ki, bütün muğam dəstgahlarında müqəddimə şöbəsi "Bərdaşt" olur. Şüştər bəzi muğam dəstgahlarının "Bərdaşt"larından onunla fərqlənir ki, onun "Bərdaçt"ı müəyyən ad daçıyır – "Əmiri". Şüştər muğamının instrumaental şəkildə konsert ifası da dəb halını almışdır. Bu muğamının [[kamança]] və [[balaban]] musiqi alətlərində ifası geniş yayılmışdır. |
|||
<references/> |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
== Həmçinin bax == |
== Həmçinin bax == |
||
* [[Azərbaycan musiqisi]] |
* [[Azərbaycan musiqisi]] |
||
* [[Muğam]] |
* [[Muğam]] |
||
| ⚫ | |||
* [http://www.azerbaijanvision.com/index.php?name=News&file=article&sid=132 Şüştər] |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
* [http://www.cwa.aznet.org/music_a.html Azərbaycan xalq musiqisi] |
|||
{{Muğam}} |
{{Muğam}} |
||
06:52, 9 may 2013 tarixindəki versiya
|
Bu məqalə Şüştər muğamı haqqındadır. Digər mənalar üçün Şüştər (dəqiqləşdirmə) səhifəsinə baxın. |
Şüştər – 1) əsas Azərbaycan muğam dəstgahlarından biri, 2) Azərbaycan musiqi yeddi ladlarından (məqamlarından) biri. [1]
Şüştər muğam dəstgahı kimi
Bərdaşt, əmiri, Şüştər, tərkib şöbələrindən ibarət kiçik bir dəstgahdır.
Şüştər musiqi ladı (məqamı) kimi
Şüştər lad –Azərb. musiqisində yeddi əsas məqamdan biri (Ü.Hacıbəyov). Quruluşu: 1/2 -1- 1/2 ton formullu iki tetraxordun yanaşı üsulla (art.2 - intervalı məsafəsində) birləşməsindən ibarətdir; səssırası 8 pilləlidir, VI pillə mayə (tonika) pilləsidir, bu məqamda III pillə də mayə ilə yanaşı, tamamlayıcı ton əhəmiyyətini daşıyır.
Məqamın səssırasının III, VI, VII pillələri istinad-dayaq pilləsi kimi “Şüştər” muğamının şöbələrinin əsasını təşkil edir; bu məqamda qurulan musiqi nümunələri həmin pillələrə əsaslanır. [2]
Mənbə
- ↑ Əfrasiyab Bədəlbəylinin "İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti - Şüştər
- ↑ Muğam Ensiklopediyası - Şüştər
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muğamlar |
|  | ||||||
| Digər | ||||||||