Şüştər (muğam): Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 26: Sətir 26:


Məqamın səssırasının III, VI, VII pillələri istinad-dayaq pilləsi kimi “Şüştər” muğamının şöbələrinin əsasını təşkil edir; bu məqamda qurulan musiqi nümunələri həmin pillələrə əsaslanır. <ref>[http://mugam.musigi-dunya.az/sh/shushtar.html Muğam Ensiklopediyası - Şüştər]</ref>
Məqamın səssırasının III, VI, VII pillələri istinad-dayaq pilləsi kimi “Şüştər” muğamının şöbələrinin əsasını təşkil edir; bu məqamda qurulan musiqi nümunələri həmin pillələrə əsaslanır. <ref>[http://mugam.musigi-dunya.az/sh/shushtar.html Muğam Ensiklopediyası - Şüştər]</ref>

=== Şüştər ladında bəstələr ===

* Xalq mahnıları
** Aman təklik əlindən
** Girdim yarın baxçasına
** Gözəlim sənsən

* Aşıq havaları
** Mansırı

* Rəqslər
** Yüz bir <ref>[http://harmony.musigi-dunya.az/rus/archivereader.asp?s=6076&txtid=233 Эльнара Дадашева. Некоторые особенности мелодических отклонений в азербайджанских народных танцах. Международный музыкальный культурологический журнал "Harmony".]</ref>

* Bəstəkar mahnıları
** "Arşın mal alan" operettasından Gülçöhrənin naləsi və ariyası <ref>[http://musbook.musigi-dunya.az/az/d_material_shushter.html Üzeyir Hacıbəyov. Azərbaycan xalq musiqisi əsasları. - Didaktik material. Şüştər.]</ref>


== Mənbə ==
== Mənbə ==

07:30, 9 may 2013 versiyası

Bu məqalə Şüştər muğamı haqqındadır. Digər mənalar üçün Şüştər (dəqiqləşdirmə) səhifəsinə baxın.

Şüştər – 1) Azərbaycan musiqi yeddi ladlarından (məqamlarından) biri, 2) əsas Azərbaycan muğam dəstgahlarından biri. [1]


Etimologiya

Bütün muğam, şöbə və güşə adlarının yaranma tarixi dörd qismə bölünür: 1. Say adları 2. a) yer, məkan adları; b) xalq, tayfa, qəbilə adları. 3. Tarixi şəxsiyyət və ifaçının adı ilə bağlı muğam və şöbə adları. 4. Müxtəlif adlar.

Şüştər İranın cənubunda, Küveytlə sərhəddə, İran körfəzində yerləşən kiçik bir şəhərdir. Keçmişdə, müxtəlif dövrlərdə, bu şəhərin adı dəfələrlə dəyişdirilmişdir. Belə bir ehtimal var ki, şəhərin adı Şüstər, Şüst, Şeşdər, Şeştər və s. olmuşdur. Bir çox muğamlarda olduğu kimi, bu muğam da eyniadlı şəhərin adı ilə bağlıdır. [2]

Şüştər muğam dəstgahı kimi

Bərdaşt, əmiri, şüştər, tərkib şöbələrindən ibarət kiçik bir dəstgahdır. O, öz bədii ruhi təsir cəhətindən dərin kədər hissi daşıyır.

Şüştər musiqi ladı (məqamı) kimi

Şüştər ladı (məqamı) – Azərbaycan musiqisində yeddi əsas məqamdan biri (Ü. Hacıbəyov). Şərq musiqisində qədim məqamlardan biridir. Lad etibarilə, o, “Şur” muğamına daha yaxındır.[3] Quruluşu: 1/2 -1- 1/2 ton formullu iki tetraxordun yanaşı üsulla (art. 2 - intervalı məsafəsində) birləşməsindən ibarətdir; səssırası 8 pilləlidir, VI pillə mayə (tonika) pilləsidir, bu məqamda III pillə də mayə ilə yanaşı, tamamlayıcı ton əhəmiyyətini daşıyır.

Məqamın səssırasının III, VI, VII pillələri istinad-dayaq pilləsi kimi “Şüştər” muğamının şöbələrinin əsasını təşkil edir; bu məqamda qurulan musiqi nümunələri həmin pillələrə əsaslanır. [4]

Şüştər ladında bəstələr

  • Xalq mahnıları
    • Aman təklik əlindən
    • Girdim yarın baxçasına
    • Gözəlim sənsən
  • Aşıq havaları
    • Mansırı
  • Rəqslər
  • Bəstəkar mahnıları
    • "Arşın mal alan" operettasından Gülçöhrənin naləsi və ariyası [6]

Mənbə

  1. Əfrasiyab Bədəlbəylinin "İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti - Şüştər
  2. Eldar Mansurov - Muğamın tarixi. Muğam adlarının yaranması haqqında. Qobustan jurnalı.
  3. Eldar Mansurov - Muğamın tarixi. Muğam adlarının yaranması haqqında. Qobustan jurnalı.
  4. Muğam Ensiklopediyası - Şüştər
  5. Эльнара Дадашева. Некоторые особенности мелодических отклонений в азербайджанских народных танцах. Международный музыкальный культурологический журнал "Harmony".
  6. Üzeyir Hacıbəyov. Azərbaycan xalq musiqisi əsasları. - Didaktik material. Şüştər.

Xarici keçidlər

Həmçinin bax