Faxralı: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
[[Image:Faxrali.JPG|350px|right|Faxralının qərbdən (Yovşanlı yüksəkliyindən) görünüşü]]<br /> |
[[Image:Faxrali.JPG|350px|right|Faxralının qərbdən (Yovşanlı yüksəkliyindən) görünüşü]]<br /> |
||
'''Faxralı''' [[Borçalı]]da - [[Gürcüstan]] Respublikasının [[Bolnisi]] rayonunun tabeçiliyində kənd. |
'''Faxralı''' [[Borçalı]]da - [[Gürcüstan]] Respublikasının [[Bolnisi]] rayonunun tabeçiliyində kənd. |
||
13:30, 5 iyun 2008 tarixindəki versiya
Faxralı Borçalıda - Gürcüstan Respublikasının Bolnisi rayonunun tabeçiliyində kənd.
Toponimin etimologiyası
Ehtimallara görə Faxralı toponimi "fəxr" və "Alı" (hamının öyündüyü el qəhrəmanı Alının adından) sözlərinin sintezindən yaranmışdır. 90-cı illərin əvvəllərində rayonun digər 32 kəndinin adı kimi Faxralı toponimi də gürcüləşdirilərək Talaveri (gürcücə hərfi mənası "üzüm talvarı", "üzümlük" anlamına gəlir) şəklinə salınmışdır.
Tarix
Faxralı kəndinin adına dair ilk yazılı məlumatlara hazırda Tbilisi arxivində saxlanılan XV əsrə aid gürcü mənbələrində rast gəlinir. XVII əsrin sonlarından başlayaraq kəndin əhalisi Azərbaycanın xüsusilə Qazax-Gəncə və Qarabağ bölgələrindən, eləcə də İrandan gəlmələr hesabına xeyli artmışdır [1].
Coğrafi mövqe
Faxralı kəndi dəniz səviyyəsindən 530-645 metr hündürlükdə Kiçik Qafqaz sıra dağları sisteminə aid olan Somxet silsiləsinin şimal ətəklərində Dələver çayının üzərində yerləşir. Coğrafi koordinatları 44° 38' 30" şərq uzunluğu, 41° 22' 22" şimal enliyidir. Rayon mərkəzindən 19 km. şərqdə, paytaxt Tiflisdən 60 km cənubda yerləşir. Ən hündür nöqtəsi aran zonasında 1416 metrə çatan Qaradağ dağı, yaylaqlarda isə 3196 metrə çatan Axçalı dağıdır. Faxralı coğrafi cəhətdən rayonun Saraçlı, Qoşaisə, Molla-Əhmədli, İmirhəsən və Xaçınlı kəndləri ilə qonşudur.
Əhali
2002-ci ildə aparılmış sonuncu siyahıyaalmanın nəticələrinə əsasən Faxralıda 1495 ailədə 6889 nəfər sakin (rayon əhalisinin 12,2%-i) yaşayır ki, onlardan da 47,2%-i kişilər, 52,8%-i isə qadınlardır.[2] Əhalinin cinsi tərkibində belə disbalans getdikcə miqyaslı xarakter alan əmək miqrasiyası ilə əlaqədardır.
Ailələrin say etibarilə 41%-i 4-5 nəfərdən ibarətdir. Çoxuşaqlılığın geniş yayılması səbəbindən hər ailəyə düşən sakinlərin sayı (4,6 nəfər) rayonun (4,0 nəfər) və respublikanın orta göstəricisini (3,5 nəfər) qabaqlayır. Rəsmi statistikaya əsasən kənd əhalisinin 99%-i azərbaycanlılardan ibarətdir.
Faxralı əhalisinin sayı baxımından rayonda 1-ci ən böyük kənd, Bolnisi şəhəri (9938 nəfər) və Kazreti qəsəbəsindən (7268 nəfər) sonra isə 3-cü ən böyük yaşayış məntəqəsidir [3]. Əhalinin sayına görə bütövlükdə Gürcüstanda 7-ci yeri tutan Faxralı Borçalı bölgəsi üzrə təkcə Sadaxlı, Qızılhacılı, Martkofi və Sərtiçala kəndlərindən geridə qalır [4].
İqtisadiyyat
Əsas təsərrüfatçılıq sahəsi kənd təsərrüfatıdır. 2,5 min hektaradək əkinəyararlı torpaq sahəsinə malik Faxralı (2006-cı ildə Borçalı bölgəsi üzrə becərilmiş torpaqların 3,6%-i)[5] mühüm taxılçılıq, üzümçülük, kartofçuluq və tərəvəzçilik bölgəsi kimi tanınır. Geniş təbii otlaq sahələrinə malik olduğundan maldarlıq və arıçılıq geniş yayılmışdır.
Mədəniyyət
Hal-hazırda Faxralı kəndində 2 azərbaycandilli orta məktəb, 1 stasionar xəstəxana və 1 məscid fəaliyyət göstərir. Sovetlər dövründə istifadəyə verilmiş mədəniyyət klubu 80-ci illərin sonlarında naməlum qruplaşma tərəfindən yandırılmışdır. Bundan başqa kənddə fəaliyyət göstərmiş 2 kitabxana da dağıdılmışdır.