Mezolit dövrü: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot: hr:Srednje kameno doba seçilmiş məqalədir
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
Miladdan əvvəl 12-ci minillikdən 8-ci minliiyə qədər dövr bəşər tarixində öz yenilikləri olan, insanın şüurlu fəaliyyətinin yeni bir mərhələsidir. Bu mərhələ Daş dövrünün orta çağları olduğundan Mezolit (Orta Daş) dövrü adlanır. Bu mərhələ insanın təsərrüfat və ictimai həyatında baş verən əsaslı dəyişikliklərlə səciyyələndirilir. Ağlı, şüuru getdikcə inkişaf edən bəşəriyyət Mezolitdə bir çox ixtirala və kəşflərə öz imzasını atmışdır.
'''Mezolit dövrü''' — orta [[daş dövrü]], [[Paleolit dövrü]] (qədim daş dövrü ilə) və [[Neolit]] dövrü (yeni daş dövrü) arasında olan dövr. Bu üç termini İngilis bioloqu və arxeoloqu John Lubbock (1834-1913) özünün 1865-ci ildə işıq üzü görmüş "Pre-historic Times" ("Tarixöncəsi zamanlar") adlı kitabında daxil (kəşf) edib.


İndi təbiətin özündə də ciddi dəyişikliklər baş vermişdi. Dünyanın yarıdan çoxunu örtmüş buzlar yavaş-yavaş əriyərək şimala çəkilmiş, yaşamaq üçün əlverişli şərait yaranmışdı. Buzla örtülmə nəticəsində iri və ləng yerişli heyvanlar məhv olmuş, onları xırda və iti yerişli heyvanlar əvəz etmişdi. Odur ki, insanda ovçuluqda yeni çətinliklərlə üzləşmişdi, heyvanları əvvəlki üsul və silahlarla ovlamaq getdikcə çətinləşirdi. İnsanın yeni ovçuluq üsulu axtarışları onun həyatını kifayət qədər dəyişdirəcək ox və kamanın ixtirasına səbəb oldu. Kişilərin ilk böyük kəşfi olan ox və kamanın ixtirası ovçuluğun rolunu artırdı, qəbilənin ərzaqla təminatında mühüm rol oynadı.
Mezolit dövrü təqribən eramızdan əvvəlki 15-ci və 6-cı minillikləri əhatə edir.
Mezolitin başlanğıcı Avropada buzlaşma dövrünün sonuna təsadüf edir. İqlim, bitki və heyvanat aləmi bu gün bizə tanış olan hala gəldi.
Mezolit dövrünün sonunda əkinçilik geniş yayılmışdı, bəzi heyvanlar (it, ...) əhliləşdirilmişdi, oxdan istifadə edilirdi.


Mahir ovçular indi ovu uzaq məsafədən, həm də iri və cəld yerişli heyvanları belə ovlamağa başladılar. Mezolit dövrünün ovçuları ov arxasınca çoxdan yaşadıqları yeri uzun müddətdə tərk edir, azmamaq üçün vasitələr axtarırdılar. Bu axtarışlar ulduzlu göyün müşahidəsi ilə nəticələndi və onlarda ulduzların istiqaməti ilə hərəkət etmək vərdişləri yarandı.
Mezolit dövründə ictimai münasibətlər, incəsənət və ilkin tibbi müalicə inkişaf etdi.

[[Kateqoriya:Arxeoloji dövrlər]]
[[Kateqoriya:Daş dövrü]]
{{Link FM|hr}}

11:16, 13 oktyabr 2013 tarixindəki versiya

Miladdan əvvəl 12-ci minillikdən 8-ci minliiyə qədər dövr bəşər tarixində öz yenilikləri olan, insanın şüurlu fəaliyyətinin yeni bir mərhələsidir. Bu mərhələ Daş dövrünün orta çağları olduğundan Mezolit (Orta Daş) dövrü adlanır. Bu mərhələ insanın təsərrüfat və ictimai həyatında baş verən əsaslı dəyişikliklərlə səciyyələndirilir. Ağlı, şüuru getdikcə inkişaf edən bəşəriyyət Mezolitdə bir çox ixtirala və kəşflərə öz imzasını atmışdır.

        İndi təbiətin özündə də ciddi dəyişikliklər baş vermişdi. Dünyanın yarıdan çoxunu örtmüş buzlar yavaş-yavaş əriyərək şimala çəkilmiş,  yaşamaq üçün əlverişli şərait yaranmışdı. Buzla örtülmə nəticəsində  iri və ləng yerişli heyvanlar məhv olmuş, onları xırda və iti yerişli heyvanlar əvəz etmişdi. Odur ki, insanda ovçuluqda yeni çətinliklərlə üzləşmişdi, heyvanları əvvəlki üsul və silahlarla ovlamaq getdikcə çətinləşirdi. İnsanın  yeni ovçuluq üsulu axtarışları onun həyatını kifayət qədər dəyişdirəcək ox və kamanın ixtirasına səbəb oldu. Kişilərin ilk böyük kəşfi olan ox və kamanın ixtirası ovçuluğun rolunu artırdı, qəbilənin ərzaqla təminatında mühüm rol oynadı.

Mahir ovçular indi ovu uzaq məsafədən, həm də iri və cəld yerişli heyvanları belə ovlamağa başladılar. Mezolit dövrünün ovçuları ov arxasınca çoxdan yaşadıqları yeri uzun müddətdə tərk edir, azmamaq üçün vasitələr axtarırdılar. Bu axtarışlar ulduzlu göyün müşahidəsi ilə nəticələndi və onlarda ulduzların istiqaməti ilə hərəkət etmək vərdişləri yarandı.