Nazir Əkbərabadi

Nazir Əkbərabadi (1746-1830)— Hindistan şairi.

Həyatı

Nazir Əkbərabadi, Mir, Sauda və digərlərinin çağdaşı olan bir şairdir. Uzun bir həyat yaşadığı üçün İnşallah xan İnşa, Cürət ve Nasihin dönəmlərini də görmüşdür. Ancaq tərzı bu şairlerden çox fərqlidir. Yəni o, nə Dehli, nə də Lakhnov mühitinə daxil olur. Yazdığı şeirlər saray gələnəklərindən uzaq, daha ziyade xalqı ilgiləndirən mövzuları əhatə edir. Klassik qəliblərdən qurtulub, insanın təbii durumunu qələmə alır. İran ədəbiyatı çəmbərinden çıxaraq, özünə özgü bir biçim ilə Urduca şeirlərini yazır. Bu nədənlə də Nazir Əkbərabadi, ədəbiyat tarixçiləri tərəfindən ayrı bir dönəm olaraq ələ alınır.

Nazir Əkbərabadi, şeirin ümumi qəliblərindən çıxıb, yörəsəl bir tərz gəlişdirmişdir. Düşüncələri, dili və mövzuları tamamilə bu tərzə bağlıdır. İnsan və təbiət sevgisiylə dolu bir insandır. Zəngin, yoxsul, cahil, mədəni, ona görə hamısı insandır. Bu mövzuda yazdığı “Adminamah” adlı əsəri çox ünlüdür. Dünya üzərindəki canlı cansız hər şey haqqında şeir yazmışdır. Məsələn, “Hiran ka Baççah (Ceyranın balası)”, “Bulbulon ki Larai (Bülbüllərin savaşı)”, “Patangbazi (Uçurtma Uçurma)”, “Tarbuz (Qarpız)” kimi belə çox şeiri vardır. Ayrıca, Hindistanın gelenek və görenekleri, özel günleri haqqında yazdığı şeirlerin yanısıra, dini mövzularda və şehraşub türünde də şeirler yazmıştır. Əmir Xosrov Dəhləvi kimi onun şeirlerinde de dönemin tarihi olaylarına yer verilmişdir.

Ram Babu Saksenah, bütün bu özelliklerinden dolayı Naziri Urdu Dilinin Sheakspearei; Mehmud Brelvi isə Naziri bir ekol; klassik və modern dönem arasında körpü vəzifəsi yapan Mirzə Əsədulla xan Qalibi də bu mühitin bir təmsilçisi olaraq qəbul edir.

Həmçinin bax

• Mirzə Əsədulla xan Qalib