Tofiq Kazımov: Redaktələr arasındakı fərq

Tofiq Kazımov
Tofiq Kazımov
Doğum tarixi	14 yanvar 1923
Doğum yeri	Bakı, Bakı qəzası, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ;
Vəfat tarixi	2 avqust 1980 (57 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ;
Vətəndaşlığı	SSRİ;
Uşağı	Lalə Kazımova;
Atası	Səməd Mənsur
Fəaliyyəti	aktyor, teatr rejissoru
Fəaliyyət illəri	1943-cü ildən
Mükafatları	;

Tarixə interaktiv şəkildə baxın

← Əvvəlki redaktə Sonrakı redaktə →

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun

VizualVikimətn

Sətirdə

11:05, 17 fevral 2014 tarixindəki versiya

Tofiq Səməd Mənsur oğlu Kazımov — görkəmli Azərbaycan teatr rejissoru.

Həyatı

Azərbaycanda lirik-psixoloji teatr məktəbinin yaranması, inkişafı və formalaşması Tofiq Kazımovun adı ilə bağlıdır. O, görkəmli teatr xadimi, şair Səməd Mənsurun oğludur. Səməd Mənsur Bakıda mövcud olan bir sıra mədəni-maarif cəmiyyətləri (məsələn, "Nicat", "Səfa") teatr truppalarının rəhbərlərindən idi.

Tofiq Kazımov 14 yanvar 1923-cü il Bakıda doğulub və yeddiillik təhsilini burada alaraq teatr məktəbini bitirib (1939-1942). Böyük Vətən müharibəsində iştirak edib. Döyüşlərdə yaralanaraq 1943-cü ildə qayıdıb və Gənc Tamaşaçılar Teatrında aktyor işləyib. Əyyub Abbasovun "Məlik Məmməd", Abdulla Şaiqin "Ana" dramlarının tamaşalarında Bulud və Əmrah rollarını oynayıb.

1945-1951-ci illərdə Moskvada Ümumittifaq Teatr Sənəti İnstitutunda rejissor təhsili alıb. Tələbə ikən Ağdam Dövlət Dram Teatrında Həsən Qasımovun "Kür sahilində" pyesini tamaşaya hazırlayıb.

1951-ci ildə Akademik Milli Dram Teatrında diplom tamaşası kimi Hüseyn Muxtarovun "Ailə namusu" ("Allanın ailəsi") pyesinə səhnə quruluşu verib. 1952-ci il aprelin 25-də Gənc Tamaşaçılar Teatrına baş rejissor göndərilib, ancaq burada tamaşa hazırlamayıb. Elə həmin il oktyabrın 1-də Akademik teatra rejissor götürülüb. 1964-cü il martın 16-da bu teatra baş rejissor təyin olunub. Tofiq Kazımov 1980-ci il avqust ayının 2-də avtomobil qəzasında həlak olana qədər baş rejissor işləyib.

1958-ci ildə kinostudiyaya işə qəbul olunaraq "Azərbaycanfilm"də çəkilən "Səhər" kinolentində rejissor kimi çalışıb. Elə həmin il rus dram teatrında Ənvər Məmmədxanlının "Şərqin səhəri" pyesini tamaşaya hazırlayıb. 1960-cı ildə kinostudiyadan çıxaraq yenidən Akademik teatra quruluşçu rejissor götürülüb.

Tofiq Kazımov 1960-cı ildə Musiqili Komediya Teatrında Tofiq Quliyevin "Qızıl axtaranlar" (dramaturq: Həsən Seyidbəyli) operettasma quruluş verib. Naxçıvan teatrında Məmmədəli Tarverdiyevin "Kölgəli dağ" (1964), Quba teatrında Rza Şahvələdin "Qız qalası" (1961), Şıxəli Qurbanovun "Əcəb işə düşdük" (1963), Gəncə teatrında Altay Məmmədovun "Yadındamı" (1969) dramlarına quruluş verib.

Tofiq Kazımov uzun illər teatr institutunda aktyor və rejissor sənətindən dərs deyib. Xalq artistləri Ağasadıq Gəraybəyli, Məmmədəli Vəlixanlı, Kazım Ziya, Əliağa Ağayev (Zəfər Nemətovla birgə), İsmayıl Osmanlı barədə monoqrafiyalar yazıb. "Çağırış", "İşıqlı yollarda", "Şəfəq", "Qoçaq Polad" və digər pyeslərin müəllifidir. Mətbuatda teatr sənətinə, müxtəlif tamaşalara aid resenziya və məqalələrlə çıxış edib.

Tofiq Kazımov 1965-ci ildə "Antoni və Kleopatra" (Uilyam Şekspir) və 1979-cu ildə "Şəhərin yay günləri" (Anar) tamaşalarına görə Dövlət mükafatları ilə təltiflənib. Respublikanın əməkdar incəsənət xadimi (1961) və xalq artisti (1 iyun 1974) fəxri adlarına layiq görülüb. Akademik teatrda sıravi rejissor kimi Karlo Haldoninin "Məzəli hadisə" (1952), Mirzə Fətəli Axundzadənin "Lənkəran xanının vəziri", Lope de Veqanın "Sevilya ulduzu" (1953), "Dəlilər" (1963), Maksim Qorkinin "Vassa Jeleznova" (1954), Rəsul Rzanın "Qardaşlar", Nazim Hikmətin "Qəribə adam" (1956), Ənvər Məmmədxanlının "Şirvan gözəli" (1957), Şıxəli Qurbanovun "Əcəb işə düşdük", Aleksis Parnisin "Gözıllik və sevgi adası" ("Afrodita adası", 1961), Viktor Hüqonun "Mariya Tüdor" (1962), Sabit Rəhmanın "Sevimli rollar" (1963) pyeslərinə səhnə təfsiri verib. Baş rejissor kimi Akademik teatrda Vilyam Şekspirin "Antoni və Kleopatra" (1964), "Hamlet" (1968), "Fırtına" (1974), İlyas Əfəndiyevin "Sən həmişə mənimləsən" (1964), "Unuda bilmirəm" (1968), "Məhv olmuş gündəliklər" (1969), "Bağlardan gələn səs" (1975), Cəlil Məmmədquluzadənin "Ölülər" (1966), Şıxəli Qurbanovun "Sənsiz" (1967), Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Pəri cadu" (1969), Branislav Nuşiçin "Nazirin xanımı" (1970), Sabit Rəhmanın "Yalan" (1965), "Küləklər" (1970), Bəxtiyar Vahabzadənin "Yağışdan sonra" (1971), Yucin O'Nilin "Qızıl" (1971), Cəfər Cabbarlının "Aydın" (1972), İmran Qasımovun "Nağıl başlananda" (1973), Aleksandr Vampilovun "Övlad" (1974), Məmməd Səid Ordubadinin "Qılınc və qələm" 1976, səhnələşdirəni özüdür), Maqsud İbrahimbəyovun "Ümid" (1976), Mirzə İbrahimovun "Bəşərin komediyası və yaxud Don Juan" (1977), Anatoli Safronovun "Daşqın", Dmitri Asenovun "Qızıldan qiymətli" (1977), Mirzə Fətəli Axundzadənin "Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah" (1978), Əkrəm Əylislinin "Quşu uçan budaqlar" (1978), "Yastı təpə", Taufiq əl Hakiminin "Karıxmış sultan" (1980) pyeslərini tamaşaya hazırlayıb. Tofiq Kazımov baş rejissorluğu dövründə teatra çoxlu istedadlı gənc cəlb etdi. Tofiq Kazımov yeni teatr poetikası yaratmaqla, onun estetik səciyyələrini müəyyənləşdirdi. Tofiq Kazımov, sözün əsil mənasında, hazırladığı səhnə əsərlərində "tamaşanın müəllifi" səviyyəsinə yüksəlirdi.

Tofiq Kazımov səhnəni maksimum dərəcədə boşaltmağa çalışır və bununla fəza (məkan) genişliyinə nail olurdu. Səhnə tərtibatındakı "xəsislik" əsas diqqəti aktyora yönəldirdi. Tofiq Kazımov qaysaqlanıb köhnəlmiş səhnə şərtiliklərini cəsarətlə sındırırdı. Onun quruluş verdiyi tamaşalarda pərdə obraz-rəmzə çevrilirdi. Tofiq Kazımov klassik dramlara "doğma", "toxunulmaz" kimi baxmaq flkrinin əleyhinə çıxır, həmin əsərlərin tamaşalarında cəsarətli eksperimentləri, inamlı axtarışları, dəyərli nəticələri ilə diqqəti cəlb edirdi. Tofiq Kazımov səhnədə məşq prosesində tamaşanın kompozisiyasını qurandan sonra ecazkar improvizələr edir, gözlənilməz fəlsəfi-estetik qənaətlərə gəlirdi. Bədii materialın səhnə təfsirində Tofiq Kazımovun əsas "silahı" poetik, psixoloji, dramatik fikir yükü daşıyan mizanlar idi. Tofiq Kazımovun tamaşalarında obraz üçün məxsusi yazılmış mahnıları aktyorlar özləri oxuyurdular. Buna görə də ifaçı səhnədə həmişə obrazda olur və bununla da vəziyyəti bilavasitə yaşayırdı. Tofiq Kazımov "özgələşmə effekti"nin milli formasını yaratmaq üçün epik teatrın ünsürlərindən cəsarətlə və novatorcasma bəhrələnirdi. Tofiq Kazımovun hazırladığı tamaşalarda divar, qapı, pəncərə və sairə əşyalar (obyektlər) həm özünün konkret məişət mahiyyətini yerinə yetirir, həm də atribut-obraza çevrilirdi. Akademik teatrda həmişə gənc qəhrəman rolları tanınmış, müəyyən fəxri adlarla təltiflənmiş 50-60 yaşlı aktyorlara verilirdi. Bu səmərəsiz ənənəni məhz Tofiq Kazımov cəsarətlə sındırdı. O, "Sən həmişə mənimləsən" tamaşasında 18 yaşlı Nargiləni tələbə Amaliya Pənahovaya, "Ölülər"dəki gənc İsgəndəri 28 yaşlı Həsən Turabova... tapşırdı. Tofiq Kazımovun tamaşalarında həm fikir, həm də estetik forma baxımından həmişə təzətərlik, təravət vardı.

Tofiq Kazımovun quruluş verdiyi tamaşalarda iyirminci əsrin hərəkət və təfəkkür sürəti, qlobal ictimai və siyasi proseslərin ritmi, insanların həyat tərzinin dinamikası, düşüncə tərzinin itiliyi müxtəlif bədii, estetik, fəlsəfi, psixoloji formalarda parlaq təcəssümünü tapırdı. Tofiq Kazımovun tamaşalarının finalı özü bir tamaşa idi. Rejissorun əsər üçün seçib qurduğu bədii, estetik, fəlsəfi konsepsiya finalda zahirən həlim, lirik, sakit, yumşaq, ancaq enerji nüvəsində coşğunluq, əzəmət, hayqırtı olan tərzdə tamaşaçılara çatdırılırdı.

Milli rejissor sənətimizin korifeylərindən sayılan Tofiq Kazımovun məzarı Bakıda ikinci Fəxri xiyabandadır.

Filmoqrafiya

Həmçinin bax

Portal:Azərbaycan Kinosu

@@ Sətir 1: / Sətir 1: @@
 {{Kino sənətçisi
+|Adı              = Tofiq Kazımov
-|Peşəsi = [[Rejissor]]
+|Orijinal adı     =
-|Şəkil = Tofiq Kazımov.JPG
-|Şəkil məlumat=
+|Şəkil            = Tofiq Kazımov.JPG
-|Şəkil miqyası = 200
+|Şəkil miqyası    = 200
+|Şəkil məlumat    =
-|Adı  = Tofiq Kazımov
-|Tam adı =
+|İlk adı          =
-|Digər adları  =
+|Digər adları     =
-|Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1923|1|14}}
+|Doğum tarixi     = {{doğum tarixi|1923|1|14}}
-|Doğum yeri =
+|Doğum yeri       =
-|Vəfatı = {{vəfat tarixi və yaşı|1980|8|2|1923|1|14}}
+|Vəfatı           = {{vəfat tarixi və yaşı|1980|8|2|1923|1|14}}
-|Vəfat yeri =
+|Vəfat yeri       =
-|Vəfat səbəbi =
+|Vəfat səbəbi     =
+|Atası            = [[Səməd Mənsur]]
-|Rəsmi vebsaytı =
+|Anası            =
-|IMDB =
+|Həyat yoldaşı    =
+|Uşaqları         =
+|Peşəsi           = teatr [[rejissor]]u
+|Milliyyəti       =
+|Vətəndaşlıq      =
+|Fəaliyyət illəri =
+|İstiqamət        = [[teatr]]
+|Mükafatları      =
+|imdb_id          =
+|İmzası           =
+|Sayt             =
 }}
-'''Tofiq Kazımov''' — görkəmli Azərbaycan teatr rejissoru.
+'''Tofiq Səməd Mənsur oğlu Kazımov''' — görkəmli Azərbaycan teatr rejissoru.
 ==Həyatı==
-Azərbaycanda lirik-psixoloji teatr məktəbinin yaranması, inkişafı və formalaşması Tofiq
+Azərbaycanda lirik-psixoloji teatr məktəbinin yaranması, inkişafı və formalaşması Tofiq Kazımovun adı ilə bağlıdır. O, görkəmli teatr xadimi, şair Səməd Mənsurun oğludur. Səməd Mənsur Bakıda mövcud olan bir sıra mədəni-maarif cəmiyyətləri (məsələn, "Nicat", "Səfa") teatr truppalarının rəhbərlərindən idi.
-Kazımovun adı ilə bağlıdır. O, görkəmli teatr xadimi, şair Səməd Mənsurun oğludur. Səməd Mənsur
-Bakıda mövcud olan bir sıra mədəni-maarif cəmiyyətləri (məsələn, "Nicat", "Səfa") teatr
-truppalarının rəhbərlərindən idi.
-Tofiq Kazımov [[14 yanvar]] [[1923]]-cü il [[Bakı]]da doğulub və yeddiillik təhsilini burada alaraq
+Tofiq Kazımov [[14 yanvar]] [[1923]]-cü il [[Bakı]]da doğulub və yeddiillik təhsilini burada alaraq teatr məktəbini bitirib ([[1939]]-[[1942]]). Böyük Vətən müharibəsində iştirak edib. Döyüşlərdə yaralanaraq [[1943]]-cü ildə qayıdıb və Gənc Tamaşaçılar Teatrında aktyor işləyib. Əyyub Abbasovun "Məlik Məmməd", [[Abdulla Şaiq]]in "Ana" dramlarının tamaşalarında Bulud və Əmrah rollarını oynayıb.
-teatr məktəbini bitirib ([[1939]]-[[1942]]). Böyük Vətən müharibəsində iştirak edib. Döyüşlərdə
-yaralanaraq [[1943]]-cü ildə qayıdıb və Gənc Tamaşaçılar Teatrında aktyor işləyib. Əyyub Abbasovun
-"Məlik Məmməd", [[Abdulla Şaiq]]in "Ana" dramlarının tamaşalarında Bulud və Əmrah rollarını
-oynayıb.
-[[1945]]-[[1951]]-ci illərdə [[Moskva]]da Ümumittifaq Teatr Sənəti İnstitutunda [[rejissor]] təhsili alıb.
+[[1945]]-[[1951]]-ci illərdə [[Moskva]]da Ümumittifaq Teatr Sənəti İnstitutunda [[rejissor]] təhsili alıb. Tələbə ikən Ağdam Dövlət Dram Teatrında Həsən Qasımovun "Kür sahilində" pyesini tamaşaya hazırlayıb.
-Tələbə ikən Ağdam Dövlət Dram Teatrında Həsən Qasımovun "Kür sahilində" pyesini tamaşaya
-hazırlayıb.
 [[1951]]-ci ildə Akademik Milli Dram Teatrında diplom tamaşası kimi Hüseyn Muxtarovun "Ailə namusu" ("Allanın ailəsi") pyesinə səhnə quruluşu verib. [[1952]]-ci il [[25 aprel|aprelin 25]]-də Gənc Tamaşaçılar Teatrına baş rejissor göndərilib, ancaq burada tamaşa hazırlamayıb. Elə həmin il [[1 oktyabr|oktyabrın 1]]-də Akademik teatra rejissor götürülüb. [[1964]]-cü il [[16 mart|martın 16]]-da bu teatra baş rejissor təyin olunub.
-Tofiq Kazımov [[1980]]-ci il [[2 avqust|avqust ayının 2]]-də avtomobil qəzasında həlak olana qədər baş
+Tofiq Kazımov [[1980]]-ci il [[2 avqust|avqust ayının 2]]-də avtomobil qəzasında həlak olana qədər baş rejissor işləyib.
-rejissor işləyib.
-[[1958]]-ci ildə kinostudiyaya işə qəbul olunaraq "Azərbaycanfilm"də çəkilən "[[Səhər (film, 1960)|Səhər]]"
+[[1958]]-ci ildə kinostudiyaya işə qəbul olunaraq "Azərbaycanfilm"də çəkilən "[[Səhər (film, 1960)|Səhər]]" kinolentində [[rejissor]] kimi çalışıb. Elə həmin il rus dram teatrında [[Ənvər Məmmədxanlı]]nın "Şərqin səhəri" pyesini tamaşaya hazırlayıb. [[1960]]-cı ildə kinostudiyadan çıxaraq yenidən Akademik teatra quruluşçu rejissor götürülüb.
-kinolentində [[rejissor]] kimi çalışıb. Elə həmin il rus dram teatrında [[Ənvər Məmmədxanlı]]nın "Şərqin
-səhəri" pyesini tamaşaya hazırlayıb. [[1960]]-cı ildə kinostudiyadan çıxaraq yenidən Akademik teatra
-quruluşçu rejissor götürülüb.
 Tofiq Kazımov [[1960]]-cı ildə Musiqili Komediya Teatrında [[Tofiq Quliyev]]in "Qızıl axtaranlar" (dramaturq: [[Həsən Seyidbəyli]]) operettasma quruluş verib. [[Naxçıvan]] teatrında Məmmədəli Tarverdiyevin "Kölgəli dağ" ([[1964]]), Quba teatrında Rza Şahvələdin "Qız qalası" ([[1961]]), Şıxəli Qurbanovun "Əcəb işə düşdük" ([[1963]]), Gəncə teatrında [[Altay Məmmədov]]un "Yadındamı" ([[1969]]) dramlarına quruluş verib.
@@ Sətir 47: / Sətir 46: @@
 Tofiq Kazımov uzun illər teatr institutunda aktyor və rejissor sənətindən dərs deyib. Xalq artistləri [[Ağasadıq Gəraybəyli]], [[Məmmədəli Vəlixanlı]], [[Kazım Ziya]], [[Əliağa Ağayev]] (Zəfər Nemətovla birgə), [[İsmayıl Osmanlı]] barədə monoqrafiyalar yazıb. "Çağırış", "İşıqlı yollarda", "Şəfəq", "Qoçaq Polad" və digər pyeslərin müəllifidir. Mətbuatda teatr sənətinə, müxtəlif tamaşalara aid resenziya və məqalələrlə çıxış edib.
+Tofiq Kazımov [[1965]]-ci ildə "Antoni və Kleopatra" ([[Uilyam Şekspir]]) və [[1979]]-cu ildə "Şəhərin yay günləri" ([[Anar]]) tamaşalarına görə Dövlət mükafatları ilə təltiflənib. Respublikanın əməkdar incəsənət xadimi ([[1961]]) və xalq artisti ([[1 iyun]] [[1974]]) fəxri adlarına layiq görülüb. Akademik teatrda sıravi rejissor kimi Karlo Haldoninin "Məzəli hadisə" (1952), Mirzə Fətəli Axundzadənin "Lənkəran xanının vəziri", Lope de Veqanın "Sevilya ulduzu" ([[1953]]), "Dəlilər" (1963), [[Maksim Qorki]]nin "Vassa Jeleznova" ([[1954]]), [[Rəsul Rza]]nın "Qardaşlar", [[Nazim Hikmət]]in "Qəribə adam" ([[1956]]), [[Ənvər Məmmədxanlı]]nın "Şirvan gözəli" ([[1957]]), [[Şıxəli Qurbanov]]un "Əcəb işə düşdük", Aleksis Parnisin "Gözıllik və sevgi adası" ("Afrodita adası", [[1961]]), [[Viktor Hüqo]]nun "Mariya Tüdor" ([[1962]]), [[Sabit Rəhman]]ın "Sevimli rollar" ([[1963]]) pyeslərinə səhnə təfsiri verib. Baş rejissor kimi Akademik teatrda [[Vilyam Şekspir]]in "Antoni və Kleopatra" ([[1964]]), "Hamlet" ([[1968]]), "Fırtına" ([[1974]]), [[İlyas Əfəndiyev]]in "Sən həmişə mənimləsən" ([[1964]]), "Unuda bilmirəm" ([[1968]]), "Məhv olmuş gündəliklər" ([[1969]]), "Bağlardan gələn səs" ([[1975]]), Cəlil Məmmədquluzadənin "Ölülər" ([[1966]]), [[Şıxəli Qurbanov]]un "Sənsiz" ([[1967]]), Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Pəri cadu" ([[1969]]), Branislav Nuşiçin "Nazirin xanımı" ([[1970]]), [[Sabit Rəhman]]ın "Yalan" ([[1965]]), "Küləklər"  ([[1970]]), [[Bəxtiyar Vahabzadə]]nin "Yağışdan sonra" ([[1971]]), Yucin O'Nilin "Qızıl" ([[1971]]), [[Cəfər Cabbarlı]]nın "Aydın" ([[1972]]), [[İmran Qasımov]]un "Nağıl başlananda" ([[1973]]), Aleksandr Vampilovun "Övlad" ([[1974]]), [[Məmməd Səid Ordubadi]]nin "Qılınc və qələm" [[1976]],
-Tofiq Kazımov [[1965]]-ci ildə "Antoni və Kleopatra" ([[Uilyam Şekspir]]) və [[1979]]-cu ildə
+səhnələşdirəni özüdür), [[Maqsud İbrahimbəyov]]un "Ümid" ([[1976]]), [[Mirzə İbrahimov]]un "Bəşərin komediyası və yaxud Don Juan" ([[1977]]), Anatoli Safronovun "Daşqın", Dmitri Asenovun "Qızıldan qiymətli" ([[1977]]), [[Mirzə Fətəli Axundzadə]]nin "Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah" ([[1978]]), Əkrəm Əylislinin "Quşu uçan budaqlar" ([[1978]]), "Yastı təpə", Taufiq əl Hakiminin "Karıxmış sultan" ([[1980]]) pyeslərini tamaşaya hazırlayıb. Tofiq Kazımov baş rejissorluğu dövründə teatra çoxlu istedadlı gənc cəlb etdi. Tofiq Kazımov yeni teatr poetikası yaratmaqla, onun estetik səciyyələrini müəyyənləşdirdi. Tofiq Kazımov, sözün əsil mənasında, hazırladığı səhnə əsərlərində "tamaşanın müəllifi" səviyyəsinə yüksəlirdi.
-"Şəhərin yay günləri" ([[Anar]]) tamaşalarına görə Dövlət mükafatları ilə təltiflənib. Respublikanın
-əməkdar incəsənət xadimi ([[1961]]) və xalq artisti ([[1 iyun]] [[1974]]) fəxri adlarına layiq görülüb.
+Tofiq Kazımov səhnəni maksimum dərəcədə boşaltmağa çalışır və bununla fəza (məkan) genişliyinə nail olurdu. Səhnə tərtibatındakı "xəsislik" əsas diqqəti aktyora yönəldirdi. Tofiq Kazımov qaysaqlanıb köhnəlmiş səhnə şərtiliklərini cəsarətlə sındırırdı. Onun quruluş verdiyi tamaşalarda pərdə obraz-rəmzə çevrilirdi. Tofiq Kazımov klassik dramlara "doğma", "toxunulmaz" kimi baxmaq flkrinin əleyhinə çıxır, həmin əsərlərin tamaşalarında cəsarətli eksperimentləri, inamlı axtarışları, dəyərli nəticələri ilə diqqəti cəlb edirdi. Tofiq Kazımov səhnədə məşq prosesində tamaşanın kompozisiyasını qurandan sonra ecazkar improvizələr edir, gözlənilməz fəlsəfi-estetik qənaətlərə gəlirdi. Bədii materialın səhnə təfsirində Tofiq Kazımovun əsas "silahı" poetik, psixoloji, dramatik fikir yükü daşıyan mizanlar idi. Tofiq Kazımovun tamaşalarında obraz üçün məxsusi yazılmış mahnıları aktyorlar özləri oxuyurdular. Buna görə də ifaçı səhnədə həmişə obrazda olur və bununla da vəziyyəti bilavasitə yaşayırdı.
-Akademik teatrda sıravi rejissor kimi Karlo Haldoninin "Məzəli hadisə" (1952), Mirzə Fətəli
+Tofiq Kazımov "özgələşmə effekti"nin milli formasını yaratmaq üçün epik teatrın ünsürlərindən cəsarətlə və novatorcasma bəhrələnirdi. Tofiq Kazımovun hazırladığı tamaşalarda divar, qapı, pəncərə və sairə əşyalar (obyektlər) həm özünün konkret məişət mahiyyətini yerinə yetirir, həm də atribut-obraza çevrilirdi. Akademik teatrda həmişə gənc qəhrəman rolları tanınmış, müəyyən fəxri adlarla təltiflənmiş 50-60 yaşlı aktyorlara verilirdi. Bu səmərəsiz ənənəni məhz Tofiq Kazımov cəsarətlə sındırdı. O, "Sən həmişə mənimləsən" tamaşasında 18 yaşlı Nargiləni tələbə [[Amaliya Pənahova]]ya, "Ölülər"dəki gənc İsgəndəri 28 yaşlı [[Həsən Turabov]]a... tapşırdı. Tofiq Kazımovun tamaşalarında həm fikir, həm də estetik forma baxımından həmişə təzətərlik, təravət vardı.
-Axundzadənin "Lənkəran xanının vəziri", Lope de Veqanın "Sevilya ulduzu" ([[1953]]), "Dəlilər"
-(1963), [[Maksim Qorki]]nin "Vassa Jeleznova" ([[1954]]), [[Rəsul Rza]]nın "Qardaşlar", [[Nazim Hikmət]]in
+Tofiq Kazımovun quruluş verdiyi tamaşalarda iyirminci əsrin hərəkət və təfəkkür sürəti, qlobal ictimai və siyasi proseslərin ritmi, insanların həyat tərzinin dinamikası, düşüncə tərzinin itiliyi müxtəlif bədii, estetik, fəlsəfi, psixoloji formalarda parlaq təcəssümünü tapırdı.
-"Qəribə adam" ([[1956]]), [[Ənvər Məmmədxanlı]]nın "Şirvan gözəli" ([[1957]]), [[Şıxəli Qurbanov]]un "Əcəb
+Tofiq Kazımovun tamaşalarının finalı özü bir tamaşa idi. Rejissorun əsər üçün seçib qurduğu bədii, estetik, fəlsəfi konsepsiya finalda zahirən həlim, lirik, sakit, yumşaq, ancaq enerji nüvəsində coşğunluq, əzəmət, hayqırtı olan tərzdə tamaşaçılara çatdırılırdı.
-işə düşdük", Aleksis Parnisin "Gözıllik və sevgi adası" ("Afrodita adası", [[1961]]), [[Viktor Hüqo]]nun
-"Mariya Tüdor" ([[1962]]), [[Sabit Rəhman]]ın "Sevimli rollar" ([[1963]]) pyeslərinə səhnə təfsiri verib.
+Milli rejissor sənətimizin korifeylərindən sayılan Tofiq Kazımovun məzarı Bakıda ikinci Fəxri xiyabandadır.
-Baş rejissor kimi Akademik teatrda [[Vilyam Şekspir]]in "Antoni və Kleopatra" ([[1964]]),
-"Hamlet" ([[1968]]), "Fırtına" ([[1974]]), [[İlyas Əfəndiyev]]in "Sən həmişə mənimləsən" ([[1964]]), "Unuda
-bilmirəm" ([[1968]]), "Məhv olmuş gündəliklər" ([[1969]]), "Bağlardan gələn səs" ([[1975]]), Cəlil
-Məmmədquluzadənin "Ölülər" ([[1966]]), [[Şıxəli Qurbanov]]un "Sənsiz" ([[1967]]), Əbdürrəhim bəy
-Haqverdiyevin "Pəri cadu" ([[1969]]), Branislav Nuşiçin "Nazirin xanımı" ([[1970]]), [[Sabit Rəhman]]ın
-"Yalan" ([[1965]]), "Küləklər" ([[1970]]), [[Bəxtiyar Vahabzadə]]nin "Yağışdan sonra" ([[1971]]), Yucin O'Nilin
-"Qızıl" ([[1971]]), [[Cəfər Cabbarlı]]nın "Aydın" ([[1972]]), [[İmran Qasımov]]un "Nağıl başlananda" ([[1973]]),
-Aleksandr Vampilovun "Övlad" ([[1974]]), [[Məmməd Səid Ordubadi]]nin "Qılınc və qələm" ([[1976]],
-səhnələşdirəni özüdür), [[Maqsud İbrahimbəyov]]un "Ümid" ([[1976]]), [[Mirzə İbrahimov]]un "Bəşərin
-komediyası və yaxud Don Juan" ([[1977]]), Anatoli Safronovun "Daşqın", Dmitri Asenovun "Qızıldan
-qiymətli" ([[1977]]), [[Mirzə Fətəli Axundzadə]]nin "Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah" ([[1978]]), Əkrəm
-Əylislinin "Quşu uçan budaqlar" ([[1978]]), "Yastı təpə", Taufiq əl Hakiminin "Karıxmış sultan"
-([[1980]]) pyeslərini tamaşaya hazırlayıb.
-Tofiq Kazımov baş rejissorluğu dövründə teatra çoxlu istedadlı gənc cəlb etdi.
-Tofiq Kazımov yeni teatr poetikası yaratmaqla, onun estetik səciyyələrini müəyyənləşdirdi.
-Tofiq Kazımov, sözün əsil mənasında, hazırladığı səhnə əsərlərində "tamaşanın müəllifi"
-səviyyəsinə yüksəlirdi.
-Tofiq Kazımov səhnəni maksimum dərəcədə boşaltmağa çalışır və bununla fəza (məkan)
-genişliyinə nail olurdu. Səhnə tərtibatındakı "xəsislik" əsas diqqəti aktyora yönəldirdi.
-Tofiq Kazımov qaysaqlanıb köhnəlmiş səhnə şərtiliklərini cəsarətlə sındırırdı. Onun quruluş
-verdiyi tamaşalarda pərdə obraz-rəmzə çevrilirdi.
-Tofiq Kazımov klassik dramlara "doğma", "toxunulmaz" kimi baxmaq flkrinin əleyhinə
-çıxır, həmin əsərlərin tamaşalarında cəsarətli eksperimentləri, inamlı axtarışları, dəyərli nəticələri ilə
-diqqəti cəlb edirdi.
-Tofiq Kazımov səhnədə məşq prosesində tamaşanın kompozisiyasını qurandan sonra ecazkar
-improvizələr edir, gözlənilməz fəlsəfi-estetik qənaətlərə gəlirdi.
-Bədii materialın səhnə təfsirində Tofiq Kazımovun əsas "silahı" poetik, psixoloji, dramatik
-flkir yükü daşıyan mizanlar idi.
-Tofiq Kazımovun tamaşalarında obraz üçün məxsusi yazılmış mahnıları aktyorlar özləri
-oxuyurdular. Buna görə də ifaçı səhnədə həmişə obrazda olur və bununla da vəziyyəti bilavasitə
-yaşayırdı.
-Tofiq Kazımov "özgələşmə effekti"nin milli formasını yaratmaq üçün epik teatrın
-ünsürlərindən cəsarətlə və novatorcasma bəhrələnirdi.
-Tofiq Kazımovun hazırladığı tamaşalarda divar, qapı, pəncərə və sairə əşyalar (obyektlər)
-həm özünün konkret məişət mahiyyətini yerinə yetirir, həm də atribut-obraza çevrilirdi.
-Akademik teatrda həmişə gənc qəhrəman rolları tanınmış, müəyyən fəxri adlarla təltiflənmiş
--60 yaşlı aktyorlara verilirdi. Bu səmərəsiz ənənəni məhz Tofiq Kazımov cəsarətlə sındırdı. O,
-"Sən həmişə mənimləsən" tamaşasında 18 yaşlı Nargiləni tələbə [[Amaliya Pənahova]]ya, "Ölülər"dəki
-gənc İsgəndəri 28 yaşlı [[Həsən Turabov]]a... tapşırdı.
-Tofiq Kazımovun tamaşalarında həm fikir, həm də estetik forma baxımından həmişə təzətərlik,
-təravət vardı.
-Tofiq Kazımovun quruluş verdiyi tamaşalarda iyirminci əsrin hərəkət və təfəkKür sürəti,
-qlobal ictimai və siyasi proseslərin ritmi, insanların həyat tərzinin dinamikası, düşüncə tərzinin
-itiliyi müxtəlif bədii, estetik, fəlsəfi, psixoloji formalarda parlaq təcəssümünü tapırdı.
-Tofiq Kazımovun tamaşalarının finalı özü bir tamaşa idi. Rejissorun əsər üçün seçib qurduğu
-bədii, estetik, fəlsəfi konsepsiya finalda zahirən həlim, lirik, sakit, yumşaq, ancaq enerji nüvəsində
-coşğunluq, əzəmət, hayqırtı olan tərzdə tamaşaçılara çatdırılırdı.
-Milli rejissuramızın korifeylərindən sayılan Tofiq Kazımovun məzarı Bakıda ikinci Fəxri
-xiyabandadır.
 ==Filmoqrafiya==

Tofiq Kazımov

Doğum tarixi	14 yanvar 1923(1923-01-14)
Doğum yeri	Bakı, Bakı qəzası, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Vəfat tarixi	2 avqust 1980(1980-08-02) (57 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı	SSRİ
Uşağı	Lalə Kazımova
Atası	Səməd Mənsur
Fəaliyyəti	aktyor, teatr rejissoru
Fəaliyyət illəri	1943-cü ildən
Mükafatları

Tofiq Kazımov: Redaktələr arasındakı fərq

11:05, 17 fevral 2014 tarixindəki versiya

Həyatı

Filmoqrafiya

Həmçinin bax

Naviqasiya menyusu

Axtar