Hörümçəkkimilər: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
kRedaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 32: Sətir 32:


'''Hörümçəkkimilər''' ({{lang-la|Arachnida}}) — [[Buğumayaqlılar]] tipinin [[xeliserlilər]] yarımtipinə aid sinf.
'''Hörümçəkkimilər''' ({{lang-la|Arachnida}}) — [[Buğumayaqlılar]] tipinin [[xeliserlilər]] yarımtipinə aid sinf.
⚫
== Hörumçəkkimilərin müxtəlifliyi ==
⚫
Hörumçəkkimilər 1 yarımsinfə və 10 dəstəyə bölünür. Hörümçəklər tor qura bilmələri, əqrəblər qarıncıq buğumlarının çox olması və son buğumunda zəhər vəzisinin yerləşməsi, qısqacların çox güclü inkişaf etməsi, diri bala doğması ilə seçilir. Əqrəblər əssasən isti yerlərdə çox olurlar. Bədənləri 3 hissəyə bölünür: baş-döş və qarıncıq. Bövlərin zəhər vəziləri olmur. Onlar kənd təsərrüfatı zərərvericilərini məhv etdikləri ücün faydalı hesab olunur. Gənələr hörumçəkkimilərin zərərverici nümayəndəsidir. Bədən ölçüləri 0,1-15 mm olur. Xeliser və qısqac birləşib xortumu, baş-döş birləşib gövdəni əmələ gətirmişdir. Bunlar bitkilərdə, heyvanlarda, insanlarda parazit həyat tərzi keçirirlər, digər qrupu isə xəstələk keçiriciləridir. Bunların torpaq gənələri, anbar gənələri, tor gənələri, qoltuq gənələri kimi növləri var. Otlaq gənəsi ensafelit xəstəliyini, qoturluq gənəsi qoturluq xəstəliyinin törədicilərini insanlar ve heyvanlara kecirir. Habele onlar brusellyoz, taun, spiroxetoz xəstəliklərinin törədicilərini insanlar ve heyvanlar arasında yayir. Gənələrin 25 mindən cox növü var.


== Təsnifatı ==
== Təsnifatı ==
⚫
* {{bt-azlat|Gənələr|Acari}} dəstəsi
* {{bt-azlat|Qamçılıayaq hörümçəklər|Amblypygi}} dəstəsi
* {{bt-azlat|Qamçılıayaq hörümçəklər|Amblypygi}} dəstəsi
* {{bt-azlat|Hörümçəklər|Araneae}} dəstəsi
* {{bt-azlat|Hörümçəklər|Araneae}} dəstəsi
Sətir 45: Sətir 46:
* {{bt-azlat|Böv|Solifugae}} dəstəsi
* {{bt-azlat|Böv|Solifugae}} dəstəsi
* {{bt-azlat|Telifonlar|Uropygi}} dəstəsi
* {{bt-azlat|Telifonlar|Uropygi}} dəstəsi
⚫
* {{bt-azlat|Gənələr|Acari}} yarımsinfi

== Mənbə ==
* [http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=82708 ITIS]
* [http://www.biolib.cz/en/taxon/id14979/ BioLib]


⚫
== Hörumçəkkimilərin müxtəlifliyi ==
⚫
Hörumçəkkimilər 4 dəstəyə bölünür. Bunlar hörümçəklər, əqrəblər, bövlər və gənələr dəstələridir. Hörümçəklər tor qura bilmələri, əqrəblər qarıncıq buğumlarının çox olması və son buğumunda zəhər vəzisinin yerləşməsi, qısqacların çox güclü inkişaf etməsi, diri bala doğması ilə seçilir. Əqrəblər əssasən isti yerlərdə çox olurlar. Bövlər 3 hissəyə bölünürlər: baş-döş, döş və qarıncıq. Bunların zəhər vəziləri olmur. Bövlər kənd təsərrüfatı zərərvericilərini məhv etdikləri ücün faydalı hesab olunur. Gənələr hörumçəkkimilərin zərərverici nümayəndəsidir. Bədən ölçüləri 0,1-15 mm olur. Xeliser və qısqac birləşib xortum, baş-döş birləşib gövdə yaratmışdır. Bunlar bitkilərdə, heyvanlarda, insanlarda parazit həyat tərzi keçirirlər, digər qrupu isə xəstələk keçiriciləridir. Bunların torpaq gənələri, anbar gənələri, tor gənələri, qoltuq gənələri kimi növləri var.otlaq genesi ensafelit xesteteliyini,qoturluq genesi qoturluq xesteliyinin toredicilerini insanlar ve heyvanlara kecirir.habele onlar brusellyoz, taun,spiroxetoz xesteliklerinin toredicilerini insanlar ve heyvanlar arasinda yayir.genelerin 25 mindən cox novu var.


{{Buğumayaqlılar}}
{{Buğumayaqlılar}}

03:46, 5 may 2014 tarixindəki versiya

Hörümçəkkimilər
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Ranqsız:
Amorphea
Ranqsız:
Obazoa
Ranqsız:
Opisthokonta
Ranqsız:
Holozoa
Ranqsız:
Filozoa
Aləm:
Heyvanlar
Yarımaləm:
Eumetazoylar
Klad:
ParaHoxozoa
Klad:
İkitərəflisimmetriyalılar
Klad:
Nephrozoa
Ranqsız:
İlkağızlılar
Tipüstü:
Tüləyənlər
Ranqsız:
Panarthropoda
Ranqsız:
Tactopoda
Tip:
Buğumayaqlılar
Klad:
Arachnomorpha
Yarımtip:
Xeliserlilər
Sinif:
Hörümçəkkimilər
Beynəlxalq elmi adı

Hörümçəkkimilər (lat. Arachnida) — Buğumayaqlılar tipinin xeliserlilər yarımtipinə aid sinf.

Hörumçəkkimilərin müxtəlifliyi

Hörumçəkkimilər 1 yarımsinfə və 10 dəstəyə bölünür. Hörümçəklər tor qura bilmələri, əqrəblər qarıncıq buğumlarının çox olması və son buğumunda zəhər vəzisinin yerləşməsi, qısqacların çox güclü inkişaf etməsi, diri bala doğması ilə seçilir. Əqrəblər əssasən isti yerlərdə çox olurlar. Bədənləri 3 hissəyə bölünür: baş-döş və qarıncıq. Bövlərin zəhər vəziləri olmur. Onlar kənd təsərrüfatı zərərvericilərini məhv etdikləri ücün faydalı hesab olunur. Gənələr hörumçəkkimilərin zərərverici nümayəndəsidir. Bədən ölçüləri 0,1-15 mm olur. Xeliser və qısqac birləşib xortumu, baş-döş birləşib gövdəni əmələ gətirmişdir. Bunlar bitkilərdə, heyvanlarda, insanlarda parazit həyat tərzi keçirirlər, digər qrupu isə xəstələk keçiriciləridir. Bunların torpaq gənələri, anbar gənələri, tor gənələri, qoltuq gənələri kimi növləri var. Otlaq gənəsi ensafelit xəstəliyini, qoturluq gənəsi qoturluq xəstəliyinin törədicilərini insanlar ve heyvanlara kecirir. Habele onlar brusellyoz, taun, spiroxetoz xəstəliklərinin törədicilərini insanlar ve heyvanlar arasında yayir. Gənələrin 25 mindən cox növü var.

Təsnifatı

Mənbə


  1. ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2005.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Hörümçəkkimilər&oldid=2938760"