Aydaho

Idaho ing. Idaho
Ştat
[[Fayl:{{{Gerbi}}}|85px||Idaho gerbi]] Bayraq Gerb
Təxəllüsü: Qızıl Ştatı
ABŞ xəritəsində Idaho
Paytaxtı	Boise
Ən iri şəhəri	Boise
Ərazisi	6 (ABŞ üzrə)
• Ümumi	mil² (295 254 km2)
• Eni	mil ( km)
• Uzunluğu	mil ( km)
• % su	0,32
Əhalisi	20 (ABŞ üzrə)
• Ümumi	5 939 292
• Sıxlıq	/mil²  (17.43 nəfər/km2) (ABŞ üzrə)
Yüksəklik
• Maksimal yüksəklik	ft ( m)
• Orta yüksəklik	ft  ( m)
• Minimal yüksəklik	{{{Minimal yüksəklikABŞ}}} ft ( m)
İttifaqa qəbul	(43)
Qanunverici hakimiyyət
ABŞ Palata nümayəndələri	Siyahı
Saat qurşağı	UTC-7
Abbreviatura	Aydaho

Aydaho - Amerika Birləşmiş Ştatlarında ştat. Mərkəzi Buaze şəhəridir.

Məlumat

Aydaho ABŞ-ın bir əyalətidir. Ölkənin şimal-qərbində yerləşir. Aydaho, bir-birinə bənzəməyən iki coğrafi hissəyə ayrılır. Bir qismi qayalıq dağlara bağlanan və tortul dağ zəncirləri 3500 metrə çatan yüksəlmiş batolit əhatə edən orta və şimal seqmenti və digər bir qismi Snake düzənliyinin meydana gətirdiyi cənub seqmentidir. Bu yarı quraq düzənliklərdə məşhur üsullarla qoyun yetişdiriciliyinə əlverişli bir miskotu çölü uzanar. Nə var ki burada sulu əkinçilik edilə bilər. Güllə, Sink, Gümüş yataqları Coeur dalana yaxınlarında işlədilməkdədir. Əyalətdə əhəmiyyətli meşə qaynaqları mövcüttdur. Ümumiyyətlə əhali Snake düzənliyində və mədən yataqlarında toplanmışdır.

Tarixi

Bölgəyə XIX əsrin əvvəllərində, kürk ticarəti edən ovçular və Lewis ilə Clarkın araşdırma heyəti girdi(1805). İlk davamlı yerləşmə mormonların Franklinə yerləşməsidir(1855); amma bölgə ancaq 1860dan sonra qızıl yataqlarının tapılması üzərinə inkişaf göstərmişdir. 1890da isə Amerikanın 43. Amerikan Əyaləti olmuşdur Ola bilsin insanlar Aydaho ştatı ərazisində daha əvvəldə olmuşdur, hələ ki 14 500 il əvvəl. Vilson Butte Mağarası yaxın Əkizində qazıntılar (qazmalar, qazılmalar) Şimali Amerikada ən köhnə tarix qoyulmuş eksponatlar arasında yer tutan insan fəaliyyətinin göstərilən dəlili ahəngli əqrəblər daxil olmaqla bu ərazilərin gədim olduqunu sğyləmək olar. Doğma Amerikan tayfaları üstünlük təşkil edən ərazidə cənubda şimali, Şimali və Qərbi Shoshone-də Nez Perce-ni tayfalrı yaşayırdı.

Boise (paytaxt) kapitoli binası

Oreqon Ölkəsinin hissəsi kimi Aydaho ştatı iddia edildi, hər ikisi Birləşmiş Ştatlar və Böyük Britaniya Birləşmiş Ştatlar 1846-cı ildə şübhəsiz yurisdiksiyanı əldə edənə qədər. 1843-dən 1849 bugünkü (Aydaho ştatına Oreqonun Müvəqqəti Hökumətinin faktik yurisdiksiyasının altında idi. Arada onda (sonra) və Aydaho ştatı Ərazisinin (Sahəsinin) yaradılması (əsəri) 1863-cü ildə, bugünkü dövlətin hissələri Oreqona, Vaşinqtona və Dakota Ərazilərinə (Sahələrinə) daxil edildi. Yeni ərazi bugünkü müasir Aydaho ştatının, Montana ştatının və Vayominqin çoxunu özündə saxladı . Son illər, Aydaho ştatı elm və texnika sənayelərini özündə saxlamaq üçün turizm kimi onun kommersiya əsasını və kənd təsərrüfatı genişləndirmişdir. Elm və texnika dövlət çərçivəsində ən böyük tək iqtisadi mərkəz dövlətin tam gəlirinin 25%inin üzərindən olmuşdur və kənd təsərrüfatından, meşəçilikdən və dağ-mədən sənayeyən daha böyükdür.