Boliviya

Boliviya
isl. Estado Plurinacional de Bolivia keçua Buliwya Achka nasyunkunap Mama llaqta aym. Wuliwya Suyu Quarani Tetã Volívia
Bayraq Gerb[d]
La Unión es la Fuerza, Unity is Strength, Обединението е силата, Bolivia awaits you, Адзінства — сіла
Rəsmi dili	İspan, Keçua, Aymara, Quarani və digər 33 dil
Paytaxt	Sukre
Ən böyük şəhər	La Pas, Santa Kruz de la Sierra, Koçabamba
İdarəetmə forması	Prezident Respublikası
Sahəsi	Dünyada 27-ci
• Ümumi	1 098 581 km²
• Su sahəsi (%)	1,29
Əhalisi
• Əhali	9 775 246 nəfər (84-cü)
• Sıxlıq	8,9 nəf./km²
ÜDM (nominal)
• Ümumi	67 dollar
Valyuta	Boliviya bolivianosu
İnternet domeni	.bo
ISO kodu	BO
BOK kodu	BOL
Telefon kodu	+591
Saat qurşaqları	UTC−04:00
Nəqliyyatın yönü	sağ[d]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Uyuni şoranlığı

Boliviya (tam adı: Boliviya Çoxmillətli Dövləti; isp. Estado Plurinacional de Bolívia) — Cənubi Amerika ölkəsidir. Paytaxtı Sukre olub; La Paz, Cochabamba, Santa Cruz, Potosi kimi digər önəmli şəhərləri var.

Ölkə Boliviya idarəçiliyi dövründə Yuxarı Peru adlandırılırdı. Sonradan Cənubi Amerikanı İspan əsarətindən qurtaran Simon Bolivarın şərəfinə Boliviya (Bolivarın ölkəsi) adı verilmişdir.

Tarix

Boliviya 1809-cu ildə İspaniyayadan müstəqilliyini elan etməsinə baxmayaraq, İspan əsgərlərin ölkədən qovulması çox daha sonra, ancaq 1825-ci ildə gerçəkləşdirilə bildi.

Müstəqillikdən sonra Boliviyadakı siyasi hakimiyyət sıx sıx kəsintiyə uğramışdır. Ölkə milli müstəqilliyini qazandığı 1825-ci ildən günümüzə qədər yüz səksənə yaxın inqilab, ondan çox dəyişdirilmiş konstitusiya və səksənə yaxın prezident gördü.Prezidentlərdən bəziləri hakimiyyəti qan tökərək ələ keçirdilər və yenə eyni şəkildə hakimiyyətdən getməli oldular.Altı prezident hakimiyyətdə olduğu zaman öldürüldü.

Boliviyanın qonşularıyla xüsusilə Çili və Paraqvay ilə olan əlaqələri balanssız olmuşdur. 1879-ci ildə müttəfiqi Peru ilə birlikdə, sərhəd anlaşılmazlıqları yaşadığı güclü qonşusu Çiliyə hücum etdi. Ancaq 1883'də bitən Pasifik müharibəsi Boliviya üçün tam bir məğlubiyyət oldu. Sakit Okeanı bölgesindəki sahil xəttini Çiliyə verməli olan Boliviya'nın okean ilə olan əlaqəsi kəsildi və ölkə bir quru dövlətinə döndü. Boliviya xalqı bu müharibənin nəticələrini bugün də unuda bilməmişdilər.Ölkə yenə bir sərhəd problemi üzündən 1932-cı ildə konşusu Paraqvay ilə müharibə etdi. Chaco Müharibəsi olaraq adlandırılan bu müharibə 1935-cı ildə, Paraqvayın zəfəri və sərhəd anlaşilmazlığının çözülməsini saxlayan bir barış anlaşmasının imzalanması ilə sona çatdığında, Boliviya mübahisəli bölgənin ancaq beşdə birini torpaqlarına qata bildi.

Coğrafiya

Boliviyanın ərazisi 1.098.581 km²-dir .

Demoqrafiya

2001-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almaya əsasən Boliviyanın 8.274.325 nəfər əhalisi var .