Dədə Qorqud: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil tətbiqetmə vasitəsilə redaktə |
|||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
{{Digər məna|Dədə Qorqud (dəqiqləşdirmə)}} |
{{Digər məna|Dədə Qorqud (dəqiqləşdirmə)}} |
||
[[Şəkil:Dədə Qorqud.jpg|right|thumb|250px|Dədə Qoqrudun portreti]] |
[[Şəkil:Dədə Qorqud.jpg|right|thumb|250px|Dədə Qoqrudun portreti]] |
||
'''Qorqud Ata''' - türk, altay və oğuz əfsanələrində, nağıllarda və xalq hekayələrində adı çəkilən ozandır. '''Dədə Qorqud''' olaraq da bilinir. [[Kitabi Dədə Qorqud|Dədə Qorqud Hekayələri]]nin yazıçısı və |
'''Qorqud Ata''' - türk, altay və oğuz əfsanələrində, nağıllarda və xalq hekayələrində adı çəkilən ozandır. '''Dədə Qorqud''' olaraq da bilinir. [[Kitabi Dədə Qorqud|Dədə Qorqud Hekayələri]]nin yazıçısı və izahçısı olduğu qəbul edilir. Ozanların atasıdır. Bir sıra xarici özəllikləri vardır. [[Qopuz]] çalar, əhvalatlar izah edər. Çox uzun illər yaşamışdır. Qopuzun bulucusu odur. İslamiyyətlə birlikdə bir övliya olaraq qəbul görmüşdür lakin İslam əvvəli dövrlərdə çox geriyə gedən bir xarakterdir. [[Allah]]ın izni ilə gələcəkdən xəbər verir. Kor'dan çıxmış bir qadının oğludur. Quşların dilini bilir. Şamanlığı, şeyxliği, ozanlığı, baxşılığı, övliyalığı hamısı bir-birinə bağlıdır və hər mədəniyyətdə bunlardan ən az bir neçəsinə sahib olaraq təyin olunar. Çox uzun illər yaşadığı izah edilir. Özündən bəhs edilərkən "Ölü desəm ölü deyil, diri desəm diri deyil" sözləri ilə bəhs edilir özündən. Müdrikdir və hikmət sahibidir. Öz ölümünü yuxuda xəbər almışdır. Universal nizamın başlayıb bitdiyi yer olan dünyanın mərkəzində suların üzərində dinclik tapar. Ölümdən qaçaraq dünyanın dörd bir tərəfini gəzir ancaq yenə də ən sonunda bunun mümkün olmadığını anlar. Bir mənada Şumerlerden bəri var olan [[Gilqameş]]in ölümsüzlük axtarışının bir davamıdır bu səfərlər. Bütün heyvanların və xüsusilə də quşların dilini bilir. Bundan başqa özünün "Tuman" adını verdiyi bir igid də bütün quşların dilini bilir. Qorqud Atanın insanlara ad verməsi, Yaradılış dövrlərinden əvvəl obyektlərin adlarının meydana gəlməyə başlamasıyla yaxından əlaqəsi vardır. Dədə Qorqud kitabında 12 öykü iştirak edər bunlar tarix boyu dildən dilə, köçürülən bir şifahi ənənə məhsuludur, 16-ci yüzillikdə yazıya köçürülmüşdür. |
||
== Etimologiya == |
== Etimologiya == |
20:37, 10 yanvar 2015 tarixindəki versiya
Qorqud Ata - türk, altay və oğuz əfsanələrində, nağıllarda və xalq hekayələrində adı çəkilən ozandır. Dədə Qorqud olaraq da bilinir. Dədə Qorqud Hekayələrinin yazıçısı və izahçısı olduğu qəbul edilir. Ozanların atasıdır. Bir sıra xarici özəllikləri vardır. Qopuz çalar, əhvalatlar izah edər. Çox uzun illər yaşamışdır. Qopuzun bulucusu odur. İslamiyyətlə birlikdə bir övliya olaraq qəbul görmüşdür lakin İslam əvvəli dövrlərdə çox geriyə gedən bir xarakterdir. Allahın izni ilə gələcəkdən xəbər verir. Kor'dan çıxmış bir qadının oğludur. Quşların dilini bilir. Şamanlığı, şeyxliği, ozanlığı, baxşılığı, övliyalığı hamısı bir-birinə bağlıdır və hər mədəniyyətdə bunlardan ən az bir neçəsinə sahib olaraq təyin olunar. Çox uzun illər yaşadığı izah edilir. Özündən bəhs edilərkən "Ölü desəm ölü deyil, diri desəm diri deyil" sözləri ilə bəhs edilir özündən. Müdrikdir və hikmət sahibidir. Öz ölümünü yuxuda xəbər almışdır. Universal nizamın başlayıb bitdiyi yer olan dünyanın mərkəzində suların üzərində dinclik tapar. Ölümdən qaçaraq dünyanın dörd bir tərəfini gəzir ancaq yenə də ən sonunda bunun mümkün olmadığını anlar. Bir mənada Şumerlerden bəri var olan Gilqameşin ölümsüzlük axtarışının bir davamıdır bu səfərlər. Bütün heyvanların və xüsusilə də quşların dilini bilir. Bundan başqa özünün "Tuman" adını verdiyi bir igid də bütün quşların dilini bilir. Qorqud Atanın insanlara ad verməsi, Yaradılış dövrlərinden əvvəl obyektlərin adlarının meydana gəlməyə başlamasıyla yaxından əlaqəsi vardır. Dədə Qorqud kitabında 12 öykü iştirak edər bunlar tarix boyu dildən dilə, köçürülən bir şifahi ənənə məhsuludur, 16-ci yüzillikdə yazıya köçürülmüşdür.
Etimologiya
Qorqud sözü (Qor/Kor/Gor) kökündən törəmişdir. Çox böyük, ulu, heybətli, qorxu verən deməkdir. Bundan başqa qorxuducu düş mənasında da istifadə edilər. Söz kökündə kor, qorumaq, qorxutmaq kimi mənaları vardır.
Mənbə
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) tərcümədə ing. — "{{{1}}}"