Boliviya: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 71: Sətir 71:
Müstəqillikdən sonra Boliviyadakı siyasi hakimiyyət sıx sıx kəsintiyə uğramışdır. Ölkə milli müstəqilliyini qazandığı 1825-ci ildən günümüzə qədər yüz səksənə yaxın [[inqilab]], ondan çox dəyişdirilmiş [[konstitusiya]] və səksənə yaxın prezident gördü.Prezidentlərdən bəziləri hakimiyyəti qan tökərək ələ keçirdilər və yenə eyni şəkildə hakimiyyətdən getməli oldular.Altı prezident hakimiyyətdə olduğu zaman öldürüldü.
Müstəqillikdən sonra Boliviyadakı siyasi hakimiyyət sıx sıx kəsintiyə uğramışdır. Ölkə milli müstəqilliyini qazandığı 1825-ci ildən günümüzə qədər yüz səksənə yaxın [[inqilab]], ondan çox dəyişdirilmiş [[konstitusiya]] və səksənə yaxın prezident gördü.Prezidentlərdən bəziləri hakimiyyəti qan tökərək ələ keçirdilər və yenə eyni şəkildə hakimiyyətdən getməli oldular.Altı prezident hakimiyyətdə olduğu zaman öldürüldü.


Boliviyanın qonşularıyla xüsusilə [[Çili]] və [[Paraqvay]] ilə olan əlaqələri balanssız olmuşdur. 1879-ci ildə müttəfiqi [[Peru]] ilə birlikdə, sərhəd anlaşılmazlıqları yaşadığı güclü qonşusu Çiliyə hücum etdi. Ancaq 1883'də bitən [[Sakit okeanı müharibəsi]] Boliviya üçün tam bir məğlubiyyət oldu. [[Sakit Okean]] bölgəsindəki sahil xəttini Çiliyə verməli olan Boliviya'nın [[okean]] ilə olan əlaqəsi kəsildi və ölkə bir quru dövlətinə döndü. Boliviya xalqı bu müharibənin nəticələrini bugün də unuda bilməmişdilər.Boliviya həmcinin 1899-1903 illərdə [[Akri müharibəsi]]ndə ərazisinin 191.000mk² ərazisini itirir.Ölkədə yenə bir sərhəd problemi üzündən 1932-cı ildə konşusu Paraqvay ilə müharibə etdi. [[Chaco Müharibəsi]] olaraq adlandırılan bu müharibə 1935-cı ildə, Paraqvayın zəfəri və sərhəd anlaşilmazlığının çözülməsini saxlayan bir barış anlaşmasının imzalanması ilə sona çatdığında, Boliviya mübahisəli bölgənin ancaq beşdə birini torpaqlarına qata bildi.
Boliviyanın qonşularıyla xüsusilə [[Çili]] və [[Paraqvay]] ilə olan əlaqələri balanssız olmuşdur. 1879-ci ildə müttəfiqi [[Peru]] ilə birlikdə, sərhəd anlaşılmazlıqları yaşadığı güclü qonşusu Çiliyə hücum etdi. Ancaq 1883'də bitən [[Sakit okeanı müharibəsi]] Boliviya üçün tam bir məğlubiyyət oldu. [[Sakit Okean]] bölgəsindəki sahil xəttini Çiliyə verməli olan Boliviya'nın [[okean]] ilə olan əlaqəsi kəsildi və ölkə bir quru dövlətinə döndü. Boliviya xalqı bu müharibənin nəticələrini bugün də unuda bilməmişdilər.Boliviya həmcinin 1899-1903 illərdə [[Akri müharibəsi]]ndə ərazisinin 191.000 km² ərazisini itirir.Ölkədə yenə bir sərhəd problemi üzündən 1932-cı ildə konşusu Paraqvay ilə müharibə etdi. [[Chaco Müharibəsi]] olaraq adlandırılan bu müharibə 1935-cı ildə, Paraqvayın zəfəri və sərhəd anlaşilmazlığının çözülməsini saxlayan bir barış anlaşmasının imzalanması ilə sona çatdığında, Boliviya mübahisəli bölgənin ancaq beşdə birini torpaqlarına qata bildi.


== Coğrafiya ==
== Coğrafiya ==

14:42, 19 yanvar 2015 tarixindəki versiya

Boliviya
isl. Estado Plurinacional de Bolivia
keçua Buliwya Achka nasyunkunap Mama llaqta
aym. Wuliwya Suyu
Quarani Tetã Volívia
Bayraq Gerb[d]
Bayraq Gerb[d]
La Unión es la Fuerza, Unity is Strength, Обединението е силата, Bolivia awaits you, Адзінства — сіла
Rəsmi dili İspan, Keçua, Aymara, Quarani və digər 33 dil
Paytaxt Sukre
Ən böyük şəhər La Pas, Santa Kruz de la Sierra, Koçabamba
İdarəetmə forması Prezident Respublikası
Sahəsi Dünyada 27-ci
 • Ümumi 1 098 581 km²
 • Su sahəsi (%) 1,29
Əhalisi
 • Əhali 9 775 246 nəfər (84-cü)
 • Sıxlıq 8,9 nəf./km²
ÜDM (nominal)
 • Ümumi 67 dollar
Valyuta Boliviya bolivianosu
İnternet domeni .bo
ISO kodu BO
BOK kodu BOL
Telefon kodu +591
Saat qurşaqları
Nəqliyyatın yönü sağ[d][1]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Uyuni şoranlığı

Boliviya (tam adı: Boliviya Çoxmillətli Dövləti; isp. Estado Plurinacional de Bolívia) — Cənubi Amerika ölkəsidir. Paytaxtı Sukre olub; La Pas ,Koçabamba, Santa Cruz, Potosi kimi digər önəmli şəhərləri var Ölkə Boliviya idarəçiliyi dövründə Yuxarı Peru adlandırılırdı. Sonradan Cənubi Amerikanı İspan əsarətindən qurtaran Simon Bolivarın şərəfinə Boliviya (Bolivarın ölkəsi) adı verilmişdir.

Tarix

Boliviya 1809-cu ildə İspaniyayadan müstəqilliyini elan etməsinə baxmayaraq, İspan əsgərlərin ölkədən qovulması çox daha sonra, ancaq 1825-ci ildə gerçəkləşdirilə bildi.

Müstəqillikdən sonra Boliviyadakı siyasi hakimiyyət sıx sıx kəsintiyə uğramışdır. Ölkə milli müstəqilliyini qazandığı 1825-ci ildən günümüzə qədər yüz səksənə yaxın inqilab, ondan çox dəyişdirilmiş konstitusiya və səksənə yaxın prezident gördü.Prezidentlərdən bəziləri hakimiyyəti qan tökərək ələ keçirdilər və yenə eyni şəkildə hakimiyyətdən getməli oldular.Altı prezident hakimiyyətdə olduğu zaman öldürüldü.

Boliviyanın qonşularıyla xüsusilə ÇiliParaqvay ilə olan əlaqələri balanssız olmuşdur. 1879-ci ildə müttəfiqi Peru ilə birlikdə, sərhəd anlaşılmazlıqları yaşadığı güclü qonşusu Çiliyə hücum etdi. Ancaq 1883'də bitən Sakit okeanı müharibəsi Boliviya üçün tam bir məğlubiyyət oldu. Sakit Okean bölgəsindəki sahil xəttini Çiliyə verməli olan Boliviya'nın okean ilə olan əlaqəsi kəsildi və ölkə bir quru dövlətinə döndü. Boliviya xalqı bu müharibənin nəticələrini bugün də unuda bilməmişdilər.Boliviya həmcinin 1899-1903 illərdə Akri müharibəsində ərazisinin 191.000 km² ərazisini itirir.Ölkədə yenə bir sərhəd problemi üzündən 1932-cı ildə konşusu Paraqvay ilə müharibə etdi. Chaco Müharibəsi olaraq adlandırılan bu müharibə 1935-cı ildə, Paraqvayın zəfəri və sərhəd anlaşilmazlığının çözülməsini saxlayan bir barış anlaşmasının imzalanması ilə sona çatdığında, Boliviya mübahisəli bölgənin ancaq beşdə birini torpaqlarına qata bildi.

Coğrafiya

Boliviyanın ərazisi 1.098.581 km²-dir .[2]

Demoqrafiya

2001-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almaya əsasən Boliviyanın 8.274.325 nəfər əhalisi var .[3]

İstinadlar

  1. http://chartsbin.com/view/edr.
  2. Administrative Divisions of Countries ("Statoids") : Departments of Bolivia
  3. Administrative Divisions of Countries ("Statoids") : Population of Bolivia by 2001-09-05 census. Source: Instituto Nacional de Estadística de Bolivia

Xarici keçidlər