Latın ifadələri: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 179: | Sətir 179: | ||
|'''accusare nemo se debet nisi coram Deo''' |
|'''accusare nemo se debet nisi coram Deo''' |
||
|Heç kim Allahın iştirakı olmadan özünü günahlandırmamalıdır |
|Heç kim Allahın iştirakı olmadan özünü günahlandırmamalıdır |
||
| |
|||
|- |
|||
|'''acta deos numquam mortalia fallunt''' |
|||
|ölümlə Allahı aldatmaq mümkün deyil |
|||
| |
|||
|- |
|||
|'''acta est fabula plaudite''' |
|||
|əsər alqışa layiq ifa olundu! |
|||
| |
|||
|- |
|||
|'''acta non verba''' |
|||
|Hərəkət lazımdı, söz yox |
|||
| |
| |
||
|} |
|} |
07:51, 20 aprel 2015 tarixindəki versiya
Latın dilinin "ölü dil" sayılmasına baxmayaraq bu dilə aid bir çox söz və ifadələr digər dillərin leksikonunda, xüsusilə dini, elmi, hüquqi terminologiyada hələ də geniş istifadə olunmaqdadır. Yeni ümumiişlək söz və ifadələrin yaranmasında latın dilinin rolu çox olmuşdur. Təbabəti xüsusilə kimya, biologiya, anatomiya kimi elmləri, o cümlədən beynəlxalq hüququ latın söz və ifadələrsiz təsəvvür etmək qeyri mümkündür. Latın ifadələri günümüzdə elmi və məntiqi fikirləri geniş auditoriyaya çatdırmaq üçün mühüm bir vasitəyə çevrilmişdir. Düzdür son zamanlar elm və texnikanın, iqtisadiyatın, ticarətin sürətlə inkişaf etməsi ilə meydana çıxan yeni termin və ifadələr ingilis dili əsasında formalaşsalar da latın dilindən digər dillərə oturmuş söz və ifadələr hələ də klassikliyini qoruyub saxlamaqdadır. Latın söz və ifadələri bu məqalədə əlifba sırası ilə təqdim olunmuşdur.
==
A ==
Latınca | Tərcümə | Qeydlər |
---|---|---|
a bene placito | ||
a caelo usque ad centrum | səmadan mərkəzə kimi | |
a capite ad calcem | başdan cəhənnəmə kimi | |
a contrario | əks tərəf, əksinə | |
a Deucalione | Deucalion-dan bəri | Çox qədim zamanlarda. Qaus Lisilusdan bəri |
a falsis principiis proficiscia falsis principiis proficisci | səhv prinsiplər əsasında qüvvəyə minmə | Siseronun De Finibus əsərindən hüquqi termin |
a fortiori | daha güclü | Adətən, daha az dəqiq olan arqumentə nisbətən, daha aydın nəticələrə üstünlük verilməsi |
a mari usque ad mare | dənizdən dənizə | |
a pedibus usque ad caput | ayaqdan başa qədər | |
a posse ad esse | ehtimaldan fəaliyyətə keçmə | |
a posteriori | daha sonradan | apriori sözünün antonimidir |
a priori | əvvəlcədən | |
ab absurdo | cəfəngiyyat, absurd | |
ab aeterno | əbədidən | |
ab antiquo | keçmişdən | |
ab extra | arxadan | |
ab hinc və ya abhinc | burdan | |
ab imo pectore | dərin qəlbdən | |
ab inconvenienti | narahatlıq doğuran | |
ab incunabulis | beşikdən | əvvəldən, başlanğıcdan |
ab initio | əvvəldən, başlanğıcdan | |
ab intra | daxildən | |
ab invito | məcburi, könüllü olmayan | |
ab irato | əsəbi insan tərəfindən | |
ab origine | mənbədən | orijinal mənbədən |
ab ovo usque ad mala | yumurtadan almayadək | əvvəldən axıra qədər mənasını daşıyır |
ab uno disce omnes | bir dəfədən, hamısı öyrən | |
ab urbe condita (a.u.c.) | əsası qoyulmuş şəhər | |
ab utili | faydalılıq | |
absens haeres non erit | iştirak etməyən adam varis olmayacaq | |
absente reo | mühakimə ediləcək şəxs yoxdur | |
absit inuria | qoy ağrı-acı yox olsun | arzudur |
absit omen | qoy bu əlamət yox olsun | qoy bu əlamət pisə yoluzmasın. arzudur |
absolutum dominium | mütləq hakimiyyət, mütləq üstünlük | |
absolvo | bağışlayıram | |
abundans cautela non nocet | artıq ehtiyatlılığın ziyanı yoxdur | |
abusus non tollit usum | sui-istifadə istidafəni inkar eləmir | bir şeydən sui-istifadə edilibsə, bu o demək deyil ki, ondan düzgün istifaə edilə bilməz |
accipe hoc | bunu götür | |
accusare nemo se debet nisi coram Deo | Heç kim Allahın iştirakı olmadan özünü günahlandırmamalıdır | |
acta deos numquam mortalia fallunt | ölümlə Allahı aldatmaq mümkün deyil | |
acta est fabula plaudite | əsər alqışa layiq ifa olundu! | |
acta non verba | Hərəkət lazımdı, söz yox |
- Latın söz və ifadələrinin siyahısı
- Acta est fabula
- Oyun bitti
- Acta non verba
- Hərəkət söz deyil
- Ad astra
- Ulduzlara doğru
- Adsum
- Buradayam
- Ad vitam æternam
- Sonsuz bir həyat üçün
- Ægroto dum anima est, spes est
- Xəstə nəfəs aldıqca ümid vardır
- Age quod agis!
- Nə edirsən et!
- Alea iacta est
- Zərlər atıldı
- Alis grave nil
- Heç bir şey qanadları olandan daha xəfif deyildir.
- Amantes amentes
- Aşiq olmaq dəlilikdir
- Amicus certus in re incerta cernitur
- Dost dar gündə tanınar
- Amor est vitae essentia
- Eşq həyatın özüdür (Robert M. Mekey)
- Amor omnia vincit
- Eşq hər çətinliyin öhdəsindən gələr
- Amor patriæ nostra lex
- Vətən sevgisi qanunumuzdur
- Aquila non capit muscas
- Qartallar milçək ovlamazlar
- Argumentum ad hominem
- Mübahisənin səviyyəsi mübahisə etdiyin adamın səviyyəsindən asılıdır
- Ars est celare artem
- Əsl incəsənət incəsənəti gizli saxlamaqdır
- Ars gratia artis
- İncəsənət üçün incəsənət
- Ars longa, vita brevis
- İncəsənət uzun, həyat qısa
- Asinus asinorum in sæcula sæculorum
- Yüzilliklərin gördüyü eşşəklərin ən eşşəyi
- Audaces fortuna juvat
- Tale cəsarət edənə gülər
- Audemus jura nostra defendere
- Haqqımızı aramağa cəsarət edirik
- Audiatur et altera pars
- Digər tərəfi də dinləyək
- Auri sacra fames
- Qızıla olan iyrənc aclıq
- Aut disce aut discede
- Ya öyrən, ya da çıx get
- Ave Cæsar, morituri te salutant
- Salam olsun Sezara, ölümə gedənlər səni salamlayır (döyüşdən əvvəl qladiatorların salamı)
- Avaro omnia desunt, inopi pauca, sapienti nihil
- Xəsisinin hər şeyi, kasıbın bəzi şeyləri əksikdir. Müdriyin isə heç bir şeyi əksik deyildir
- Barbarus hic ego sum quia non intellegor ulli
- Məni burda barbar hesab edirlər, çünki məni anlamırlar
- Bene diagnoscitur, bene curatur
- Yaxşı diaqnoz yaxşı müalicə deməkdir
- Bona fide
- Xoş niyyətlə
- Bona valetudo melior est quam maximæ divitiæ
- Sağlam olmaq ən yaxşı zənginlikdən belə üstündür