Kosalar (Xocalı): Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k 185.30.91.147 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Infinite0694 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Sətir 39: Sətir 39:
[[1992]]-ci ildən [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]]nin işğalı altındadır. Yuxarı Qarabağda axırıncı işğal olunan kənddir. [[Xankəndi]] və [[Kərgicahan]] şəhərlərinin yaxınlığında yerləşir.
[[1992]]-ci ildən [[Ermənistan Silahlı Qüvvələri]]nin işğalı altındadır. Yuxarı Qarabağda axırıncı işğal olunan kənddir. [[Xankəndi]] və [[Kərgicahan]] şəhərlərinin yaxınlığında yerləşir.


== Tarixi ==
Xocalı rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. Qarabağ silsiləsinin yamacındadır. Yerli əhalinin məlumatına görə, yaşayış məntəqəsini keçmış Zəngəzur qəzasının Kosalar (indiki Ağoğlan) kəndindən köçmüş ailələr salmışlar<ref>"Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti". İki cilddə. I cild. [[Bakı]], [[Şərq-Qərb nəşriyyatı|"Şərq-Qərb"]], [[2007]].</ref>.


Kərəm Əsgərov, Xocalı Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının Kosalar kəndi üzrə ərazi nümayəndəsinin dedikləri.
Tərəqqi medal mükafatcisi şair –publisist Kosalar kənd HA-nın baş həkimi Aqil həkimin dedikləri
<blockquote>''"Kosalar bir xeyli müqavimət göstərdi, hər hücum düşmənə ağır itki ilə başa gəlirdi. 1992-ci il mayın 8-də erməni hərbi birləşmələri 4 istiqamətdən Kosalara hücuma keçdi. Canhəsən kəndində 6 postumuzu düşmən qüvvələri mühasirəyə almışdı. Səhər saat 6-da əli silah tutanların hamısı qəfil hücuma keçərək mühasirə halqasını yardı və düşməni geri oturtdu. Səkkiz saat davam edən amansız döyüşdə 6 nəfər həlak oldu, 23 nəfər isə yaralandı. 237 erməni meyitini topladıq ki, girov düşən xocalılılarla dəyişək. <ref>[http://azerbaijan.news.az/index.php?Lng=aze&year=2008&Pid=21796&ski... daha ətraflı]</ref></blockquote>
<blockquote>''"Qarabağ muharibəsində şanlı səhifələr yazmış Kosalar kəndinin keçmişi, dünəni və bu günü haqqında olan məlumat və faktları qısa da olsa nəzərinizə çatdırmaq istəyirəm. . Qədim Qarabağ mahalının Qırxqız dağ silsiləsinin ətəyində qədim yaşayış məskənlərindən biri olan Kosalar kəndi dağlar qoynunda cənnəti xatırladırdı. Gəniş əraziyə malik olan bu kənd Şuşa, Laçın və Xankəndi inzibati əraziləriylə həmsərhəd idi. Buz bulaqları, geniş yaylaqlı, füsunkar tətibəti, qışı qarlı, baharı güllü-çiçəkli, yayı qonaq-qaralı, payızı bol məhsullu, şərəfli tarixi kəçmişə malik olan bu kəndin təməli tarixinin XVI əsrə təsadüf etməsini sübut edən tarixi faktlar, mədəniyyət abidələrimiz vardır. Dəniz səviyyəsindən 1350 metr yüksəklikdə olan bu yaşayış məskənimiz bir sovetlikdə 6 kəndi (Başkənd, Yaloba, Kosalar; Cavadlar, Canhəsən, Qaragav) özündə birləşdirirdi. Kənd əhalisi ta qədimdən təsərrüfat, maladarlıq, arıçılıq və xırda sənətkarlıqnan məşğul olaraq kəndin inkişafı üçün durmadan çalışırdılar › Hələ ötən əsrin əvvəlindən, yəni 1904-1905, 1914-1915 ci və l918-ci illərdə Qarabağın bütün bölgələrində olduğu kimi bu kəndə də bədnam ermənilər dəfələrlə hücum etmişdilər. Çar Rusiyası tərəfindən XVIII əsrdə Qarabağda müvəqqəti məskunlaşdırılmış nankor ermənilərin bələ hücumlarının qarşısını (XX əsrin əvvəllərində) Kosaların əfsanəvi qəhrəmanları Qaçaq Mahmud, AvdıI Hüseyin, Ağəli, Rza, Pənah, Məmmədbağır, Mirzalı, Qasım, Həbib, Tağı, Məşədi Cavad kimi igid oğullarımız layigincə alıblar. Onların hər birinin göstərdiyi şücaətlər haqqında böyük bir dastan yazmaq mümkündür.
Elə ona görə də həmişə onların hər biri əfsanəvi qəhrəman kimi yadda qalır. Bu qəhrəmanların qanları bahası- na qoruyub saxladıqları və biz nəsillərə miras qoyduğu Kosalarkəndini qoruyub saxlaya bilmədik. Çox heyif! Bütün Qarabağ və işğal olunmuş ətraf rayonlar kimi Kosalar kəndi də xəyanət nəticəsində alovlandı. Bu xəyanət o dövrdə respublika hakimiyyətinin xalqa qarşı xəyanəti idi.
1992-ci il may ayının 9-un da işğal olunmuş Kosalar kəndinin statiskasında 383 ailə təsərrüfatı,1380 nəfər əhalısı var idi. Kəndin İşğalına qədər dövlətimizin ictımai-siyasi həyatında mühüm yerlərdən birini tutan Kosalar əhalisinin xoş günləriylə bərabər tarixində acı günlərdə çox olmuşdur. Bələ ki, l935-l937-ci illərdə qara repressiya siyasəti bu kənddən də yan kəçmədi. Hakim dairələrin qılığına girmiş sisyanovlar, şaumyanlar respublikada, hətta kiçik kəndlərdə belə dünyagörüşlü. siyasi savadlı şəxslərin qarşısını almaq üçün “kulak" adı altında onları sürgün etdirirdilər. Bu acı taleh yazısı Kosalardan 25 nəfərin bəxtinə düşdü. Həmin illərdə bu say əhalinin hər 30 nəfərindən biri idi. Uzaq Sibir və Qazaxıstan çöllərinə sürgün edilən el oğullarımızın əfsuslar olsun ki, bu gün də çoxu haqda heç bir məlumat yoxdur. Hiyləgər ermənilərin vilayət rəhbərliyindən olan nümayəndələri Kosaların ziyalı potensialını məhv etmək və kəndi iqtisadi cəhətdən zəifləmək üçün hər 6 nəfərdən birini, 2-ci cahan müharibəsinə göndərirlər. Ağıla gəlməz dərəcədə qaniçən şaumyanlar, ağacanyanlar müharibədə yaralanıb arxa cəbhəyə göndəri- lən oğullarımızı yənə də müharibəyə yola salırdılar. Müharibəyə yollanan 122 nəfərdən 71 nəfərinin “qara kağızı" gəldi. Qalan 51 nəfərin hamısı yaralı və əlil qayıtdı. Kosalar oğullarından mərdliklə vuruşaraq Berlinə qədər gedənləri də olub. Təsvvür edin ki, Vilayətdən Əfqanıstan müharibəsinə (Rövşən Ələsgərov), Çernobl qəzasına köməyə (Babil Panahov), Livan müharibəsinə (Bakir Quliyev) göndərilənlər məhz Kosalar kəndindən idi. Bələ acınacaqlı faktlar bir daha erməni nankorlarının hansı niyyətə malik olduğunu sübut edir. 1983-cü ildə Kosalar kən dinin 5 nəfər say-seçmə oğlanlarını böhtan atıb tutduraraq 1 nəfərinə güllələnmə, 4 nəfərinə isə uzun müddətli həbs cəzası verdirmələri, həmin ilin yayında kəndin yaxınlığında 10 yaşlı Azəri oğurlamaları onların iç üzünü açmağa kifayət edir. Yax- şıki həmin dövrdə Əlif Hacıyev kimi qeyrətli, milli qüruru olan hüquq-mühafizə əməkdaşı var idi. Məhz Əlifin iştirakı və axtarışı nəticəsində kiçik yaşlı uşaq_ erməni zirzəmisindən, əsirlikdən azad ədildi. -1988-ci il fəvralın 13-də respublika hakimiyyətinin qətiyyətsizliyi və siyasi savadsızlığından istifadə edən erməni daş- naklar neçə illərdən bəri gizli hazırladıqları “Böyük ermənistan" planının açıqlanmasına nail oldular. Belə ağır günlərdə Kosalar əhalisi kəndin müdafiəsinə qalxdılar. 1988-ci ilin avqust, sentyabr aylarında daşnakların Xankəndində “Volski əməliyyatı” keçirib azərbaycanlıları döyür, təhqir edir, evlərini yandırıb isti ocaqlarından didərgin salırdılar. Belə bir mənzərəni Moskva hökumətinin Qarabağda səlahiyyətli nümayəndəsi Arkadiy Volski kənardan seyr edirdi. Bunların arxasınca Respublika rəhbərliyinin böyük ümidlər bəsləyib Qarabağ Təşkilat Komitəsinə sədr vəzifəsinə təyin etdiyi ermənipərəst Polyaniçko “yandırma” əməliyyatının nəzarətçisi oldu. Xankəndində yaşayan soydaşlarımızın evləri yandırılır, Şuşa-Ağdam yolunda hərəkət edən avtomobillərimiz daş- qalaq edilib od vurulurdu. Təbii ki, ərazidə yerləşən rus hərbi birləşmələri bu haqsızlığa göz yumur, erməni terrorçularına rəvac verirdilər. Məhz bunun nəticəsi idi ki, Xankəndindən 18 minə yaxın Azərbaycanlı doğma yurdundan didərgin salındı. Qovulanlardan bir hissəsi Kosalara pənah gətirdi. Çünki, onlar vaxtilə Kosalar kəndindən şəhərə yaşamağa üz tutanlar idi. Qarabağın qanlı günləri, Kosaların müsibətləri bundan sonra başlandı. Tülkü cildinə girib küncdə bucaqda gizlənərək tərrorçuluqla məşğul olan daşnaklar zəhmətkeş kənd əhalisinin dincliyini pozmaq üçün bir çox vasitələrə əl atırdılar. Geniş qəlbli Azərbaycan xalqının qonaqpərvərliyindən istifadə edib Ballıca kəndində məskunlaşan ermənilər 1990-cı il fəvralın 19-da ağır cinayət törətdilər. Kosalar kəndinin ağsaqqalı, BVM-in vetəranı Quliyev Şahbazı vəhşicəsinə qətlə yetirdilər. Kəndin dünəni faciə ilə başlayıb, didərginliklə sona yetir. Elə həmin ilin avqust ayında Şuşa Cəmilli marşrutu ilə işləyən “UAZ” maşını Kosalar ərazisin də düşmən terrorçuları tərəfindən güllə-boran edildi. Ölənlərin içərisində Kosalarda doğulmuş 5 yaşlı Maya da var idi. Bu məshum körpənin nə idi günahı görəsən? Dekabrın 15 də Kosalar Cəmilli arasında düşmənlə üz üzə gələn əhaliyə ərzaq aparan maşında 1 nəfər Cəmilli kənd sakini, 2 nəfər Şəki PŞ-nin əməkdaşı həlak oldu.2 nəfər Kosalar kənd sakini (Quliyev Fərhad,Məmmədov Əmrah) 1 nəfər Cəmilli kənd sakini yaralandılar.
1991 ci ilin mart ayında Ağdam-Şuşa marşrutu ilə işləyən avtobus gülləyə tutuldu. Bu terrorda Kosalar kəndində doğulub yaşayan Cəllad Bayramov düşmən gülləsinə tuş gəldi.Taleyi qısa yazılmış Cəlladın qəbri Ko-salarda qazıldı, övladları ata nisgili ilə yaşayırlar.
- Yolların hər tərəfdən bağlanıb blokadaya düşməsinə baxmayaraq Kosaların qəyrətli oğulları kəndi müdafiə ətməyi qərara aldılar. Çünki, o dövrün iqtidarından həç bir kömək yox idi.Əhalidə olan ov tüfəngləri də ermənilərin göstərişi ilə rus hərbiçiləri tərəfindən yığılmışdı. Kəndlə həmsərhəd olan Cəmilli, Məşəli, Kər- kicahan düşmən tərəfindən işğal edilmişdir. Bu qədər ağır faciələrdən nəticə çıxarmayan dövlət məmurları bilmirdilər ki, xırda kəndlərin faciəsi yaxınlarda rayonların itkisi ilə davam edəcək.
Düşmən döyüş məydanını genişləndirdikcə odlu-alovlu günnlər artırdı. 1992-ci il Kosalar kəndi üçün çox ağır və faciəli oldu. Yanvar ayında kəndə edilən hücum və gülləboranın arası kəsilmirdi. Ayın 16 da kəndin sol cinahında "Çobandaşaşıran" istiqamətində güclü hücuma kəçdi. Qəyri bərabər döyüşdə düşmən mövqeyinin arxasına keçən Sərvər Məmmədov düşmanlə üzbəüz tək qaldı. Pulemyot güllələri Sərvərin qarın nahiyəsini dağıtsada düşmənə təslim olmadı. Vətəni qorumaq eşqi ilə yaşayan Sərvərin qanı vətən torpağına töküldü və 28 yanvarda Şuşa RMX-da ağır cərrahiyyə əməliyyatından sonra Kosalar uğrunda gədən döyüşlərdə ilk şahidlik zirvəsinə ucalaraq Vətən torpağına tapşırıldı.Sərvərin dilindən çıxan son kəlmələri döyüş yoldaşları yaxşı xatırlayırlar: “Bu böyük zirvəyə tələsirdim mən". Həmin gün bütün Azərbaycanı qara xəbər sarsıtdı. Ağdam-Şuşa reysi ilə uçan ver tolyot (maşın yolları Xankəndi ərazisində blokada edildiyi üçün ümid hava yoluna idi) ekspremistlər tərəfindən vuruldu. Bu təxribatda da Kosaların bir gənc oğlu Məmmədov Zakirin ömrü yarımçıq qaldı, onun yanmış cəsədi Kosalar torpağına tapşırıldı, iki övladı atasız qaldı. Gündən- günə azğınlaşan quldur dəstələri və Xankəndində yerləşən erməni tərkibli 366-cı hərbi birləşməsi 25 fevral gecəsində XX əsrin ən dəhsətli Xocalı faciəsini törətdilər. O faciədə bəşər tarixində törədilmiş ən qanlı faciələr sırasına daxil olan Naqasaki Xerosima tərroru qədər dəhşətli, Xatın faciəsinin təkrarı olan, ölən, yaralanan və itkinlərinin sayı hələ də dəqiq məlum olmayan (çünki, həmin vaxtlar Xocalıya digər bölgələrdən gəlib vətəni qoruyan və quruculuq işləri ilə çalışan el oğlularımızın adı və ünvanı məlum deyil) Xocalı faciəsi törədildi. Bu nahaq qandan axan sel Kosalarda doğulub. Xocalıda yaşayan sakinlərimizdan bir neçəsini öz ağuşuna aldı. Bunlardan Natiq Əhmədov, ata- bala Adil və Nazim Rəşidovlar, Zöhrə Ləlifqızı, bir ailədən olan Firuzə. Simuzər, Muğan və bu ailədə 8 ayın gəlini olan Südabə Hümbətova bu qanlı faciənin şəhidlərinin sıralarında yər tutdular. Xocalının işğalından sonra hər tərəfdən əli üzülən kənd əhalisi uşaqdan böyüyə, kişili qadınlı" hamı silaha sarılıb kəndi müdafiəyə qalxdılar. Bələ ağır günlərdə Kosalara Gəncə, Bakı, Şəki, Ağdaş və Yəvlaxdan köməyə gələn qəyrətli oğullar öz canlarından keçirdilər. Belə igid oğulların şücaəti nəticəsində 29 martda gedən ağır döyüşdə verdikləri itkiyə görə ermənistanda 3 gün matəm elan edildi. Ağdaş istiqamətində gedən həmin döyüşdə düşmənin xeyli texnikası və canlı qüvvəsi məhv edildi. Təbii ki bu döyüş Kosalar üçün ağır oldu, 7 .nəfər ağır yaralandı. Bu şanlı döyüşdə nərəsi düşməni lərzəyə salan Tabil Həsənov 11 erməni quldurunu məhv ədərək özü qəhrəmancasına həlak oldu. Həmin döyüşdə çiynindən yaralanmasına baxmayaraq Rasim Ağayev düşmən üzərinə “Qarabağ şikəstəsi"ni oxuya-oxuya gedirdi. İkinci dəfə ağır yaralanan Rasim öz zümzüməsi ilə gözlərini yumub şəhidlik zirvəsinə yüksəldi. Dö- ' yüşdə gənclərin önündə gedən, şirin zarafatları ilə döyüşçülərə ruh verən 54 yaşlı Eldar Rüstamov da bu döyüşda ağır yaralanaraq 24 apreldə şəhidlik zirvəsinə ucaldı. 29 apreldə gədən ağır döyüşdə düşmənə layiqli cavab verən Kosalar igidləri bilmirdilər ki. bir neçə gündon sonra 8 may I992ci ildə alınmaz qala olan,tarixlərin yaddaşı, Azərbaycanın almaz qaşı Şuşa şəhəri xəyanətin qurbanı olacaq. 8 May səhər saat 4 də başlayan irimiqyaslı döyüş kəndin hər tərəfində geniş vüsət almışdır. Buna baxmayaraq döyüşçülərimiz mərdliklə döyüşür, düşmən qüvvəsi cəmləşən bazaları darmadağın edirdi. 9 may günü düşmən üzərində qələbəyə hazırlaşan kənd əhalisini Şuşanın işğalı xəbəri çox sarsıtdı. Artıq heç bir ümid yəri yox idi. qocaları, qadınları, uşaqları düşmənə girov vərməmək üçün kənd tərk edilməliydi. Həmin gün yerlə göy arası tutulmuşdu.Sanki, göydə quşlar da uçmur, buludlar da ağlayırdı. Həmin gün Kosaların şanlı tarixinə, şərəfli döyüş yoluna qara xətlə yazıldı. Son döyüşdə yaralanmış döyüşçülər dağ yolları ilə Bakı şəhər xəstəxanasına və hospitala çatdırıldı.
Həkimlərin gərgin səyi nəticəsində 14 nəfər yaralıdan 13-ü həyata qaytarıldı. Lakin 21 yaşlı Mahir Abdullayev öz ömrünü Kosaların yarımçıq qalan talehinə bağladı. İldırım Rzayev və Şükür Quliyev son döyüşdə itkin düşdülər. Kənddən çıxarılması mümkün olmayan, l cahan muharibəsinin şahidi olan Maya nənə, Qızbəst və Məxmər ana düşmən əlində girov qaldılar. Nəçə illərdi ki, bütün Qarabağ torpağı kimi Kosalar da düşmən tapdağında inləyir,öz xilaskarını gözləyir. Sosial problemlərin tam həll olduğu bir vaxtda düşmən tərəfindən işğal edilən kənddə qiyməti ölçülyə gələ bilməyəcək dərəcədə şəxsi ev və təsərrüfat binaları,o cümlədən şəxsi iribuynuzlu mal-qara xırda davarIar, kənd kolxozunun mülkü. tex- niksı,anbar və ictimai binaları, kəndin 5 məktəbi,14 kitabxana,2 mədəniyyət evi,hə kim ambulatoriyası, 5 feldşer mama məntəqəsi, 1 tarix diyarşülnaslıq muzeyi, 8 klub,1 rabitə- poçt şöbəsi, 2 tikiş sexi,1 cihaz- qayırma sexi, ayaqqabı tikiş sexi,xalça kombinatının 3 toxuculuq sexi, iaşə binaları bütün ləvazimatı ilə birlikdə düşmən tərəfindən qarət edilib yandırıldı. Bu ağır yazı ilə barışa bilməyən Kosalar igidləri silahı yerə qoymadan mübarizələrini davam etdirərək Tərtər Ağdərə, Kəlbəcər, Laçın,Ağdam istiqamətində gədən döyüşlərdə əsil qəhrəman- lıq nümunəsi göstərirdilər. Bu döyüş bölgələrində yaralananlarla bərabər əfsuslar olsun ki, vətən nisgili ilə şəhid olan igidlərimiz çox oldu. Bunlardan BDU-nun tələbəsi Fərhad Quliyəv, Şuşa RPŞ-nin əməkdaşı Ramiz Həsənov, Şəmsi Quliyəv, Ağdərə cəbhəsində Şuşa RPŞ-nin rəisi Faiq Muradov və şöbənin əmakdaşı Xəzani Əsgərov Murov bülgəsində qəhrəmanlıqla şəhid olmuşlar. Bu gündə igid oğullanmız cəbhə bölgələrində Ali Baş Komandanın əmrini gözləyirlər. Məhz elə bu qəhrəmanlıqların nəticəsi idi ki,dahi liderimiz prezidentimiz Həydər Əliyəv bir kənddan 3 nəfərə Tabil Həsənov (ölümündən sonra), Natiq Əhmədov (ölümüm dən sonra) Mövsüm Məmmədova (halhazırda Şuşa RPŞ-da çalışır) Azərbaycanın Milli Qohrəmanı,Xəzani Əsgərova "Azarbaycan bayrağı" ordəni (ölümülndən sonra). Sərvər Məmmədov,Eldar Rüstəmov,Rasim Ağayev və Mahir Abdullayev "igidliyə görə" medalı (ölümündən sonra) ilə təltif edilmişdir.Bu gün haqqında danışdığımız qibləsini itirmiş kand əhalisi respublikanın digər bölgələrinə panah gətirdi. Ağır stres vəziyyətində va maddi çatinlikdə olan əhaliyə yerli təşkilatlar,doğmalıq göstərir, əhalinin maskunlaşması üçün kömək edirdilər. Bir müddət bir-birindən xəbərsiz. pərən-pərən düşmüş əhali axır ki, birləşmək məcburiyyəti ilə qədim Nizami yurdunun Hacıkənd bölgəsində müvəqqəti maskunlaşdılar.Əhalisinin 60%ı Hacıkənddə məskunlaşan Kosalar əhalisinin qalanı Bərda, Yevlax, Ağdaş, Göyçay, Ucar, Şəki, Oğuz, İsmayıllı və Bakıda lövbər saldılar. Kandin idarə, tahsil, səhiyyə, mədəniyyət ocaqları öz fəaliyyətlərini davam etdirir, əhaliyə xidmət göstərirdilər
. <ref>[http://azerbaijan.news.az/index.php?Lng=aze&year=2008&Pid=21796&ski... daha ətraflı]</ref></blockquote>


Bununla belə, inadla müdafiə olunmasına baxmayaraq kənd iki gün sonra mayın 10-da işğal olundu. <ref>[http://karabakh-doc.azerall.info/ru/anti-terror/ater13eng-2.php Qarabağ sənədlərdə]</ref>
Bununla belə, inadla müdafiə olunmasına baxmayaraq kənd iki gün sonra mayın 10-da işğal olundu. <ref>[http://karabakh-doc.azerall.info/ru/anti-terror/ater13eng-2.php Qarabağ sənədlərdə]</ref>

19:25, 7 may 2015 versiyası

KOSALAR
39°48′41″ şm. e. 46°40′26″ ş. u.
Ölkə  Azərbaycan
Rayon Xocalı rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 1.507 m
Saat qurşağı
Kosalar xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

KosalarAzərbaycan Respublikasının Xocalı rayonunun inzibati ərazi vahidində qəsəbə.

1992-ci ildən Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altındadır. Yuxarı Qarabağda axırıncı işğal olunan kənddir. XankəndiKərgicahan şəhərlərinin yaxınlığında yerləşir.

Tarixi

Xocalı rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. Qarabağ silsiləsinin yamacındadır. Yerli əhalinin məlumatına görə, yaşayış məntəqəsini keçmış Zəngəzur qəzasının Kosalar (indiki Ağoğlan) kəndindən köçmüş ailələr salmışlar[1].

Kərəm Əsgərov, Xocalı Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının Kosalar kəndi üzrə ərazi nümayəndəsinin dedikləri.

"Kosalar bir xeyli müqavimət göstərdi, hər hücum düşmənə ağır itki ilə başa gəlirdi. 1992-ci il mayın 8-də erməni hərbi birləşmələri 4 istiqamətdən Kosalara hücuma keçdi. Canhəsən kəndində 6 postumuzu düşmən qüvvələri mühasirəyə almışdı. Səhər saat 6-da əli silah tutanların hamısı qəfil hücuma keçərək mühasirə halqasını yardı və düşməni geri oturtdu. Səkkiz saat davam edən amansız döyüşdə 6 nəfər həlak oldu, 23 nəfər isə yaralandı. 237 erməni meyitini topladıq ki, girov düşən xocalılılarla dəyişək. [2]

Bununla belə, inadla müdafiə olunmasına baxmayaraq kənd iki gün sonra mayın 10-da işğal olundu. [3]

Mədəniyyəti

İşğaldan əvvəl Kosalar kəndində məktəb, poçt, tarix-diyarşünaslıq muzeyi, "Məhəmməd ağnın otağı" tarixi abidə, "Darılı Piri", "Ələm ağacı" ziyarətgahları, daş qəbirlər, 3 istehsal sexi və fabrik var idi.[4]

Coğrafiyası və iqlimi

Kosalar kəndi Xankəndi şəhərindən 3,6 kilometr qərbə doğru, dəniz səviyyəsindən 1507 metr hündürlükdə yerləşir.

Əhalisi

İşğaldan əvvəl Kosalar kəndinin əhalisi azərbaycanlılardan ibarət idi. Kəndin əhalisi 2.500 nəfərdən ibarət idi.

Görkəmli şəxsləri

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. "Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti". İki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007.
  2. daha ətraflı
  3. Qarabağ sənədlərdə
  4. http://hocali-katliami.livejournal.com/664.html

Xarici keçidlər