Şüştər (muğam): Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 14: Sətir 14:
4. Müxtəlif adlar.
4. Müxtəlif adlar.


[[Şüştər (şəhər)|Şüştər]] İranın cənubunda, Küveytlə sərhəddə, İran körfəzində yerləşən kiçik bir şəhərdir. Keçmişdə, müxtəlif dövrlərdə, bu şəhərin adı dəfələrlə dəyişdirilmişdir. Belə bir ehtimal var ki, şəhərin adı Şüstər, Şüst, Şeşdər, Şeştər və s. olmuşdur. Bir çox muğamlarda olduğu kimi, bu muğam da eyniadlı şəhərin adı ilə bağlıdır. <ref>[http://qaradag-gii.com/engine/print.php?newsid=95 Eldar Mansurov - Muğamın tarixi. Muğam adlarının yaranması haqqında. Qobustan jurnalı.]</ref>
[[Şuştər]] İranın cənubunda, Küveytlə sərhəddə, İran körfəzində yerləşən kiçik bir şəhərdir. Keçmişdə, müxtəlif dövrlərdə, bu şəhərin adı dəfələrlə dəyişdirilmişdir. Belə bir ehtimal var ki, şəhərin adı Şüstər, Şüst, Şeşdər, Şeştər və s. olmuşdur. Bir çox muğamlarda olduğu kimi, bu muğam da eyniadlı şəhərin adı ilə bağlıdır. <ref>[http://qaradag-gii.com/engine/print.php?newsid=95 Eldar Mansurov - Muğamın tarixi. Muğam adlarının yaranması haqqında. Qobustan jurnalı.]</ref>


== Şüştər muğam dəstgahı kimi ==
== Şüştər muğam dəstgahı kimi ==

[[Bərdaşt (musiqi)|Bərdaşt]], [[əmiri (musiqi)|əmiri]], [[şüştər (musiqi)|şüştər]], [[tərkib (musiqi)|tərkib]] şöbələrindən ibarət kiçik bir dəstgahdır. O, öz bədii ruhi təsir cəhətindən dərin kədər hissi daşıyır.
[[Bərdaşt (musiqi)|Bərdaşt]], [[əmiri (musiqi)|əmiri]], [[şüştər (musiqi)|şüştər]], [[tərkib (musiqi)|tərkib]] şöbələrindən ibarət kiçik bir dəstgahdır. O, öz bədii ruhi təsir cəhətindən dərin kədər hissi daşıyır.


Muğam şöbələri arasında ifa olunan [[Rəng (musiqi)|rənglər]] də əsas muğamın adını daşıyır. <ref>[http://mugam.musigi-dunya.az/r/reng.html Muğam Ensiklopediyası - Rəng]</ref>
Muğam şöbələri arasında ifa olunan [[Rəng (musiqi)|rənglər]] də əsas muğamın adını daşıyır. <ref>[http://mugam.musigi-dunya.az/r/reng.html Muğam Ensiklopediyası - Rəng]</ref>


'''Şüştər muğamı əsasında bəstələr'''
;Şüştər muğamı əsasında bəstələr
* [[Əhsən Dadaşov]]un rəhbərliyi ilə xalq çalği alətləri ansamblı - [http://www.youtube.com/watch?v=ZTsUD8kh3Gc Şüştər rəngi]
* [[Əhsən Dadaşov]]un rəhbərliyi ilə xalq çalği alətləri ansamblı - [http://www.youtube.com/watch?v=ZTsUD8kh3Gc Şüştər rəngi]
* [http://www.youtube.com/watch?v=m13gHxTyi8Y Arzu Səlimova - Şüştər rəngi] - musiqi: [[Əhsən Dadaşov]]
* [http://www.youtube.com/watch?v=m13gHxTyi8Y Arzu Səlimova - Şüştər rəngi] - musiqi: [[Əhsən Dadaşov]]
Sətir 31: Sətir 30:


== Şüştər musiqi ladı (məqamı) kimi ==
== Şüştər musiqi ladı (məqamı) kimi ==

Şüştər [[Məqam (musiqi)|ladı (məqamı)]] – Azərbaycan musiqisində yeddi əsas məqamdan biri ([[Üzeyir Hacıbəyov|Ü. Hacıbəyov]]). Şərq musiqisində qədim məqamlardan biridir. Lad etibarilə, o, [[Şur]] muğamına daha yaxındır.<ref>[http://qaradag-gii.com/engine/print.php?newsid=95 Eldar Mansurov - Muğamın tarixi. Muğam adlarının yaranması haqqında. Qobustan jurnalı.]</ref> Quruluşu: 1/2 -1- 1/2 ton formullu iki tetraxordun yanaşı üsulla (art. 2 - intervalı məsafəsində) birləşməsindən ibarətdir; səssırası 8 pilləlidir, VI pillə mayə (tonika) pilləsidir, bu məqamda III pillə də mayə ilə yanaşı, tamamlayıcı ton əhəmiyyətini daşıyır.
Şüştər [[Məqam (musiqi)|ladı (məqamı)]] – Azərbaycan musiqisində yeddi əsas məqamdan biri ([[Üzeyir Hacıbəyov|Ü. Hacıbəyov]]). Şərq musiqisində qədim məqamlardan biridir. Lad etibarilə, o, [[Şur]] muğamına daha yaxındır.<ref>[http://qaradag-gii.com/engine/print.php?newsid=95 Eldar Mansurov - Muğamın tarixi. Muğam adlarının yaranması haqqında. Qobustan jurnalı.]</ref> Quruluşu: 1/2 -1- 1/2 ton formullu iki tetraxordun yanaşı üsulla (art. 2 - intervalı məsafəsində) birləşməsindən ibarətdir; səssırası 8 pilləlidir, VI pillə mayə (tonika) pilləsidir, bu məqamda III pillə də mayə ilə yanaşı, tamamlayıcı ton əhəmiyyətini daşıyır.


Sətir 37: Sətir 35:


=== Şüştər ladında bəstələr ===
=== Şüştər ladında bəstələr ===

; Xalq mahnıları
; Xalq mahnıları
* Aman təklik əlindən
* Aman təklik əlindən
Sətir 44: Sətir 41:
* Xalq Rəqsi " Uzundərə"
* Xalq Rəqsi " Uzundərə"


;
; Aşıq havaları
; Aşıq havaları
* Mansırı
* Mansırı

13:25, 10 dekabr 2015 tarixindəki versiya

Bu məqalə Şüştər muğamı haqqındadır. Digər mənalar üçün Şüştər (dəqiqləşdirmə) səhifəsinə baxın.

Şüştər – 1) Azərbaycan musiqi yeddi ladlarından (məqamlarından) biri, 2) əsas Azərbaycan muğam dəstgahlarından biri. [1]

Etimologiya

Bütün muğam, şöbə və güşə adlarının yaranma tarixi dörd qismə bölünür: 1. Say adları 2. a) yer, məkan adları; b) xalq, tayfa, qəbilə adları. 3. Tarixi şəxsiyyət və ifaçının adı ilə bağlı muğam və şöbə adları. 4. Müxtəlif adlar.

Şuştər İranın cənubunda, Küveytlə sərhəddə, İran körfəzində yerləşən kiçik bir şəhərdir. Keçmişdə, müxtəlif dövrlərdə, bu şəhərin adı dəfələrlə dəyişdirilmişdir. Belə bir ehtimal var ki, şəhərin adı Şüstər, Şüst, Şeşdər, Şeştər və s. olmuşdur. Bir çox muğamlarda olduğu kimi, bu muğam da eyniadlı şəhərin adı ilə bağlıdır. [2]

Şüştər muğam dəstgahı kimi

Bərdaşt, əmiri, şüştər, tərkib şöbələrindən ibarət kiçik bir dəstgahdır. O, öz bədii ruhi təsir cəhətindən dərin kədər hissi daşıyır.

Muğam şöbələri arasında ifa olunan rənglər də əsas muğamın adını daşıyır. [3]

Şüştər muğamı əsasında bəstələr

Şüştər İran musiqisində

İran musiqisində Şüştər adlı muğam dəstgahı ya avazı yoxdur. [4] [5]

Şüştər musiqi ladı (məqamı) kimi

Şüştər ladı (məqamı) – Azərbaycan musiqisində yeddi əsas məqamdan biri (Ü. Hacıbəyov). Şərq musiqisində qədim məqamlardan biridir. Lad etibarilə, o, Şur muğamına daha yaxındır.[6] Quruluşu: 1/2 -1- 1/2 ton formullu iki tetraxordun yanaşı üsulla (art. 2 - intervalı məsafəsində) birləşməsindən ibarətdir; səssırası 8 pilləlidir, VI pillə mayə (tonika) pilləsidir, bu məqamda III pillə də mayə ilə yanaşı, tamamlayıcı ton əhəmiyyətini daşıyır.

Məqamın səssırasının III, VI, VII pillələri istinad-dayaq pilləsi kimi “Şüştər” muğamının şöbələrinin əsasını təşkil edir; bu məqamda qurulan musiqi nümunələri həmin pillələrə əsaslanır. [7]

Şüştər ladında bəstələr

Xalq mahnıları
  • Aman təklik əlindən
  • Girdim yarın baxçasına
  • Gözəlim sənsən
  • Xalq Rəqsi " Uzundərə"
Aşıq havaları
  • Mansırı
Bəstəkar mahnıları
  • Rəqslər
  • Yüz bir [10]

Mənbə


Xarici keçidlər

Həmçinin bax

  1. ↑ Əfrasiyab Bədəlbəylinin "İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti - Şüştər
  2. ↑ Eldar Mansurov - Muğamın tarixi. Muğam adlarının yaranması haqqında. Qobustan jurnalı.
  3. ↑ Muğam Ensiklopediyası - Rəng
  4. ↑ Encyclopedia Iranica - Iran. Music.
  5. ↑ Foundation of Iranian Studies - Persian System of Modes
  6. ↑ Eldar Mansurov - Muğamın tarixi. Muğam adlarının yaranması haqqında. Qobustan jurnalı.
  7. ↑ Muğam Ensiklopediyası - Şüştər
  8. ↑ Üzeyir Hacıbəyov. Azərbaycan xalq musiqisi əsasları. - Didaktik material. Şüştər.
  9. ↑ Əfrasiyab Bədəlbəyli - Muğamlar. “Azərbaycan pioneri”, 21, 24 fevral 1961.
  10. ↑ Эльнара Дадашева. Некоторые особенности мелодических отклонений в азербайджанских народных танцах. Международный музыкальный культурологический журнал "Harmony".
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Şüştər_(muğam)&oldid=3448423"