Allah

Əski Cami (Türkiyə, Edirnə) divarı üstündə ərəbcə ALLAH yazısı

Allah (ərəb. اﷲ‎ — əl-Lāh; və ya Tanrı, Xuda, Pərvərdigar, Yaradan, Xudavənd, İlahi, Rəbb) adətən monoteist dinlərdə və daha çox İslamda istifadə olunan ən böyük qüvvəyə, yaradıcıya verilən addır. Sözün mənbəyi Qurandır. Bəzi müsəlmanlar "Allah" sözünün ardınca ərəbcə "onun şanı ucadır" mənasına gələn "cəllə cəlaluhu" deyirlər.

Quranda Allahın 99 adı göstərilsə də bu ad özünün bütün ad və sifətlərini özündə ehtiva edir. Birmənalı şəkildə sözün hansı sözdən əmələ gəldiyi tam bilinmir, çünki ərəb dilində bir sözün kökü başqa sözlə mütləq əlaqəli olur. "Allah" sözünün "əl-İlah", ya da "əl-Laha" sözlərindən əmələ gəlmə ehtimalı var.

Quranda deyilir: "Allah təkdir və heç bir şəriki yoxdur"

Ayətəl Kürsi Və mənası

Bismillahir-rəhmanir-rəhim Allahu la ilahə illa hüvəl hayyül qəyyum (1) la tə'xüzühü sinetün və la nevmün (2) ləhu ma fissəmavati vema fiylərdı (3) mən zəlləziy yəşfə'u indehü illa biiznihi (4) yə'ləmü ma beynə eydihim və ma xəlfəhum və la yuhiytunə bi şey'in min ilmihi illa bima şaə (5) vəsiakürsiyyühüs-səmavati vəl arda (6) vəla yə'udühu hifzuhüma (7) və hüvəl əliyyül əziymü (8) ƏRƏBCƏ: الحمد لله وحده والصلاة والسلام على من لا نبي بعده ، أما بعد: فإن الله عز وجل منَّ على البشرية ببعثة الرسل وخص هذه الأمة الخاتمة للأمم بخاتم الأنبياء محمد صلى الله عليه وسلم : ( لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ ).... المزيد MƏNASI: Rəhman və rəhim Allahın adıyla! Allah elə bir Allahdır ki, Ondan başqa ilah yoxdur. O əzəli diridir. Və hər an yaradılış üzərində hakimdir (1) O Allah nə gözlərini yumar, nə yatar (2) göydə və yerdə nə varsa, hamısı onundur (3) Onun icazəsi olmadan heç kimsə şəfaət edə bilməz (4) O Allah yaratdıqlarının işlədiklərini, işləyəcəklərini bilər. Yaratdıqları ancaq Onun bildirdiyi qədər bilər, başqa bir şey bilməz (5) Onun elmi bütün göyü və yeri qucaqlayar (6) bunların hifzi (mühafizəsi) Ona ağır gəlməz (7) Və o çox uca, çox böyükdür (8).

Allahın 99 adı

İslam dinində Allahı anmaq üçün 99 addan istifadə olunur. Bunların içində ən çox istifadə olunanı "Allah"dır. Bu ad bütün digər adları özündə cəmləyir. Bu ad yalnız Allah-Təalaya məxsusdur. Heç bir dildə tam qarşılığı yoxdur.

Dilçi alimlər bu sözün İlah (əl-ilah və ya əl-laha) kökündən törədiyini güman edirlər. Ərəb dili ilə qohum olan digər dillərdə "Allah" kəlməsi belə səslənir: ibrani dilində "Eloah", arami dilində "Elaha", süryani dilində "Alaha".

Hədislərdə və Qurani-Kərimin "əl-Bəqərə", "Ali-İmran" və "Ta ha" surələrində keçən İsmi-Azamın (ən əzəmətli ad) hansı "ad" olduğu konkret bilinməsə də, İslam alimləri ümumi xüsusiyyətlərinə görə "Allah" sözünü İsmi-Azam kimi qəbul etmişlər.

Ərəb dilinin quruluşuna əsasən, "Allah" kəlməsinin hərfləri sıra ilə götürülsə belə, Uca Yaradana işarə edən məna dəyişməz qalır. Məsələn, Allah (الله) isminin əvvəlindəki həmzə (ﺀ ) hərfi götürüldükdə "lilləhi" (لله) kimi oxuna bilər ki, bu da "Allah üçün, Allaha aid" deməkdir.

Bu ad Quranda 2697 dəfə qeyd olunur.

Həmçinin bax

• Quran
• Məhəmməd

Xarici keçidlər

• http://www.islamevi.az/
• http://www.islam.com.az/modules/news/article.php?storyid=359
• http://www.azerislam.com/public/print.php?lngs=aze&ids=74
• http://www.biblegateway.com/passage/?book_id=1&chapter=1&version=28