Kamerun: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 30: Sətir 30:
|əlamətdar_tarix3 =
|əlamətdar_tarix3 =
|sahəsi_yer = 54-cü
|sahəsi_yer = 54-cü
|sahəsi = 475,4 min km²
|sahəsi = 475,4 min
|su_sahəsi (%) = 1,3
|su_sahəsi (%) = 1,3
|əhali_təxminən = 23,8 milyon
|əhali_təxminən = 23,8 milyon

18:58, 9 iyul 2016 versiyası

Kamerun
fr. Cameroun
fr. République du Cameroun[1]
ing. Republic of Cameroon[2]
ful. Hautugo Kamerun
Bayraq Gerb[d]
Bayraq Gerb[d]
Paix – Travail – Patrie, Peace – Work – Fatherland, Мир - труд - Родина, All of Africa in one country
Rəsmi dili Fransız İngilis
Paytaxt Yaunde- 3 060 min ( 2015-ci il)
Ən böyük şəhər Duala- 2 940 min ( 2015-ci il )
İdarəetmə forması Unitar
Sahəsi Dünyada 54-cü
 • Ümumi 475,4 min km²
 • Su sahəsi (%) 1,3
Əhalisi
 • Əhali 23,8 milyon nəfər (54-cü)
 • Siyahıyaalma (1.XI.2005) 17 436 836 nəf.
 • Sıxlıq 50 nəf./km² (167-ci)
ÜDM (AQP)
 • Ümumi 72,6 milyard dollar
İnternet domeni .cm
ISO kodu CM
BOK kodu CMR
Telefon kodu +237
Saat qurşaqları
Nəqliyyatın yönü sağ[d][3]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Fayl:Kamerun Xəritəsi.jpg
Kamerun Xəritəsi

Kamerun (fr. Cameroun, ing. Cameroon), rəsmi olaraq Kamerun Respublikası (fr. République du Cameroun, ing. Republic of Cameroon) — Mərkəzi Afrikanın qərbində dövlət. Ölkənin sərhəd qonşularını (şimaldan saat istiqamətində) Nigeriya , Çad , Mərkəzi Afrika Respublikası , Konqo Respublikası , Qabon , Ekvatorial Qvineya və 402  km-lik sahil xətti ilə Atlantik okeanı təşkil edir. Ölkənin paytaxtı Yaundedir.

Tarixi

15 ci əsrin əvvəllərində bölgəyə gələn Portuqaliyalı işğalçılar burada koloniyalar qurmağa başladılar. Region xalqını kölə ticarətində istifadə etməyə başladılar. 1864-cü ildə Alman müstəmləkəsi olan Kamerun, Almanlar tərəfindən zorla sərt bir sistemə söykənən, koloniyanın infrastrukturunu inkişaf etdirmək üçün layihələrə başladılar. 1 ci Dünya Müharibəsi zamanı Almaniya tərəfindən itirilən Kamerun, 1919-cu ildə İngiltərəFransa arasında bölüşdürüldü. Bununla birlikdə, Kamerun Millətlər Cəmiyyəti mandatı torpaqlarının bir üzvü oldu. Fransaya inteqrasiya ilə Fransadakı Kamerun iqtisadiyyatı və sərmayə investisiyaları, ixtisaslı işçi və davamlı məcburi əmək ilə infrastruktur inkişaf etdirilməyə başlandı. İlk müstəqillik hərəkatı 1961-ci ildə federal respublikanın elanı ilə başlandı. 1972-ci ildə Birləşmiş Kamerun quruldu və tam müstəqillik elan edildi.1984 cü ildə təkrar Kamerun respublikası oldu. Bakassi yarımadası qonşu Nigeriya dövləti arasında mübahisə predmetidir.

Coğrafiya

Kamerun Dağı

Kamerun sahib olduğu 475.442  km²-lik sahəsi ilə qitədə orta ölçülü ölkələrdən biridir. Ölkənin sahib olduğu ümumi 4.591  km-lik quru sərhədindən 797  km-i Mərkəzi Afrika Respublikası, 1.094  km-i Çad, 523  km-i Konqo Respublikası, 189  km-i Ekvatorial Qvineya, 298  km-i Qabon, 1.690  km-i Nigeriya ilə olduğu halda, ölkənin Atlantik Okeanına da 402  km-lik sahil xətti var. Ölkənin daxili hissələrində geniş yayılmış alçaq yaylalar ölkənin şimalına doğru irəlilədikcə Adamaua PlatosuMandara Sıradağlarının təsiriylə yüksəlməkdədir. Bu yüksəkliklər ən uc şimalda Kamerunun da kiçik bir hissəsinə sahib olduğu Çad gölünün yerləşməsi səbəbi ilə alçalır. Ölkənin qərb və şimal-qərb hissələrində Kamerun xətti olaraq adlandırılan fay xəttinin də yerləşdiyi bölgə üzərində vulkanik sıradağlar yerləşir. Xüsusilə sahil hissəsində aktiv olan vulkanik dağların yerləşdiyi qərb Afrikanın ən yüksək dağı sayılan 4.095 m hündürlüyü ilə Kamerun Dağıda bu bölgədə yerləşir. Yüksəklikləri 3.011 m qədər çatan Oku vulkanik dağlıq sahələri içərisində isə Nyos GölüManoun Gölü yerləşir. Ölkənin digər əhəmiyyətli yükseltileri arasında Bakossi, Manengouba və Kupe kimi müqəddəs olaraq da qəbul edilən dağlar yerləşdir. Bakossi və Manengouba dağları isə endemik bitki və heyvan növlərinin olduğu ancaq təbiətinin məhv olmaq qorxusu altında olan bölgələrdəndir. Ölkənin cənub hissəsində yerləş yaylalar da isə tropik yağış meşələri yerləşir ki, bu sahələr sahilə yaxınlaşdıqca yerini geniş düzənliklərə verir.

Əhali

Kamerun'da son olaraq 2005-ci ildə həyata keçirilən rəsmi sayma nəticələrinə görə 17,463,836 nəfər əhali olduğu müəyyən edilmişdir. 2005-ci ildən sonra bir daha rəsmi siyahiya alma aparılmayıb, 2014-cü ilin təxmini sayma nəticələrinə görə 23,130,708 nəfər əhali oluduğu müəyyən edilmişdir. Ölkə içərisindəki əhali sıxlığı 35,7 adam/km² səviyyəsindədir. Ölkə əhalisinin böyük bir hissəsi şimal və qərbdəki yaşıl çəmənliklərin hakim olduğu bölgələrdə, liman şəhəri Douala və sahil hissəsi ilə birlikdə paytaxt Yaoundedə yaşamaqdadır. Ölkənin orta və cənub-şərq hissələrində isə əhali sıxlığı aşağı səviyyədədir.

Kamerun gənc bir əhaliyə sahib olub, 2013-cü ilin təxmini məlumatlarına görə 62,5%-i 0-24 yaş aralığındadır. Ölkənin yalnız 3,5%-i 65 yaş və yuxarıdır.

0-14 yaş: 42.9% (kişi 5,001,984/qadın 4,927,122)
15 -24 Yaş:19.6% (kişi 2,286,244/qadın 2,257,231)
25 -54 Yaş:30.4% (kişi 3,529,203/qadın 3,491,125)
55 -64 Yaş:3.1% (kişi 445,181/qadın 468,388)
65 Yaş və üzəri:3.4% (kişi 337,490/qadın 386,740)

Şəhərdə yaşayanların nisbəti 2011-ci ilin məlumatlarına görə 52,1% olan ölkədə, əhalinin illik artım nisbəti 2014-cü ilin təxmini məlumatlarına görə 2,6% səviyyəsindədir.

Dil

Rəsmi dil fransız və ingilis dilləridir.

Din

Əhalinin əksəriyyəti Xristiandır.Onlardan 40%-i katolik, 30% isə protestant məzhəbindəndirlər. Müsəlmanlar əhalinin 18%-ni təşkil edir və əsasən şimalda, xristianlar isə qərb və cənub əyalətlərdə yaşayırlar. 6% heç bir dinə sitayiş etmir. Qalan 6% isə yerli sahəvi dindən olan insanlardır.

  1. http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf.
  2. Official Names of the United Nations Membership (ing.). UN, 2016. 5 p.
  3. https://web.archive.org/web/20181225111225/http://chartsbin.com/view/edr.