II Vilhelm: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
CommonsDelinker tərəfindən Image:Flag_of_Prussia_1892-1918.svg fayl Image:Flag_of_Prussia_(1892-1918).svg faylla dəyişdirilir. Səbəbi: File renamed: maintenance..
k typos fixed: hökümət → hökumət (2) using AWB
Sətir 9: Sətir 9:
| sələfi = [[III Fridrix]]
| sələfi = [[III Fridrix]]
| xələfi = [[Fridrix Ebert]] [[Vaymar Respublikası]]nın prezidenti kimi
| xələfi = [[Fridrix Ebert]] [[Vaymar Respublikası]]nın prezidenti kimi
| baş nazir = [[Otto fon Bismark]]</br>[[Leo fon Kaprivi]]</br>[[Bernhard fon Bülo]]</br>[[Xlodviq tsu Hohenloe]]</br>[[Teobald fon Betman-Holveq]]
| baş nazir = [[Otto fon Bismark]]<br />[[Leo fon Kaprivi]]<br />[[Bernhard fon Bülo]]<br />[[Xlodviq tsu Hohenloe]]<br />[[Teobald fon Betman-Holveq]]


| doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1859|1|27}}
| doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1859|1|27}}
Sətir 16: Sətir 16:
| ölüm yeri = [[Şəkil:Flag_of_the_Netherlands.svg|25px]] [[Dorn]], [[Hollandiya]]
| ölüm yeri = [[Şəkil:Flag_of_the_Netherlands.svg|25px]] [[Dorn]], [[Hollandiya]]
| dəfn yeri =
| dəfn yeri =
| həyat yoldaşı = [[Auqusta-Viktoriya fon Şlezviq-Holşteyn]]</br>[[Ermina fon Şönayx-Karolat]]
| həyat yoldaşı = [[Auqusta-Viktoriya fon Şlezviq-Holşteyn]]<br />[[Ermina fon Şönayx-Karolat]]
| uşaqları =
| uşaqları =
| dini =
| dini =
Sətir 32: Sətir 32:
II Vilehlm alman tarixində daha çox güclü xarici siyasəti ilə yadda qalmışdır.
II Vilehlm alman tarixində daha çox güclü xarici siyasəti ilə yadda qalmışdır.


Onun imperatorluğu dövründə Alman imperiyasının müstəmləkəçilik siyasəti genişlənir ki, bu da [[Afrika]]da və [[Çin]]də hərbi toqquşmalara səbəb olur.
Onun imperatorluğu dövründə Alman imperiyasının müstəmləkəçilik siyasəti genişlənir ki, bu da [[Afrika]]da və [[Çin]]də hərbi toqquşmalara səbəb olur.


İmperatorun [[Britaniya]] donanması ilə rəqabətə girə biləcək hərbi dəniz donanmasını yaratmaq cəhdi [[London]]da mənfi qarşılanır və XX əsrin əvvəlində ingilis-alman dəniz silahlanmasında yarışmaya səbəb olur. Onun əsas müttəfiqi [[Avstriya-Macarıstan]] monarxiyasının [[Balkan yarımadası|Balkandak]]ı ekspansiya siyasətini və onun [[Osmanlı imperiyası]]nı dəstəkləməsi [[Rusiya]] ilə olan münasibətlərini həddən artıq kəskinləşdirir. Avropanın nəhəng dövlətləri arasında olan konfliktlər, Vilhelmin Böyük Britaniya və Rusiya ilə şəxsi qohumluq və dostluq müasibətlərinin olmasına baxmayaraq [[Birinci dünya müharibəsi]]nin başlanmasını dayandırmaq mümkün olmamışdır.
İmperatorun [[Britaniya]] donanması ilə rəqabətə girə biləcək hərbi dəniz donanmasını yaratmaq cəhdi [[London]]da mənfi qarşılanır və XX əsrin əvvəlində ingilis-alman dəniz silahlanmasında yarışmaya səbəb olur. Onun əsas müttəfiqi [[Avstriya-Macarıstan]] monarxiyasının [[Balkan yarımadası|Balkandak]]ı ekspansiya siyasətini və onun [[Osmanlı imperiyası]]nı dəstəkləməsi [[Rusiya]] ilə olan münasibətlərini həddən artıq kəskinləşdirir. Avropanın nəhəng dövlətləri arasında olan konfliktlər, Vilhelmin Böyük Britaniya və Rusiya ilə şəxsi qohumluq və dostluq müasibətlərinin olmasına baxmayaraq [[Birinci dünya müharibəsi]]nin başlanmasını dayandırmaq mümkün olmamışdır.
Sətir 39: Sətir 39:


== Sosial siyasəti ==
== Sosial siyasəti ==
II Vilehlmin hökmranlıöı dövründə [[Bismark]]ın sosializmin zəiflədilməsi xəttindən uzaqlaşma hiss olunur. Bimsarkın sosialsitlərin əleyhinə işlədiyi qanun yerinə yetirilmir, hökümətin sosial-demokratlarla yaxınlaşması hiss olunur. Hətta sosial-demokratlar 1914-cü ildə [[Birinci dünya müharibəsi]]nin başlanmasını dəstəkləyirlər.
II Vilehlmin hökmranlıöı dövründə [[Bismark]]ın sosializmin zəiflədilməsi xəttindən uzaqlaşma hiss olunur. Bimsarkın sosialsitlərin əleyhinə işlədiyi qanun yerinə yetirilmir, hökumətin sosial-demokratlarla yaxınlaşması hiss olunur. Hətta sosial-demokratlar 1914-cü ildə [[Birinci dünya müharibəsi]]nin başlanmasını dəstəkləyirlər.


Onun idarəçiliyi dövründə bazar günü işlməyi qadağan edən qanun, qadın və uşaqların gecə növbəsində işləməsini, qadınların sonuncu hamiləlik aylarında işləməsini qadağan edilməsi və 14 yaşından kiçik olan uşaqların işləməsinin məhdudlaşdırılmasını tənzim edən qanunların qəbulu ölkədə iqtisadiyyatın inkişafına kömək etmişdir.
Onun idarəçiliyi dövründə bazar günü işlməyi qadağan edən qanun, qadın və uşaqların gecə növbəsində işləməsini, qadınların sonuncu hamiləlik aylarında işləməsini qadağan edilməsi və 14 yaşından kiçik olan uşaqların işləməsinin məhdudlaşdırılmasını tənzim edən qanunların qəbulu ölkədə iqtisadiyyatın inkişafına kömək etmişdir.


O deyirdi ki, "mən kasıbların şahı olmaq istəyirəm". Belə ki,vergilərin proqressiv şəkildə tətbiqi də İ Vilhelmin dövründə qəbul edilmişdir.
O deyirdi ki, "mən kasıbların şahı olmaq istəyirəm". Belə ki,vergilərin proqressiv şəkildə tətbiqi də İ Vilhelmin dövründə qəbul edilmişdir.


== Fəaliyyətinin sonu ==
== Fəaliyyətinin sonu ==
1919-cu ildə bağlanmış [[Versal sülh müqaviləsi]]nə əsasən Vilhelm müharibənin səbəbkarı kimi Beynəlxalq tribunalda mühakimə edilməli idi. Ancaq Niderland höküməti onu vermir, və eyni zamanda qalib dövlətlər də bunu tələb etmirlər. Vilhelm ömrünün sonuna kimi Niderlandda yaşayır. 1920-ci illərdə onunla dostluq əlaqəsi olan feldmarşal Paul fon hundenburq ilə o aktiv məktublaşır. Vilhelm öz yaxın dostu Hundenburqun 1925-ci ildə [[Vaymar respublikası]]nın prezidenti seçilməsini alqışlayır. 1926-cı ildə Prussiya landtaqı Vilhelmə əvvəllər malik olduğu torpaq sahələrini qaytarmaq üçün qərar qəbul edir. Bu torpaqlar 1918-ci il inqilabı ərəfəsində Vilhelmin əlindən alınmışdır. 1920-ci illərində Vilhelm xeyriyyəçilik ilə məşğul olur. 1928-ci ildə o "Hadisələr və adamlar 1878-1918" adlı kitab yazır. Burada Vilhelm o dövrdəki dünya tarixini öz baxışından təsir edir.
1919-cu ildə bağlanmış [[Versal sülh müqaviləsi]]nə əsasən Vilhelm müharibənin səbəbkarı kimi Beynəlxalq tribunalda mühakimə edilməli idi. Ancaq Niderland hökuməti onu vermir, və eyni zamanda qalib dövlətlər də bunu tələb etmirlər. Vilhelm ömrünün sonuna kimi Niderlandda yaşayır. 1920-ci illərdə onunla dostluq əlaqəsi olan feldmarşal Paul fon hundenburq ilə o aktiv məktublaşır. Vilhelm öz yaxın dostu Hundenburqun 1925-ci ildə [[Vaymar respublikası]]nın prezidenti seçilməsini alqışlayır. 1926-cı ildə Prussiya landtaqı Vilhelmə əvvəllər malik olduğu torpaq sahələrini qaytarmaq üçün qərar qəbul edir. Bu torpaqlar 1918-ci il inqilabı ərəfəsində Vilhelmin əlindən alınmışdır. 1920-ci illərində Vilhelm xeyriyyəçilik ilə məşğul olur. 1928-ci ildə o "Hadisələr və adamlar 1878-1918" adlı kitab yazır. Burada Vilhelm o dövrdəki dünya tarixini öz baxışından təsir edir.


Vilhelm [[İkinci dünya müharibəsi]] ərəfəsində, 1941-ci ildə Almaniya tərəfindən zəbt olunmuş Niderlandda vəfat edir.
Vilhelm [[İkinci dünya müharibəsi]] ərəfəsində, 1941-ci ildə Almaniya tərəfindən zəbt olunmuş Niderlandda vəfat edir.


== Xarici keçidlər ==
== Xarici keçidlər ==
* [http://www.DHM.de/lemo/html/biografien/WilhelmII/index.html Online muzey: Wilhelm II.] ([[Alman dili|Alman dilində]])
* [http://www.DHM.de/lemo/html/biografien/WilhelmII/index.html Online muzey: Wilhelm II.] ([[Alman dili]]ndə)


{{Prussiya kralları}}
{{Prussiya kralları}}

05:32, 2 fevral 2017 tarixindəki versiya

II Vilhelm
alm. Wilhelm II‎
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
27 yanvar 1859(1859-01-27)
Doğum yeri Berlin, Prusiya,
Vəfat tarixi 4 iyun 1941(1941-06-04)[1][2][…] (82 yaşında)
Vəfat səbəbi ürək-damar xəstəliyi[d]
Təhsili Fridrix-Vilqelm Universiteti, Bonn
Fəaliyyəti dövlət xadimi, rəssam, rəsm kolleksioneri[d], monarx
Atası III Fridrix[3]
Həyat yoldaşları Auqusta-Viktoriya fon Şlezviq-Holşteyn
Ermina fon Şönayx-Karolat
Ailəsi Hohensollernlər[4]
Dini Lüteranlıq
Hərbi xidmət
Döyüşlər
Rütbəsi general, general-feldmarşal (1900)
Elmi fəaliyyəti
Elmi dərəcəsi
  • hüquq elmləri doktoru[d]
İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

II Vilehlm (alm. Friedrich Wilhelm Viktor Albert von Preußen‎) — alman imperatoru III Fridrixin oğlu, 1888-1918-ci illərdə alman imperiyasının imperatoru olmuşdur.

O Prussiya imperatoru Fridrixin (1831–1888) və onun xanımı Viktoriyanın (1819–1901) oğlu kimi dünyaya gəlir. O belə ki, imperator İ Vilhelmin və Böyük Britaniya kraliçası Viktoriyanın nəvəsi idi. O anadan olanda aldığı xəsarətdən əlinin biri şikəst idi. Şəkillərdə o həmişə bu əlini başqası ilə gizlətmədər və ya da fotoaparata yan tərəfdən baxardı.

II Vilhelm onun bababsı I Vilhelm və atası III Fridrix vəfat etdikdən sonra 29 yaşında imperator olur.

Xarici siyasəti

II Vilehlm alman tarixində daha çox güclü xarici siyasəti ilə yadda qalmışdır.

Onun imperatorluğu dövründə Alman imperiyasının müstəmləkəçilik siyasəti genişlənir ki, bu da Afrikada və Çində hərbi toqquşmalara səbəb olur.

İmperatorun Britaniya donanması ilə rəqabətə girə biləcək hərbi dəniz donanmasını yaratmaq cəhdi Londonda mənfi qarşılanır və XX əsrin əvvəlində ingilis-alman dəniz silahlanmasında yarışmaya səbəb olur. Onun əsas müttəfiqi Avstriya-Macarıstan monarxiyasının Balkandakı ekspansiya siyasətini və onun Osmanlı imperiyasını dəstəkləməsi Rusiya ilə olan münasibətlərini həddən artıq kəskinləşdirir. Avropanın nəhəng dövlətləri arasında olan konfliktlər, Vilhelmin Böyük Britaniya və Rusiya ilə şəxsi qohumluq və dostluq müasibətlərinin olmasına baxmayaraq Birinci dünya müharibəsinin başlanmasını dayandırmaq mümkün olmamışdır.

Almaniya öz müstəmləkələrindən məhrum olduqdan sonra iki cəbhədə müharibə aparmalı olur. Nəticədə arxa cəbhədə iqtisadi durum pisləşir. Müharibədə məğlubiyyət 1918-ci ildə Almaniyadakı inqilabla paralel baş vermişdir. Bundan sonra Vilhelm Almaniyanı tərk edərək neytral Niderlanda köçür.

Sosial siyasəti

II Vilehlmin hökmranlıöı dövründə Bismarkın sosializmin zəiflədilməsi xəttindən uzaqlaşma hiss olunur. Bimsarkın sosialsitlərin əleyhinə işlədiyi qanun yerinə yetirilmir, hökumətin sosial-demokratlarla yaxınlaşması hiss olunur. Hətta sosial-demokratlar 1914-cü ildə Birinci dünya müharibəsinin başlanmasını dəstəkləyirlər.

Onun idarəçiliyi dövründə bazar günü işlməyi qadağan edən qanun, qadın və uşaqların gecə növbəsində işləməsini, qadınların sonuncu hamiləlik aylarında işləməsini qadağan edilməsi və 14 yaşından kiçik olan uşaqların işləməsinin məhdudlaşdırılmasını tənzim edən qanunların qəbulu ölkədə iqtisadiyyatın inkişafına kömək etmişdir.

O deyirdi ki, "mən kasıbların şahı olmaq istəyirəm". Belə ki,vergilərin proqressiv şəkildə tətbiqi də İ Vilhelmin dövründə qəbul edilmişdir.

Fəaliyyətinin sonu

1919-cu ildə bağlanmış Versal sülh müqaviləsinə əsasən Vilhelm müharibənin səbəbkarı kimi Beynəlxalq tribunalda mühakimə edilməli idi. Ancaq Niderland hökuməti onu vermir, və eyni zamanda qalib dövlətlər də bunu tələb etmirlər. Vilhelm ömrünün sonuna kimi Niderlandda yaşayır. 1920-ci illərdə onunla dostluq əlaqəsi olan feldmarşal Paul fon hundenburq ilə o aktiv məktublaşır. Vilhelm öz yaxın dostu Hundenburqun 1925-ci ildə Vaymar respublikasının prezidenti seçilməsini alqışlayır. 1926-cı ildə Prussiya landtaqı Vilhelmə əvvəllər malik olduğu torpaq sahələrini qaytarmaq üçün qərar qəbul edir. Bu torpaqlar 1918-ci il inqilabı ərəfəsində Vilhelmin əlindən alınmışdır. 1920-ci illərində Vilhelm xeyriyyəçilik ilə məşğul olur. 1928-ci ildə o "Hadisələr və adamlar 1878-1918" adlı kitab yazır. Burada Vilhelm o dövrdəki dünya tarixini öz baxışından təsir edir.

Vilhelm İkinci dünya müharibəsi ərəfəsində, 1941-ci ildə Almaniya tərəfindən zəbt olunmuş Niderlandda vəfat edir.

Xarici keçidlər

  1. ↑ Balfour M. G. William II // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. ↑ Wilhelm II // RKDartists (nid.).
  3. ↑ Kindred Britain.
  4. ↑ http://www.irishtimes.com/news/world/europe/the-man-who-would-be-kaiser-1.1884029.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=II_Vilhelm&oldid=3826875"