Sufi Xəlil: Redaktələr arasındakı fərq
| Sətir 3: | Sətir 3: | ||
== Həyatı == |
== Həyatı == |
||
Uzun Həsənin Gürcüstana qarşı həyata keçirdiyi bu yürüşdən sonra ölkədə vəziyyət daha da gərginləşdi. Çünki, Ağqoyunlu hökmdarı Gürcüstan bölgəsinin valiliyini tapşırdığı Sufi Xəlil vasitəsilə gürcüləri itaət altına almağı bacarmışdı.<ref>Paydaş K. Ak-Koyunlu ve Kara-Koyunlu Türkmenlerin Gürcüstana yaptıkları seferler.s.188.</ref> Lakin 1478-ci il yanvarın 5-də Uzun Həsənin ölümü ilə Ağqoyunlu taxt-tacı uğrunda mübarizə başladı. Bu mübarizəyə qoşulan Sufi Xəlil Gürcüstanı tərk edərək Təbrizə gəldi. Azərbaycan Ağqoyunlu dövlətində yaranmış vəziyyətdən istifadə edən gürcülər Tiflisdə möhkəmlənməyə çalışdılar. |
Uzun Həsənin Gürcüstana qarşı həyata keçirdiyi bu yürüşdən sonra ölkədə vəziyyət daha da gərginləşdi. Çünki, Ağqoyunlu hökmdarı Gürcüstan bölgəsinin valiliyini tapşırdığı Sufi Xəlil vasitəsilə gürcüləri itaət altına almağı bacarmışdı.<ref>Paydaş K. Ak-Koyunlu ve Kara-Koyunlu Türkmenlerin Gürcüstana yaptıkları seferler.s.188.</ref> Lakin 1478-ci il yanvarın 5-də Uzun Həsənin ölümü ilə Ağqoyunlu taxt-tacı uğrunda mübarizə başladı. Bu mübarizəyə qoşulan Sufi Xəlil Gürcüstanı tərk edərək Təbrizə gəldi. Azərbaycan Ağqoyunlu dövlətində yaranmış vəziyyətdən istifadə edən gürcülər Tiflisdə möhkəmlənməyə çalışdılar. |
||
1478-ci ildə Uzun Həsənin ölümü ilə Ağqoyunlu dövlətində baş verən qarışıqlıqdan istifadə edərək Tiflisdə möhkəmlənməyə çalışmışdı. Fəzlullah İbn Ruzbehan Xunci yazır ki, Xəlil bəy Bəkdaşın Tiflisi tərk etməsi ilə sərhəddəki Ağqoyunlu əmirləri müdafiəsiz qaldı. Sultan Yaqub ölkədə ciddi qayda yaratdıqdan sonra 1487-ci ildə Sufi Xəlili Şirazdan geri çağıraraq Gürcüstan sərhəddindəki vilayətə hakim təyin etdi. Sultan Yaqub Qum qışlağında olan zaman Sufi Xəlil gürcülərə qarşı hücuma keçdi. Kartli çarı III Konstantin qorxudan Tiflisi tərk edərək digər mülklərinə çəkildi. Ağqoyunlularla gürcülər arasında döyüşlər davam etməkdə idi. Bu zaman Sultan Xəlil qışlamaq üçün Qarabağa gəldi. Sufi Xəlil yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək Tiflisi yenidən ələ keçirmək üçün hazırlıqlara başladı.<ref>Хунджи Ф.Р. Тарих-и алам-арай-и амини.s.102.</ref> |
|||
1489-cu ildə Tiflis qalası alındıqdan sonra onun yenidən gürcülərin əlinə keçməsinin qarşısını almaq üçün bəzi tədbirlər görüldü. Bəzi Ağqoyunlu əmirlərini Tiflisdə saxlayan Sufi Xəlil Ağqoyunlu ordusu ilə Qarabağda Qara Ağacda olan Sultan Yaqubun yanına döndü. <ref>Paydaş K. Ak-Koyunlu ve Kara-Koyunlu Türkmenlerin Gürcüstana yaptıkları seferler.s.191-192.</ref> |
|||
== İstinadlar == |
== İstinadlar == |
||
00:16, 1 avqust 2017 tarixindəki versiya
 | Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Sufi Xəlil Bektaş(d.?–ö.1492) — Məşhur Ağqoyunlu sərkərdəsi və siyasi xadim.
Həyatı
Uzun Həsənin Gürcüstana qarşı həyata keçirdiyi bu yürüşdən sonra ölkədə vəziyyət daha da gərginləşdi. Çünki, Ağqoyunlu hökmdarı Gürcüstan bölgəsinin valiliyini tapşırdığı Sufi Xəlil vasitəsilə gürcüləri itaət altına almağı bacarmışdı.[1] Lakin 1478-ci il yanvarın 5-də Uzun Həsənin ölümü ilə Ağqoyunlu taxt-tacı uğrunda mübarizə başladı. Bu mübarizəyə qoşulan Sufi Xəlil Gürcüstanı tərk edərək Təbrizə gəldi. Azərbaycan Ağqoyunlu dövlətində yaranmış vəziyyətdən istifadə edən gürcülər Tiflisdə möhkəmlənməyə çalışdılar.
1478-ci ildə Uzun Həsənin ölümü ilə Ağqoyunlu dövlətində baş verən qarışıqlıqdan istifadə edərək Tiflisdə möhkəmlənməyə çalışmışdı. Fəzlullah İbn Ruzbehan Xunci yazır ki, Xəlil bəy Bəkdaşın Tiflisi tərk etməsi ilə sərhəddəki Ağqoyunlu əmirləri müdafiəsiz qaldı. Sultan Yaqub ölkədə ciddi qayda yaratdıqdan sonra 1487-ci ildə Sufi Xəlili Şirazdan geri çağıraraq Gürcüstan sərhəddindəki vilayətə hakim təyin etdi. Sultan Yaqub Qum qışlağında olan zaman Sufi Xəlil gürcülərə qarşı hücuma keçdi. Kartli çarı III Konstantin qorxudan Tiflisi tərk edərək digər mülklərinə çəkildi. Ağqoyunlularla gürcülər arasında döyüşlər davam etməkdə idi. Bu zaman Sultan Xəlil qışlamaq üçün Qarabağa gəldi. Sufi Xəlil yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək Tiflisi yenidən ələ keçirmək üçün hazırlıqlara başladı.[2]
1489-cu ildə Tiflis qalası alındıqdan sonra onun yenidən gürcülərin əlinə keçməsinin qarşısını almaq üçün bəzi tədbirlər görüldü. Bəzi Ağqoyunlu əmirlərini Tiflisdə saxlayan Sufi Xəlil Ağqoyunlu ordusu ilə Qarabağda Qara Ağacda olan Sultan Yaqubun yanına döndü. [3]
İstinadlar
Ədəbiyyat
- Həsən bəy Rumlu. "Əhsənüt-təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı)". Kastamonu: Uzanlar, 2017, 661 s.
- Nəcəfli T.H. "Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətlərinin tarixi müasir türk tarixşünaslığında". Bakı: Çaşıoğlu, 2000. - 198 s.
- Həsən bəy Rumlu."Qızılbaşlar tarixi". Tərcümə və şərhlər M.Ə. Məhəmmədinindir. — Bakı: «Azərbaycan» nəşriyyatı. 1993 —48 s.
- Paydaş K. Ak-Koyunlu ve Kara-Koyunlu Türkmenlerin Gürcüstana yaptıkları seferler. //Tarih İncelemeleri Dergisi, c. XXI, sayı 2, 2006.
- Хунджи Ф.Р. Тарих-и алам-арай-и амини. Перевод с английского на русский. Т.А.Минорской. Редакторы и примеч. З.М.Буниятов, О.А.Эфендиев. Баку, 1987.