Zülfüqar Hacıbəyov: Redaktələr arasındakı fərq
{{Xarici istinadlar}} |
|||
Sətir 93: | Sətir 93: | ||
* [[Aşıq Qərib (opera)]] |
* [[Aşıq Qərib (opera)]] |
||
* [[Zülfüqar bəy Hacıbəyov (II)]] |
* [[Zülfüqar bəy Hacıbəyov (II)]] |
||
{{Xarici istinadlar}} |
|||
[[Kateqoriya:Zülfüqar Hacıbəyov| ]] |
[[Kateqoriya:Zülfüqar Hacıbəyov| ]] |
23:39, 8 noyabr 2017 versiyası
Bu məqalə bəstəkar Zülfüqar Hacıbəyov haqqındadır. Digər mənalar üçün Zülfüqar bəy Hacıbəyov (dəqiqləşdirmə) səhifəsinə baxın. |
Zülfüqar Hacıbəyov | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 17 aprel 1884 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 30 sentyabr 1950 (66 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Uşaqları | |
Atası | Mirzə Əbdülhüseyn bəy Hacıbəyov[d] |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | bəstəkar |
Fəaliyyət illəri | 1910–1950 |
Janr | opera |
Mükafatları |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Hacıbəyov Zülfüqar Əbdülhüseyn oğlu (17 aprel 1884 - 30 sentyabr 1950) — bəstəkar, Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi (1943), Azərbaycan Musiqili Komediya Teatrının banilərindən biri.
Həyatı
Zülfüqar Hacıbəyov 1884-cü il aprelin 17-də Şuşa şəhərində anadan olub. Zülfüqarın kiçik qardaşları Üzeyir və Ceyhunun sənətdə, milli baxışlarının formalaşmasında oynadığı "böyük qardaş" rolu haqda sənədlər, söhbətlər, xatirələr çoxdur. Bu barədə onun öz xatirələri də vardır. Professional Azərbaycan musiqisinin banisi Üzeyir Hacıbəyov, bəstəkar və dirijor Müslüm Maqomayev, səhnə ustaları Hüseynqulu Sarabski, Hüseyn Ərəblinski kimi sənətkarlar sırasında Zülfüqar Hacıbəylinin də məxsusi yeri vardır.
- Bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun qardaşıdır.
- Bəstəkar və dirijor Niyazinin atasıdır.
Yaradıcılığı
Zülfüqar Hacıbəyov ilk Azərbaycan operettası - "50 yaşında cavan"ın (1910) müəllifidir. Operetta Azərbaycan səhnəsində komediya janrının ilk nümunəsi sayılır. Mətni də, musiqisi də Zülfüqar Hacıbəyova məxsus olan əsər sadə və əyləncəli məzmuna malik üçpərdəli və dördşəkillidir.
Əsərin ilk tamaşası 1911-ci ilin aprelində Tiflisdə Gürcü Zadəganları Teatrında olmuşdur. Sonralar operetta Bakıda, Naxçıvanda, İrəvanda, Şuşada göstərilmişdir. Zülfüqar Hacıbəyovun əsərləri Azərbaycanın musiqi sənətində mühüm rol oynamışdır. Azərbaycan bəstəkarlarının yaradıcılığına yeni bir cərəyan gətirən "Aşıq Qərib" operasında xalq rəvayətindən istifadə olunmuşdur. O, 1917-ci ildə "Üç aşiq və ya Məlikməmməd" adlı fantastik süjetə malik bir operanın səhnəyə qoyulması üçün xüsusi geyimlər də hazırlatmışdır. Lakin, naməlum səbəblərdən nə o zaman, nə də sovet hakimiyyəti illərində bu əsər tamaşaya qoyulmadı.
XX əsrin 20-ci, 30-cu illərinin məşhur mahnıları olan "Kənd qızı", "Çoban qız", "Əsgər nəğməsi" məhz ilk bəstəkar mahnıları sayılır. Klassik musiqinin yaradılmasında da Zülfüqar Hacıbəyovun zəhməti böyükdür.
O, 1932-ci ildə "Kölə qadınların rəqsi" adlı simfonik pyes bəstələmişdir. Bundan başqa, Zülfüqar Hacıbəyov bir sıra kantatalar da yaratmışdır. 1935-ci ildə oğlu, məşhur dirijor Niyazi ilə birlikdə Cəfər Cabbarlının eyniadlı pyesi əsasında çəkilən ilk səsli Azərbaycan filminə - "Almaz"a musiqi yazmışdır.
Zülfüqar Hacıbəyovun son əsəri 1950-ci ildə Zakir Bağırovla birlikdə yazdığı kantata olub. Elə həmin ilin sentyabrında Zülfüqar Hacıbəyov dünyasını dəyişir. Zülfüqar Hacıbəyovun əsərləri Azərbaycan musiqi sənətində yeni yaradıcılıq formalarının meydana gəlməsi prosesini sürətləndi. "Evli ikən subay", "11 yaşlı arvad və varlı" musiqili komediyaları və "Aşıq Qərib" operası Zülfüqar Hacıbəyova böyük şöhrət gətirdi.[1]
Əsərləri
Musiqili komediyalar
- "Əlli yaşında cavan" (1909)
- "On bir yaşlı arvad" (1911)
- "Evliykən subay" (1911)
Operalar
- "Aşıq Qərib" (1915)
- "Nüşabə" - Nizaminin "İskəndərnamə" poeması və Abdulla Şaiqin librettosu əsasında, yarımçıq qalıb
- "Üç aşiq və ya Məlikməmməd" - yarımçıq qalıb
Vokal əsərlər
- Nəğmələr: "Kəndçi qızı", "Çoban qızı", "Əsgər nəğməsi" və s.
- "Azərbaycan" kantatası
Digər əsərlər
- "Kölə qadınların rəqsi" simfonik əsəri (1932) ona böyük şöhrət gətirir
- Xalq Çalğı Alətləri Orkestri üçün "Cəngi" - Fikrət Əmirovla birgə
Filmoqrafiya
- Almaz (film, 1936) (tammetrajlı bədii film) - Niyazi ilə birgə bu filmə musiqi yazmışdır
- Üzeyir ömrü (film, 1981)
- Maestro Niyazi (film, 2007)
Nəsil ağacı
Hacıbəy Hacıbəyov | Əbdülhüseyn bəy Hacıbəyov (1842–1901) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İsmayıl bəy Hacıbəyov (1879–1921) | Sayad Hacıbəyova (1872–1954) | Abuhəyat Hacıbəyova (1880–1951) | Zülfüqar Hacıbəyov (1884–1950) | Üzeyir Hacıbəyov (1885–1948) | Ceyhun Hacıbəyov (1891–1962) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Soltan Hacıbəyov (1919–1974) | Osman Hacıbəyov (1924–1979) | Camal Paşayev (1895–1953) | Niyazi Tağızadə- Hacıbəyov (1912–1984) | Çingiz Hacıbəyov (1913–1971) | Ceyhun Hacıbəyov (1919–1941) | Timuçin Hacıbəyov (1921–1993) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İsmayıl Hacıbəyov (1949–2006) | Cəmil Paşayev (1926–1978) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İstinadlar
Xarici keçidlər
- Flora Xəlilzadə - Bir nəslin iki Zülfüqarı]
- Rza Bayramov - Ölməz sənətkar (Zülfüqar Hacıbəyovun anadan olmasının 120 illiyi)
- Zülfüqar Hacıbəyov
- Üzeyir və Zülfüqar Hacıbəyov qardaşları ilə bağlı maraqlı sənəd tapılıb
Həmçinin bax
- 17 apreldə doğulanlar
- 1884-cü ildə doğulanlar
- Şuşada doğulanlar
- 30 sentyabrda vəfat edənlər
- 1950-ci ildə vəfat edənlər
- 66 yaşında vəfat edənlər
- Bakıda vəfat edənlər
- Birinci Fəxri xiyabanda dəfn olunanlar
- "Şərəf nişanı" ordeni ilə təltif edilənlər
- Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimləri
- Əlifba sırasına görə musiqiçilər
- Zülfüqar Hacıbəyov
- Hacıbəyovlar
- Azərbaycan bəstəkarları
- Opera bəstəkarları
- Azərbaycan kino bəstəkarları