Azşüalı zərəvşan

Azşüalı zərəvşan - (lat. Zeravschania pauciradiata (Tmamasch.) M. Pimen.) Kərəvüzkimilər - (Apiaceae Lindl.) fəsiləsinə aid bitki növü.

IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir - VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür.

Qısa morfoloji təsviri

Çoxillik, çılpaq, göyümtül bitkidir, hündürlüyü 60-120 sm-dir. Kökətrafı yarpaqları üçər bölümlüdür, son ayaları ayrılmış lələklidir, yumurtavari və ya uzunsovdur, uzunluğu 1 sm-ə yaxındır. Gövdə yarpaqlarının ayaları çox kiçikdir, qalanları lansetvari qın formasındadır, ayasızdır. Çətirlərdə 3-6 ədəd, uzunluğu 1-2,5 sm olan müxtəlif şüaları vardır. Ləçəkləri açıq-sarıdır. Meyvələri 4 mm uzunluğundadır, ellipivaridir.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Çiçəkləmə iyun-iyul, meyvəvermə iyul-avqust aylarına təsadüf edir. Kseromezofitdir. Orta dağ qurşaqlarında, quru, daşlı, qayalı, dərələrdə rast gəlinir. Efir yağlı bitkidir. 

Yayılması

Kiçik Qafqazın cənub hissəsi (Zəngilan rayonu) və Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Şərur rayonu -Axura, Havuş; Ordubad rayonu - Gənzə və Aşağı Əylis kəndləri ətrafı).

Sayı və tendensiyası

Populyasiyasının təbii ehtiyatı azdır, mənfi təsirlər azalmatendensiyasını sürətləndirir. 

Məhdudlaşdırıcı amillər Populyasiyanın zəif təkrarlanması, iqlim və antropogen təsirlərdir.

Mühafizə tədbirləri

Arpaçay və Ordubad Dövlət Təbiət Yasaqlıqları ərazisində təbii populyasiyaları mühafizə altına alınmalıdır.

Sinonimləri:

Peucedanum pauciradiatum Tamamsch.