Sosialist dövlət

Sosialist dövlət, Sosialist ölkə, Sosialist respublika və ya Fəhlə respublikası — konstitusiyasına əsasən sosializmə yönəlmiş suveren dövlət. "Kommunist dövlət" termini Qərb mediasında adətən Marksizm–Leninizm və ya Maoizmin bir variantına bağlı olan partiyalar tərəfindən idarə edilən təkpartiyalı sosialist dövlətlərə verilən bir addır. Bu dövlətlərin əksəriyyəti sosilizmin inkişafı prosesində və ya kommunizmi əldə etməmiş olduqlarını iddia etdiklərindən özlərini "sosialist dövlət" hesab edirdi.

Bir sıra dövlətlər Marksizm–Leninizm siyasi sisteminə və ya onun variantlarına bağlı olmadan öz konstitusiyalarında sosializmin bəzi anlayışlarından istifadə edirlər.

Sosialist dövlət özünü sosialist partiya adlandıran bir hökumət tərəfindən idarə olunan çoxpartiyalı liberal demokratiyadan fərqlənir, çünki bu hallardan ölkə konstitusiyasına əsasən hökumət sosialist bir cəmiyyət qura bilməz. Belə hallarda siyasi sistem və hökumət mexanizmi məhz sosializmin inkişafı ilə məşğul olmaq üçün strukturlaşdırılmamış olur.

Sosialist dövlət anlayışı "dövlət sosializmi" ilə yaxından əlaqəlidir. Dövlət sosializmi hökumət fəaliyyəti və ya siyasətinin tətbiqi yolu ilə bir sosialist sistemin qurulacağına inanan siyasi bir baxışdır. Belə ki, sosialist dövlət anlayışı adətən leninistlər və marksist–leninistlər tərəfindən müdafiə edilir. Buna baxmayaraq, bu fikir bəzi klassik marksistlər tərəfindən ya gərəksiz, yada səmərəsiz hesab edilir. Marksist–Leninist siyasi görünüşə görə, "sosialist dövlət" ölkənin iqtisadi, sosial və siyasi işlərini ölkəni sosializmin həyata keçirilməsinə yönəldən bir avanqard partiyanın nəzarəti altındakı hökumətin təşkil etdiyi bir dövlətdir. Avanqard partiya dövlətə ölkənin kapitalist iqtisadiyyatını hökumətin idarə etdiyi kapital yığımı ilə quraraq, ölkənin məhsuldar qüvvələrini gücləndirmək və dünya sosialist inqilabını dəstəkləmək üçün sosialist bir iqtisadiyyat qurmağın uzunmüddətli məqsədi ilə rəhbərlik edir.

Hal-hazırki sosialist dövlətlər

Marksist–Leninist

Ad	Etibarən	Partiya	Partiya sədri	Dövlət başçısı	Hökumət başçısı
ÇXR	1 oktyabr 1949	Çin Kommunist Partiyası	Si Tsinpin (2012-ci ildən (2012-ci ildən) etibarən)		Li Ketsyan (2012-ci ildən (2012-ci ildən) etibarən)
Kuba	1 iyul 1966	Kuba Kommunist Partiyası	Raul Kastro (2006-cı ildən (2006-cı ildən) etibarən)	Miqel Dias-Kanel (2018-ci ildən (2018-ci ildən) etibarən)	Raul Kastro (2006-cı ildən (2006-cı ildən) etibarən)
Laos	2 dekabr 1975	Laos Xalq İnqilab Partiyası	Bunnyanq Voraçit (2016-cı ildən (2016-cı ildən) etibarən)		Thonqlun Sisulit (2016-cı ildən (2016-cı ildən) etibarən)
Vyetnam	2 iyul 1976	Vyetnam Kommunist Partiyası	Nquen Fu Çonq (2011-ci ildən (2011-ci ildən) etibarən)	Çan Day Kuanq (2016-cı ildən (2016-cı ildən) etibarən)	Nquen Suanq Fuk (2016-cı ildən (2016-cı ildən) etibarən)

Qeyri-Marksist–Leninist

Ölkə	Etibarən	Hökumət forması
Banqladeş	11 aprel 1971	Çoxpartiyalı parlamentli respublika
Qayana	6 oktyabr 1980	Çoxpartiyalı prezident respublikası
Hindistan	18 dekabr 1976	Çoxpartiyalı federal parlamentli respublika
Şimali Koreya	9 sentyabr 1948	De-facto Birpartiyalı mütləq monarxiya
Nepal	20 sentyabr 2015	Çoxpartiyalı federal parlamentli respublika
Portuqaliya	2 aprel 1976	Çoxpartiyalı yarı-prezident respublikası
Şri-Lanka	7 sentyabr 1978	Çoxpartiyalı yarı-prezident respublikası
Tanzaniya	26 aprel 1964	Dominant partiyalı yarı-prezident respublikası