XVIII Xunq

XVIII Xunq - Vanlanq dövlət qurumunun sonuncu hökmdarıdır. O, e.ə. 286-257- ci illərdə hakimiyyətdə olmuşdur. Atası XVII Xunqun vəfatından sonra taxta sahib olan XVIII Xunqun hakimiyyəti illərində Vanlanq dövlət qurumunun ərazisində tərəqqi bir müddət davam etmişdir. Vanlanq dövlət qurumunda dəmir alətlərin tətbiqi nəticəsində məhsuldarlıq xeyli artmış, əkin sahələri genişlənmişdi. Nəticədə zəhmətkeş kəndlilər cəngəllikləri qıraraq onları tarlalara çevirirdilər. Daşqınların qarşısını almaq üçün bəndlər ucaldılır , susuz yerlərə kanallar çəkilirdi. İstedadlı dövlət xadimi olan XVIII Xunq mərkəzi idarə aparatını xeyli təkmilləşdirmişdi. Onun hakimiyyəti illərində hərbi və iqtisadi sahəni idarə etmək üçün xüsusi vəzifələr təsis edilmişdi. Daxili işlərə isə "Botin" adlanan nazir baxırdı. Məhz onun hakimiyyəti illərində hökmdar qızları Minınonq titulunu daşıyırdı. XVIII Xunq qonşu dövlətlərlə siyasi və iqtisadi əlaqələri genişləndirmişdi. Onun hakimiyyəti illərində mədəniyyətin inkişafına xüsusi diqqət yetirilirdi. Qul əməyinin tətbiqi genişlənirdi. Kəndlilər kəl , donuz və toyuq saxlayırdılar. Toyuqlar "Allahlara" qurban kəsilirdi. Toyuqların ayaqlarından isə falçılıqda istifadə olunurdu. Vyetnam Respublikasının paytaxtı olan Hanoy şəhəri onun hakimiyyəti illərində "Toyuq kəndi" adlanan kiçik kənd idi. Duonq çayının sahillərində yaşayan əhali isə ipəkçiliklə məşğul olurdu. Donqşon adlanan yerdə e.ə. IV - III əsrlərə aid çoxlu tunc silahlar tapılmışdı. Burada hazırlanan tunc təbillər Çinə, müasir Malayziyaya və İndoneziyaya aparılırdı. XVIII Xunq hakimiyyətinin ilk illərində ordu quruculuğuna çox fikir verirdi. Hakimiyyətinin sonrakı illərində isə o, tədricən dövlət işlərindən uzaqlaşaraq əyləncələrlə məşğul olmağa başladı. XVIII Xunqun ölümü və Vanlanq dövlət qurumunun süqutu barədə məşhur Vyetnam tarixçisi Nqo Şi Lien əsərində yazır: " Hökmdar XVIII Xunqun çox gözəl bir qızı vardı. Önun şöhrəti Çin dövləti olan Su imperiyasının hökmdarının qulağına çatır. Çin imperatoru elçi göndərərək onunla evlənmək istəyir. XVIII Xunq elçilərə müsbət cavab versə də əyanlar narazılıq edirlər. Əyanların təsiri ilə XVIII Xunq fikrindən dönür və qızını başqa adama ərə verir. Bu hadisəni özü üçün təhqir hesab edən Su imperatoru Vanlanq dövlət qurumunun ərazisinə yürüşlər təşkil etsə də uğur qazana bilmir. Nəhayət, e. ə. 257 - ci ildə Su qoşunları Vanlanq dövlət qurumunun ərazisinə gizlin olaraq soxulur və sarayda sərxoşluq edən hökmdarı sərkərdələri ilə birlikdə mühasirəyə alır. Saray adamları döyüşü davam etdirməyin mənasız olduğunu görüb, təslim olurlar. XVIII Xunq əsirliyi özü üçün təhqir sayaraq özünü quyuya ataraq qətlə yetirir. Həlak olan XVIII Xunq çox yaşlı olmuşdur. Bəzi əfsanələr də qeyd olunur ki, XVIII Xunq həlak olmamış, qoca olduğu üçün hakimiyyəti könüllü olaraq yaxın adamlarından biri olan Txuk Fana vermişdi .