Otman Bozdağ palçıq vulkanı: Redaktələr arasındakı fərq
təkmilləşdirmə, yeniləmə, vikiləşdirmə |
kRedaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
'''Otman Bozdağı palçıq vulkanı''' — [[Azərbaycan]]da, [[Qaradağ dəmir yolu stansiyası]]ndan 5 km şimal-qərbdə yerləşən palçıq vulkanı<ref name="Elman Yusifov">Elman Yusifov. Bioloji müxtəliflik: Abşeron yarımadasının təbiət abidələri. [[Bakı]]: Nurlar NPM, [[2007]]. {{az}}</ref>. |
'''Otman Bozdağı palçıq vulkanı''' — [[Azərbaycan]]da, [[Qaradağ dəmir yolu stansiyası]]ndan 5 km şimal-qərbdə yerləşən [[palçıq vulkanı]]<ref name="Elman Yusifov">Elman Yusifov. Bioloji müxtəliflik: Abşeron yarımadasının təbiət abidələri. [[Bakı]]: Nurlar NPM, [[2007]]. {{az}}</ref>. |
||
==Quruluşu== |
==Quruluşu== |
||
09:44, 23 sentyabr 2018 tarixindəki versiya
Otman Bozdağı palçıq vulkanı — Azərbaycanda, Qaradağ dəmir yolu stansiyasından 5 km şimal-qərbdə yerləşən palçıq vulkanı[1].
Quruluşu
Yüksəkliyin mərkəz hissəsini diametri 300 metr olan vulkan krateri tutur[1]. Kəsik konus şəklində olan kraterin kənarları 6 metr hündürlüyündə bəndlə hüdudlaşmışdır[1]. Onun dik yamacları dərin yarüanlarla kəsilmişdir[1]. Otman Bozdağının qrifon və salçaları iki qrupdan ibarətdir[1]. Palçıq vulkanı rayonunun geoloji quruluşunda pliosen çöküntüləri iştirak edir[1].
Püskürmə fəaliyyəti
Otman Bozdağının püskürmə fəaliyyəti haqqında maraqlı məlumatlar vardır[1]. Məsələn, 1845-ci il yanvarın 22-də baş vermiş güclü püskürmə 3 saat davam etmişdir[1]. Brekçiyanın tədqiqi vulkanın bir neçə dəfə – 1845, 1904, 1951, 1965-ci illərdə püskürdüyünü göstərir[1]. 1965-ci il oktyabrın 1-də saat 11.50-də bir saat yarım davam edən növbəti püskürmə baş vermişdir[1]. Brekçiyanın tutduğu sahə 10 km²-dən artıq olmuşdur[1].
Növbəti püskürmə 12 dekabr 1994-cü ildə baş vermişdir. Partlayış nəticəsində yaranmış alov sütununun hündürlüyü 60–70 m-ə çatmışdır[1]. Yaranmış brekçiya örtüyü 5 ha sahənin tutmuş, orta həcmi 63 m³ olmuşdur. Püskürmə nəticəsində uzunluğu 450 m, eni 2 m, dərinliyi 3 m olan 3 ədəd nəhəng çat yaranmışdır[1].
Vulkanın qeydə alınmış 8-ci püskürməsi 2004-cü ildə olmuşdur[2].
Sonuncu püskürmə
6 fevral 2017-ci ildə vulkanda iki püskürmə baş verib[2]. Vulkan iki fazada püskürüb[2]. Birinci faza təxminən saat 12:20, ikinci faza isə 14:18 radələrində qeydə alınıb[2]. Aparılan ilkin tədqiqatlar nəticəsində məlum olub ki, ikinci faza zamanı daha qüvvətli partlayış baş verib[2]. Birinci püskürmə 3 dəqiqə 23 saniyə, ikinci isə 6 dəqiqə davam edib[2]. İkinci partlayış zamanı alovun hündürlüyü təxminən 270-300 metrə çatıb[2]. Vulkanının püskürməsi nəticəsində ətraf ərazilərin landşaft örtüyü yanıb[2]. Onun krater sahəsindən qərbə və cənuba doğru eni 3-5 metr, uzunluğu kilometrlərlə ölçülən dərin çatlar əmələ gəlib[2]. Vulkanın brekçiyası 10 hektar ərazini əhatə edib[2].