Qoz

Qoz bitkisinin meyvələri

Qoz bitkisinin toxumları

Qoz bitkisi bir qida məhsulu kimi

Qoz - cevizgiller ailəsindən, Juglans cinsindən tək tüysü yarpaqları qarşılıqlı düzülmüş və aromatik qoxulu ağac növlərinin ortaq adı.

Qışda yarpağını tökən ağaclardandır. Gənc sürgünlərin özü bölməlidir. Tumurcuqlar az sayda markalarla örtülmüşdür. Yaprakçıkların kənarları bəzi növlərdə incə dişli, bəzilərdə isə düzdür (tam kənarlı). Yaprakçık sayı növlərə görə (3) 5-23 arasında dəyişər.

Çiçəklər bir evciklidir. Kişi çiçəklər bir əvvəlki ilin sürgünlərində yan vəziyyətli, aşağıya sallanan pişikcik halında qurul meydana gətirər. Qurullar budaqlanmamışdır. Hər bir kişi çiçəyin 1 brahte, 2 brahtecik ilə 3-4 yumşaqlı bir ətraf yarpağı (çanaq) vardır. Etamin sayı 7-105dir. Dişi çiçəklər isə yeni sürgünlərin ucunda terminal (təpədə) vəziyyətli tik dayanan 2-8 çiçəkli kasıb qurullar meydana gətirər. Dişi çiçəyin də 1 brahte, 2 brahtecik, 4 yumşaqlı ətraf yarpağı vardır. Bunlar ovaryumla qaynaşmışdır, tək ucları sərbəstdir. Ovaryum alt vəziyyətlidir; ətli qalın 2 stigması olduqca inkişaf etmişdir.

Payızda yetişkinləşən böyük nüvəli sulu meyvənin iç qisimi 2 bölməyə ayrılmışdır. Toxum 2 yumşaqlı, yağlı və ləzzətlidir, yod ilə zəngindir.

Qoz bitkisinin toxumundan qida məhsulu kimi, yağından mətbəxtdə və təbabətdə istifadə olunur.

Odununun özü tünd, xarici qisimi açıq rəngli, ağır və gözəl cila qəbul edən odunları vardır. Sənayedə, əsasən də mebel istehsalında istifadə edilir.