İnquşetiya: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →‎top: clean up using AWB
Sətir 70: Sətir 70:
== Əhalisi ==
== Əhalisi ==
İnquşetiya çoxmillətli respublikadır. Ərazidə 70-ə qədər xalq yaşayır: [[inquşlar]] (74%), [[çeçenlər]] (10%), [[ruslar]] (13%), [[ukraynalılar]], [[qumuqlar]], [[avarlar]], [[tatarlar]] və s.
İnquşetiya çoxmillətli respublikadır. Ərazidə 70-ə qədər xalq yaşayır: [[inquşlar]] (74%), [[çeçenlər]] (10%), [[ruslar]] (13%), [[ukraynalılar]], [[qumuqlar]], [[avarlar]], [[tatarlar]] və s.

{| class=" standard"
! Xalq || Say, <br>nəfər ([[Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınması (2002) | 2002]] || % || Say, <br>nəfər ([[Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınması (2010) | 2010]] || %
|-
|[[ İnquşlar]] || align=" right" | 361057 || align=" right" | 77,27 % || align=" right" | 385537 || align=" right" | 93,46 %
|-
|[[ Çeçenlər]] || align=" right" | 95403 || align=" right" | 20,42 % || align=" right" | 18761 || align=" right" | 4,55 %
|-
|[[ Ruslar]] || align=" right" | 5559 || align=" right" | 1,19 % || align=" right" | 3215 || align=" right" | 0,78 %
|-
|[[ Türklər]] || align=" right" | 903 || align=" right" | 0,19 % || align=" right" | 732 || align=" right" | 0,18 %
|-
|[[ Qumuqlar]] || align=" right" | 136 || align=" right" | 0,03 % || align=" right" | 118 || align=" right" | 0,03 %
|-
|[[ Kistinlər]] || align=" right" |…|| align=" right" |…|| align=" right" | 113 || align=" right" | 0,03 %
|-
|[[ Avarlar]] || align=" right" | 102 || align=" right" | 0,02 % || align=" right" | 101 || align=" right" | 0,02 %
|-
|[[ Gürcülər]] || align=" right" | 323 || align=" right" | 0,07 % || align=" right" | 100 || align=" right" | 0,02 %
|-
|[[ Ukraynalılar]] || align=" right" | 189 || align=" right" | 0,04 % || align=" right" | 91 || align=" right" | 0,02 %
|-
|[[ Azərbaycanlılar]] || align=" right" | 123 || align=" right" | 0,03 % || align=" right" | 83 || align=" right" | 0,02 %
|-
|[[ Qaraçılar]] || align=" right" | 44 || align=" right" | 0,01 % || align=" right" | 75 || align=" right" | 0,02 %
|-
|[[ Osetinlər]] || align=" right" | 106 || align=" right" | 0,02 % || align=" right" | 74 || align=" right" | 0,02 %
|-
| başqaları || align=" right" | 3087 || align=" right" | 0,66 % || align=" right" | 632 || align=" right" | 0,15 %
|-
| milliyətini<br>göstərmədi || align=" right" | 262 || align=" right" | 0,06 % || align=" right" | 2897 || align=" right" | 0,70 %
|-
| Cəmi || align=" right" | 467294 || align=" right" | 100,00 % || align=" right" | 412529 || align=" right" | 100,00 %
|-
|}


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==

19:58, 12 may 2019 tarixindəki versiya

İnquşetiya
ГӀалгӀай Мохк
Bayraq Gerb[d]
Bayraq Gerb[d]
Rəsmi dili Rus dili, İnquş dili
Paytaxt Maqas
Ən böyük şəhər paytaxt
İdarəetmə forması Respublika
Sahəsi
 • Ümumi 3.500 km²
Əhalisi
 • Əhali 480,474[1] nəfər
 • Sıxlıq 133 nəf./km²
Saat qurşaqları
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İnquşetiya (ГIалгIай Мохк) - Rusiya Federasiyası subyektlərindən biri.

Tarixi

1810-cu ildə İnquşetiya Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil olur. 1924-cü ildə İnquş Muxtar vilayəti yaradılır və 1934-cü ildə Çeçen Muxtar vilayəti ilə birləşir. 1944-cü ildə Çeçen-İnquş Muxtar vilayəti ləğv edilir, əhalisi köçürülür. Muxtar ərazinin bərpası 1957-ci ildə reallaşır. 1992-ci ildən İnquşetiya Respublikası kimi fəaliyyət göstərir.

Coğrafiyası

İnquşetiya Böyük Qafqazın şimal yamacının mərkəzi hissəsində yerləşir. Həmçinin, burada Çeçen düzənliyi də var. İqlimi kontinental olub, yanvarın orta tempraturu -3 °S; -10 °S, iyulun isə 21-23 °S təşkil edir. Yağıntıların illik miqdarı 1200 mm-dir. Düzən ərazilərdə çəmən, yüksəkliklərdə qaratorpaqlar, çay dərələrində allüvial, dağlarda isə dağ-meşə və dağ-çəmən torpaqları yayılmışdır. Əsas çayı Sunjadır. Çöl, meşə-çöl zonasının bitkiləri, dağlarda 2200 m hündürlüyə qədər enliyarpaqlı meşələr, daha yüksəklikdə isə alp və subalp çəəmənləri mövcuddur. Rəngarəng heyvanat aləmi yayılmışdır. Təbii şərait əhalinin həyat fəaliyyəti, eləcə də rekreasiya və kənd təsərrüfatının inkişafı baxımından əlverişlidir. Ərazidə çirklənmiş və eroziyaya uğramış torpaqlar vardır. Təbii ehtiyatlardan neft,qaz, müxtəlif tikinti materialları mövcuddur.İnquşlar qonaqpərvər millətdi.

Əhalisi

İnquşetiya çoxmillətli respublikadır. Ərazidə 70-ə qədər xalq yaşayır: inquşlar (74%), çeçenlər (10%), ruslar (13%), ukraynalılar, qumuqlar, avarlar, tatarlar və s.

Xalq Say,
nəfər ( 2002
% Say,
nəfər ( 2010
%
İnquşlar 361057 77,27 % 385537 93,46 %
Çeçenlər 95403 20,42 % 18761 4,55 %
Ruslar 5559 1,19 % 3215 0,78 %
Türklər 903 0,19 % 732 0,18 %
Qumuqlar 136 0,03 % 118 0,03 %
Kistinlər 113 0,03 %
Avarlar 102 0,02 % 101 0,02 %
Gürcülər 323 0,07 % 100 0,02 %
Ukraynalılar 189 0,04 % 91 0,02 %
Azərbaycanlılar 123 0,03 % 83 0,02 %
Qaraçılar 44 0,01 % 75 0,02 %
Osetinlər 106 0,02 % 74 0,02 %
başqaları 3087 0,66 % 632 0,15 %
milliyətini
göstərmədi
262 0,06 % 2897 0,70 %
Cəmi 467294 100,00 % 412529 100,00 %

İstinadlar